Irak Gündemi: 4-10 Şubat 2019

Siyaset
İran Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti, Irak’ı ziyareti kapsamında Irak Merkez Bankası Başkanı Ali El-Allak ve Başbakan Adil Abdülmehdi ile bir araya geldi. Başbakan Abdülmehdi, “Irak’ın İran’a yönelik yaptırımlarım bir parçası olamayacağını” ve “Irak halkının Saddam döneminde ambargolardan zarar gördüğünü” bu nedenle ambargonun desteklenmediğini söyledi. Diğer yandan Irak Merkez Bankası kaynakları Irak’ın İran’a olan borçlarının dolar üzerinden ödenmesi teklifinin reddedildiğini açıkladı. Irak’ın büyük ticari partneri olan İran’a uygulanacak ambargonun Irak’taki enerji ve gıda sektörünü etkilemesi beklenmektedir.

ABD Başkanı Donald Trump’un Anbar’da yer alan Ayn El-Esed üssündeki askerler ile İran’ın izlendiği ve bu nedenle geri çekilmeyeceğini açıklaması Irak’ta tepkilere neden oldu. Cumhurbaşkanı Berham Salih, “Irak, anayasal organlarındaki ABD varlığını tartışacak” ifadelerine vurgu yaparak, “Trump Irak’taki askeri varlığıyla İran’ı gözetlemek için bizden izin almadı” dedi. Cumhurbaşkanı Salih, Irak’ın Washington yönetiminden ülkedeki askerlerinin sayısını ve görevine ilişkin açıklama beklediğini söyledi. Irak eski İçişleri Bakanı ve Parlamento Üyesi Salim El-Gabban ise ABD varlığının “kabul edilemez” olduğunu söyleyerek bu durumun Irak’ın egemenlik haklarını ihlal ettiğini söyledi.  Gabban, “ülkemizde yabancı güçlerin varlığına, komşu ülkeler ve çatışma alanları üzerindeki hesapların görülmesi için Irak’ın bir üs olarak kullanılmasına izin vermeyeceğiz” dedi. ABD Başkanı Trump’un Irak’taki ABD askeri varlığı hakkında yaptığı açıklama Irak’taki aktörlerin tepkisini çekmiştir. Ülkedeki ABD askerlerinin gönderilmesi için yasa teklifi hazırlanmasına rağmen parlamentoya sunulmamıştır. Bu durum tartışmaların daha çok söylem düzeyinde devam etmesine neden olmaktadır.

Güvenlik
Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih, Bağdat Uluslararası Kitap Fuarı’nın açılışında, “teröre karşı kazanılan zafer, alınan önlem ve reformlarla güçlendirilmelidir. Bunun için sosyal, siyasi, kanuni birtakım önlemler almalıyız. Aynı zamanda, terörün yeniden doğmaması için bölgesel iş birliği ile temiz bir düşünce ortamı sağlamamız gerekir” dedi”. Cumhurbaşkanı Salih’in açıklamaları terörle mücadelenin sadece askeri alanda yapılmaması gerektiğini göstermektedir. IŞİD’i ortaya çıkaran dinamiklerin ortadan kaldırılması ile benzer terör örgütlerinin zemin kazanması engellenebilir.

Ekonomi
İran Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti, Irak ziyaretinde Iraklı mevkidaşı Ali El-Allak ile görüştü. İki ülkenin ticari ilişkilerinin devam etmesi için taraflar yerel para birimleri üzerinden transfer mekanizması anlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre Irak’ın doğal gaz ve elektrik borcu İran Merkez Bankası’nın talebi doğrultusunda transfer edilecek ve gelecekte ihraç ürünlerinden elde edilecek gelir de bu çerçevede ulaştırılacak.