DSİ’deki Dünya Su Günü Programı Üzerine Notlar
Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Su Araştırmaları Programı Uzmanı
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 22 Şubat 1993 tarihli kararı ile her yıl 22 Mart Dünya Su Günü olarak kutlanmaktadır. Dünya Su Günü 1994 yılından bu yana kutlanırken her yıl bir konu başlığı belirlenmektedir. Bu konu başlıkları şunlardır: 1994-Su Kaynaklarımızı Önemsemek Herkesin İşi, 1995-Kadın ve Su, 1996-Susamış Şehirler için Su, 1997-Dünyanın suyu Acaba Yeterli Mi?, 1998-Yeraltısuyu-Görünmez Kaynak, 1999-Herkes Mansapta Yaşıyor, 2000-21. Yüzyıl için Su, 2001-Sağlık için Su, 2002-Kalkınma için Su, 2003- Gelecek için Su, 2004-Su ve Afetler, 2005-Hayat için Su, 2006-Su ve Kültür, 2007-Su Kıtlığı ile Mücadele, 2008-Su, Sağlık Bilgisi, Halk Sağlığı, 2009-Su Birleştirir-Farklılıkların Suda Yakınlaşması, 2010-Su Kalitesi.
2011 yılı için ise konu olarak “Şehir Sularının Yönetimi” başlığı seçilmiştir. Dünya Su Günü’nün uluslararsı sorumluluğu ve eşgüdümü Birleşmiş Milletler adına UNESCO tarafından yürütülmektedir. Türkiye’de ise Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bu konuda lider kuruluştur.
Günümüzde dünya nüfusunun yarısıkentlerde yaşamaktadır. Önümüzdeki 40 yıl içinde nüfus artışının tamamının kentler tarafından emileceği ve bu durumun çoğunlukla az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkacaktır. Yakın gelecekte kenlerde yaşayan nüfusun Asya’da 1,7 milyar; Afrika’da 0,8 milyar ve Latin Amerika’da 0,2 milyarı bulması beklenmektedir.
Bu hızlı kentleşme karşısında giderek daha fazla insan temiz suya erişememektedir. 2008 yılı verilerine göre geçen sekiz yıl içinde dünya çapında 144 milyon insan daha evlerinde veya semtlerinde musluk suyuna ulaşamazken, 134 milyon insan daha temiz tuvalet bulamaz hâle gelmiştir. Durum az gelişmiş ülkeler açısından çok daha kötü durumdadır: Sahra-altı Afrikası’nda, kentlerde yaşayan insanların P’si yeterli su desteğinden, `’ı ise içilebilir temiz sudan mahrum durumdadır.
Bu bağlamda 22 Mart 2011 tarihinde Dünya Su Günü kutlamaları kapsamında Devlet Su İşleri Konferans Salonu’nda bir etkinlik düzenlenmiştir. Kutlama programı kapsamında Devlet Su İşleri Genel Müdürü İsmail Uğur ve Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu birer konuşma yapmıştır.
Devlet Su İşleri Genel Müdürü İsmail Uğur konuşmasında, Devlet Su İşleri’nin daha önceleri nüfusu 100.000’i aşan yerleşim birimlerine su temininden sorumlu olmakla birlikte, 1053 sayılı yasanın 10. maddesi 1. fıkrasının değişmesi ile birlikte belediye teşkilatının bulunduğu her yerleşim birimine içme, kullanma ve sanayi suyu götürmekle yükümlü olduğuunu belirterek, çalışmalarının bu yönde ilerlediğini bildirmiştir.
Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu ise konuşmasında değişen yasa maddesine değinerek, nüfus kısıtının kalkması ile birlikte Devlet Su İşleri’nin daha etkin bir şekilde çalışmaya başladığını belirtmiştir. Yeni düzenleme ile birlikte planların havza bazında yapılmaya başlandığını belirten Bakan Eroğlu, bu sayede de tek kaynak ve arıtma tesisi yolu ile birçok yerleşim yerine su iletiminin daha ekonomik ve etkin hale geldiğini belirtmiştir.
Bakan Eroğlu konuşmasında ayrıca Dünya Su Günü’nün bu 2011 teması olan “Şehir Sularının Yönetimi” konusuna da değinmiştir. Devlet Su İşleri’nin en büyük yatırımcı kuruluş olarak şehirlere su sağlamak konusunda bir sıkıntı yaşamadığını ancak, şehir yönetimlerinin bu konuda üzerine düşeni yapmak durumunda olduğunu belirtmiştir. Belediyelerin kayıp kaçak konusunda önlem almaları gerektiğini belirten Bakan, bu önlemlerin alınmaması durumunda tüm çabaların boşa gideceğini vurgulamıştır.
