Irak Gündemi: 10-16 Eylül 2018

Siyaset
Irak Parlamentosu yeni seçilen üyeleri ile 3 Eylül 2018 tarihinde toplanmıştı. Ancak siyasi blokların anlaşmaya varamaması üzerine ilerleyen günlerde tekrar toplanacağı açıklanmıştı. Bunun üzerine parlamento 15 Eylül’de toplanarak ilk oturumda seçilmesi gereken parlamento başkanı ve iki yardımcısını seçti. 298 Parlamento üyesinin katıldığı oturumda Anbar eski Valisi Muhammed Halbusi 169 oyla parlamento başkanı seçildi. Rakiplerinden Halid El-Ubeydi 89, Usame Nuceyfi 19, Muhammed Halidi 4, Celal Zubei 1 ve Raad Dahlaki 1 oy aldı.  Parlamento başkanı birinci yardımcısı olarak ise Hasan El-Kaabi seçildi. Parlamento başkanı ikinci yardımcısı olarak ise Beşir Tevfik El-Haddad seçildi. Parlamento başkanının seçilmesi ile yeni hükümetin kurulması önündeki engellerden birisi aşılmaktadır. Irak Parlamentosu 30 gün içerisinde yeni cumhurbaşkanını seçtikten sonra başbakan adayı, hükümeti kurmakla görevlendirilecektir.
Şii dini merci Ayetullah Sistani’nin siyasi görevlere daha önce siyasi görev edinmemiş kişilerin gelmesi gerektiğini açıklamasından sonra Irak Başbakanı Haydar El-Abadi, ikinci dönem başbakan olmak gibi bir arzusunun olmadığını söyledi. Abadi yaptığı basın açıklamasında “Ayetullah Sistani’nin talimatlarına saygı duyuyorum, başbakanlık görevinin bana verilmesini istemedim ve istemeyeceğim” dedi. Başbakan Abadi’nin ismi başbakanlık için geçmesine rağmen yaptığı açıklamalarda görevini sürdürmek istediğine dair bir ifade bulunmamaktadır. Abadi, IŞİD’e karşı zafer kazanan başbakan olması dolayısıyla görevin kendisine teklif edileceğini beklemiş olabilir. Ancak Irak toplumu ve siyaseti üzerinde etkili olan Ayetullah Sistani’nin açıklamaları, hiçbir siyasinin görevi açıkça istemesini engellemektedir.
30 Eylül 2018 tarihinde yapılması beklenen IKBY Parlamento seçimleri için resmi propaganda süresi 11 Eylül’de başladı. IKBY Parlamento seçimlerinin erteleneceği dile getirilmesine rağmen seçim takvimi devam etmektedir.

Güvenlik
Kanada, Irak’ta bulunan askeri personelinin süresini ve eğitim veren askeri uzman sayısını 250 kişi arttırmak istiyor. Tasarı Kanada kabinesinin onayı ile uygulanacak. Kanadalı askeri uzmanlar NATO çerçevesinde Irak Silahlı Kuvvetlerine eğitim vermektedir.
Anbar vilayetinin Felluce ilçesinde IŞİD’in verdiği zararın onarılması için ayrılan ödeneğin adil olmayan bir şekilde dağıtıldığı iddia ediliyor. IŞİD’den etkilenen vilayetlerden birisi olan Anbar gibi diğer vilayetlerde de zararların giderilmesi için gerekli ödeneğin ayrılması, tazminatların adil bir şekilde dağıtılması ve zarar gören altyapının onarılması, şehirlerin normalleşmesine katkı sağlayacaktır. Sosyal hayatın onarılması ise IŞİD benzeri yapıların ortaya çıkmasını engelleyecektir.
Selahaddin vilayetine bağlı Beyci ilçesinde bir restorana bomba yüklü araç ile saldırı düzenlendi. Irak Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Saif El-Bedr, altı kişinin hayatını kaybettiğini ve 42 kişinin yaralandığını açıkladı. Saldırıyı üstlenen bir grup olmadı. Benzer saldırıların yaşanması güvenlik boşluğunu Irak güvenlik güçleri dışında kalan aktörlerin doldurmak istediğini göstermektedir. Benzer saldırıların artması ise güvenlik güçlerinin uygulamalarının artmasına ve halk üzerinde olumsuz bir etki yapmasına sebep olabilir.

Ekonomi
İran’a uygulanan ambargolar Irak’ın dini turizm gelirlerini azaltıyor. Resmi yetkililer Irak’a giden İranlı sayısının azaldığını açıkladı. Irak’ın en büyük ticari ortaklarından birisi olan İran’a uygulanan ambargolar dolaylı olarak Irak’ı da etkilemektedir. İlerleyen süreçte İran’a uygulanan ambargoların artması ile Irak ekonomisi de artan düzeyde etkilenecektir.

Sosyal Hayat
Irak’ın güneyindeki Basra vilayetinde protestolar devam ediyor. Başbakan Haydar El-Abadi göstericilerin isteklerinin yerine getirilmesi için 10 bin memurun göreve alınacağını açıkladı. Ayrıca Abadi, yetkililerden su ve elektrik kesintilerinin çözülmesi için hızlıca çözüm önerisi sunmalarını istedi. Abadi’nin başbakanlık görevi yeni hükümetin kurulması ile son bulacaktır. Abadi, başbakanlık görevini halk tarafından sevilen bir lider olarak bırakmak istemektedir. Ayrıca Ayetullah Sistani’nin göstericileri destekleyen açıklamaları, görevlileri sorunları çözme doğrultusunda hızlandıracaktır.