Körfez Gündemi: 26 Kasım-2 Aralık 2018

Suudi Arabistan
30 Kasım – 1 Aralık tarihleri içerisinde Arjantin’in Başkenti Buenos Aires’de G-20 Zirvesi düzenlendi. Zirvede Suudi Arabistan’ı Veliaht Prens Muhammed bin Selman temsil etti. Muhammed bin Selman bu zirve vasıtasıyla, ABD Başkanı Donald Trump, Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İngiliz Başbakanı Theresa May ile kısa süreli görüş alışverişlerinde bulundu.

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın kaynaklarına göre, Suudi Arabistan, Amerikan savunma şirketi Lockheed Martin’den 15 milyar dolarlık füze savunma sistemi anlaşması yaptı. Anlaşma 44 adet THAAD (Terminal High Altitude Area Defense - Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunması) sisteminin ve gerekli ekipmanlarının Suudi Arabistan’a transferini içeriyor. THAAD anlaşmasını ile ilgili müzakerelere 2016 yılının Aralık ayından beridir devam ediliyordu. THAAD füze savunma sisteminin satışı için gerekli kongre onayı ise 2017 yılında verilmişti.

Birleşik Arap Emirlikleri
Birleşik Arap Emirlikleri’nde 5 Mayıs 2018 tarihinden beridir tutulan İngiliz doktora öğrencisi Matthew Hedges, geçtiğimiz hafta BAE mahkemeleri tarafından “İngiltere lehine casusluk yaptığı” suçlamasıyla müebbet hapse mahkum edilmişti. Fakat Hedges, 26 Kasım Pazartesi günü BAE’nin bir ulusal günü sebebiyle çıkarılan af dahilinde salıverildi. Salıverilme kararı İngiliz Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt tarafından da takdir edildi.

BAE devlet şirketi ADNOC, yaptığı açıklamada petrol üretiminin 2030 yılına kadar günde 3.5 milyon varilden 5 milyon varile kadar yükseltileceğini açıkladı. Petrol ihracatının yanında Abu Dabi, sıvılaştırılmış doğalgaz kaynaklarını da artırma planları yapıyor.

Katar
Katar, 2021 yılının Mart ayına kadar ABD’den 6 adet F-15 jeti teslim almayı bekliyor. Geçen yıl ABD ile Katar arasında 36 adet jetin alımı konusunda 12 milyar dolarlık anlaşma imzalanmıştı. Katarlı bir üst düzey askeri yetkili, bunun sadece ABD’den bir askeri teçhizat satın alımından fazlası olduğunu ve ABD ve Katar’ın stratejik işbirliğini yansıttığını belirtti. Anlaşma dahilinde periyodik olarak Katar eğitilmek üzere ABD’ye 8 pilot gönderecek. Geçtiğimiz aylarda ise söz konusu jetlere ev sahipliği yapacak El-Udeid hava üssünün genişletileceği duyurulmuştu.

Hafta içinde Türkiye’ye gelen Katar Emiri, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmelerde bulundu. Ambargo altındaki Katar ile ilişkilerini en üst düzeyden devam ettiren Türkiye’nin tavrı, Katar basınında da geniş yer buldu. Katar basınında, iki ülke arası ilişkilerin artık “stratejik ortaklık” seviyesinde olduğunu, iki ülkenin bölgesel ve uluslararası meselelerde aktif rol oynadıkları belirtildi.

Yemen
BM Yemen Özel Temsilcisinin ülkeye 2 günlük ziyareti süresinde hava saldırılarını durduran Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon, daha sonra Husilerin lojistik hatlarına karşı yapılan hava saldırılarına devam etti. Ülkede bulunduğu sürede Özel Temsilci, öncelikle Husi liderleri ile bir görüşme gerçekleştirdikten sonra merkezi Yemen hükümeti ile bir görüşme gerçekleştirdi. Hava saldırıları Hudeyde’nin kuzey ve güney giriş noktalarına yoğunlaştı.

ABD’nin Yemen’de Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyona verdiği destek son zamanlarda Senato’da bir çok senatörün karşı çıktığı bir durum haline dönüştü. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Savunma Bakanı James Mattis’in engelleme çabalarına rağmen, Yemen’de Suudi Arabistan’a verilen desteğin sonlandırılmasını içeren tasarı Senato’da kabul edildi. Karar tasarısı 63 olumlu, 37 olumsuz oy aldı. Tasarı yasalaştığı takdirde hükümetin askeri anlamda müdahil durumunun Kongre tarafından sona erdirilmesi Vietnam’dan sonra ikinci kez yaşanacak.

Yemen’de çatışmanın tarafları bir hafta sonra İsveç’te düzenlenmesi planlanan barış görüşmelerine katılacaklarını açıkladılar. Daha önceden planlanan görüşmeler Husilerin temsil edilmemesinden ötürü gerçekleşememişti.

Kuveyt
26 Kasım tarihinde Kuveyt, NATO’da ilk diplomatik temsilciliğini açtı. NATO ve genel anlamda batı merkezli ittifaklar ile ilişkilerine önem veren Kuveyt, ayrıca NATO’nun Istanbul İşbirliği Girişimi’nin de aktif bir üyesi.

Askeri gelişmelere bakıldığında, Kuveyt Ordusu ve Fransız Ordusu ile birlikte Kuveyt şehrinin dışında yapılan askeri tatbikatlarda sona gelindi. 11 Kasım’dan beridir devam eden tatbikatlara “Batı’nın İncisi” (Pearl of the West) adı verilmişti.

Bahreyn
Bahreyn’de  24 Kasım 2018 tarihinde genel seçimler gerçekleştirildi. Muhalefet gruplarının seçimlere katılması daha önceden yasaklanmıştı. Hükümet seçimlere katılım oranının %67 seviyesinde olduğunu belirtti. Seçimlerin kesin sonuçlarının açıklanması bekleniyor.

Umman
Umman’ın ulusal havayolu Oman Air Türkiye ofisini hizmete sundu. Oman Air, Haziran ayından bu yana İstanbul uçuşlarına devam ediyordu. Oman Air yetkilileri ayrıca THY ile yakın ilişkiler kurma ve yeni anlaşmalar imzalama sürecinde olunduğunu belirtti.