Irak Gündemi: 21-27 Ocak 2019

Siyaset
Irak Parlamentosu dördüncü dönem birinci yasama yılını tamamlayarak tatile girdi. Parlamento Başkanı Muhammed El-Halbusi, parlamentonun tatile girmesine rağmen milletvekillerinden denetleyici rollerini sürdürmesini ve Iraklılar ile iletişim halinde olmalarını istedi. Dördüncü dönem Irak Parlamentosu, kabineyi eksik bakanlara rağmen onaylaması ve bütçe yasasını geçirmesine rağmen beklentilerin altında kalmıştır. Güvenlik kurumlarının yanı sıra bağımsız komisyonlara henüz atamaların yapılamaması devlet mekanizmasının sağlıklı çalışmasını engellemektedir. Söz konusu atamaların yapılmaması durumunda güç boşluklarının oluşması beklenebilir.

Irak 2019 bütçesi parlamentonun onayı ile kabul edildi. Yaklaşık 112 milyar dolarlık bütçenin yüzde 89’luk kısmı petrol satışlarından elde edilecek. Bütçe yasasının en çok tartışılan kısmını IKBY’nin bütçeden alacağı pay olmuştur. IKBY payı yüzde 12,6 olarak belirlenmesine rağmen IKBY’deki memur maaşlarının operasyonel hizmetler kaleminden ödenmesine karar verilmiştir. Bu nedenle IKBY’nin alacağı bütçe payının yüzde 20’lere çıkması tahmin edilmektedir.

Sadr liderliğinde kurulan ve seçimlerde en çok sandalyeyi kazanan Sairun Koalisyonu’nun Başkanı Sabah El-Sadi, Irak’taki ABD askeri faaliyetlerinin sonlandırılması için yasa teklifinin hazırlandığını açıkladı. Sadi, "Meclis Başkanlığı, gerekli yasal tedbirleri almak için meclisin güvenlik, savunma, dış ilişkiler ve yasa komisyonlarıyla görüşmelidir" dedi. Yasa teklifi kabul edilirse, Irak’ta görevli ABD’li danışman, eğitmen ve askerlerin varlığının bir sene içerisinde sonlandırılması gerekmektedir. Parlamento tatile girdiği için söz konusu yasa teklifi parlamentoda görüşülmemiştir. Ancak yasa teklifinin ABD üzerinde baskı unsuru olarak değerlendirilmesi mümkündür.

Güvenlik
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Duhok’ta bulunan üssüne yapılan saldırıya ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Irak tarafında bir yanlış yapmak istediler. Uçaklarımız kalktı, insansız hava araçlarımız, silahlı insansız hava araçlarımız kalktı ve ondan sonra hepsi dağılma durumunda kaldı. Artık bunları inlerinde boğacağız. Öyle Türkiye'ye buyursunlar, gelsinler de... Yok yok inlerinde... Çünkü bizim huzurumuza, refahımıza kastedenlere biz hayat hakkı tanımayacağız” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "iyice köşeye sıkıştılar. Irak'ta yeni hükümetin kurulmasıyla beraber Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi dahil PKK'ya yönelik atılacak hamleler de var. Bunlardan rahatsız oluyorlar. Yerel halkı kışkırtmaya başladılar. Bunun arkasında PKK'nın olduğunu biliyoruz. Dün akşam da IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani ile telefon görüşmemizde de gerekli tedbirleri aldıklarını zaten söylediler” açıklamasında bulundu.  Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız ise Irak Dışişleri Bakanlığı’na giderek “dost ve kardeş Irak devleti ve halkından kendi topraklarından Türkiye'ye yönelik PKK tehdidi karşısında gerekeni yapmasını beklediğini” iletti. Büyükelçi Yıldız, Türkiye’nin BM Anayasası’nın 51. Maddesine göre Türkiye’nin meşru müdafaa hakkı olduğunu söyledi. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise Türk üssüne düzenlenen saldırının altında PKK’lı provokatörlerin olduğunu söyledi. Bakan Akar, Türkiye’nin bütün terör grupları ile mücadeleye devam edeceğini söyledi. IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, Erbil’de düzenlediği basın toplantısında "Türk üssüne gidip saldırmak çözüm değildir. Halkın gelip bizimle konuşması gerekiyor. PKK'nın orada varlığı olmazsa hava saldırısı da gerçekleşmez. Oradaki halka daha önce bazı bölgelere girmemeleri konusunda uyarıda bulunduk ancak vatandaşlarımız bunu ihlal etti. Burada yaşananlarının sebebinin PKK olduğu gayet açıktır" açıklamasında bulundu. Kürdistan Demokratik Partisi Irak Parlamentosu Grup Başkanı Viyan Sabri yaptığı yazılı açıklamada “Duhok'a bağlı İmadiye kasabası özellikle Şiladizi ve Dirlok'ta yaşananlar PKK'nın yasal olmayan varlığından dolayıdır" dedi. Sabri açıklamasının devamında PKK’nın köylerde hakimiyet kurduğu ve köylüleri kaçırdığını söyledi. Sabri açıklamasının son bölümünde "PKK'nın IKBY topraklarındaki varlığına son verilmelidir” dedi. Diğer yandan halkı provoke ettiği gerekçesiyle NRT TV’nin Duhok ofisine güvenlik güçleri baskın düzenleyerek, ofisi kapattı.