Körfez Gündemi: 18-24 Şubat 2019

Suudi Arabistan
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman bu hafta Asya turuna çıktı. Tur kapsamında Pakistan ve Hindistan’ın ardından Çin’i ziyaret etti. Suudi Arabistan en büyük ticari ortağı Çin’den 2018 yılında 46 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi.

Suudi devletinin sahip olduğu askeri sanayi şirketi (Saudi Arabian Military Industries-SAMI), İspanyol devletinin sahip olduğu gemi inşaatı şirketi Navantia ile ortak bir girişime imza attı. İki şirketin girişimi dahilinde kurulan ortak yapı, Navantia şirketinin muharebe kabiliyeti sağlayan donanımlarının Suudi donanmasına aktarılmasını sağlayacak. Kurulan ortak yapının hisselerinin %51’i Suudi şirketine aitken kalan %49’luk hisse ise İspanyol Navantia şirketine ait olacak.

Kaşıkçı cinayeti sonrasında Almanya, Suudi Arabistan’a olan silah satışlarını dondurma kararı almıştı. Bugünlerde Almanya’nın bu tutumu İngiltere’nin ve bazı savunma sanayi firmalarının eleştirilerine maruz kalıyor. İngiliz Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt bu durumun düzeltilmesi gerektiğini ifade ederken, Alman yetkililer söz konusu tutumda bir değişiklik olmayacağını belirtti. Almanya, Kaşıkçı cinayeti sonrası aldığı kararın değişmesinin Suudi Arabistan’ın Yemen’deki faaliyetlerine bağlı olduğunu belirtiyor.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
Bu hafta Katar ambargosuna dair önemli bir gelişme yaşandı. BAE Limanlar İdaresi’nin yaptığı bir düzenlemeye göre BAE ve Katar arasında deniz ticaretine yasak getiren düzenlemeler iptal edildi. Fakat, uluslararası medyada Katar ambargosunun hafifletildiğine dair yapılan yorumlara BAE yetkilileri tarafından verilen cevap ambargonun halen devam ettiği şeklinde.

Bu hafta Abu Dabi’de, 23 Türk şirketinin de katıldığı Uluslararası Savunma Sergisi ve Konferansı düzenlendi.  Bu konferans dahilinde BAE, uluslararası şirketler ile 1,1 milyar dolar değerinde askeri anlaşma imzaladı.

Etihad Rail ve Abu Dhabi Ports arasında Abu Dabi’de bulunan Khalifa limanını ulusal demiryolu ağına bağlamak için anlaşma imzalandı. Böylece Khalifa limanındaki tren istasyonu yıllık kapasitesi bakımından ağdaki en büyük istasyon haline gelecek. Khalifa limanının yıllık konteyner kapasitesi önümüzdeki 5 yıl içerisinde 9,1 milyon seviyesine yükseltilecek. Bu proje aynı zamanda BAE’nin 2021 vizyonu ve Abu Dabi’nin 2030 vizyonu dahilinde gerçekleştirilecek.

Katar
Qatar Petroleum Şirketi yerel enerji sanayisinin gücünü artırmak için Schlumberger ve Baker Hughes şirketleri ile toplamda 9 milyar Katar riyalini bulan anlaşmalara imza attı. Dünyanın bir numaralı Sıvılaştırılmış Doğalgaz (LNG) ihracatçısı konumunda bulunan Katar, dört Arap ülkesinin kendisine uyguladığı ablukanın olumsuz etkileri sebebiyle ülke içi üretimi de artırmakta. Katar, şu an için yılda 77 milyon ton LNG üretiyor ve bu üretimini %43 dolayında bir artış sayesinde 2023/24 yıllarında 110 milyon tona çıkarmaya çalışıyor.

Qatar Petroleum Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı ve Enerji Meselelerinden Sorumlu Devlet Bakanı Saad bin Sherida el-Kaabi, Katar’ın artırmayı planladığı LNG üretim kapasitesi doğrultusunda 50 ile 60 arasında gemi alabileceğini aktardı.

Yemen
Yemen’de barış süreci devam ediyor. Hudeyde Ateşkesi’nden sonra BM öncülüğünde Yemen hükümeti ve Husiler dört kez bir araya gelmişti. Son görüşmede taraflar Hudeyde liman kentinden askeri varlıklarını çekme konusunda anlaşmaya vardılar.

Arap Koalisyonu bu hafta boyunca, Yemen’in güneyindeki Abyan bölgesinde el-Kaide bağlantılı unsurları hedef aldı. Koalisyon sözcüsü Türki el-Maliki Suudi özel kuvvetlerinin operasyonunda Hadramaut bölgesinde bir el-Kaide liderinin yakalandığını belirtti.

Kuveyt
Bu hafta bir Çin heyeti Kuveyt’e ziyarette bulundu. Taraflar İpek Şehri (Silk City) ve Boubyan Adası projeleri için gerekli mekanizmaların belirlenmesi konusunda bir görüşme gerçekleştirdiler. Projelerin Kuveyt’in bölgesel ekonomik rolünün geliştirilmesi konusunda önemli bir adım olduğu söylenmektedir.

Kuveyt ve Suudi Arabistan arasında yakın dönemde gündeme gelen Tarafsız Bölge tekrar gündeme geldi. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halit el-Falih, Tarafsız Bölge’de petrol üretimine devam edilebilmesi için 2019 yılında Kuveyt ile anlaşmayı ümit ettiklerini belirtti. El-Falih, Tarafsız Bölge’de petrol üretimine devam edilmesi hem Kuveyt’in hem de Suudi Arabistan’ın kapasitelerine günlük 500 bin varil ek petrol sağlayacaktır ifadelerini kullandı.

Bahreyn
Bahreyn’in içinde bulunduğu ekonomik şartların iyileştirilmesi adına geçen yıl Suudi Arabistan, BAE ve Kuveyt tarafından bir anlaşma dahilinde 10 milyar dolarlık bir yardım yapılmıştı. Bahreyn de bu yıl içerisinde anlaşma dahilinde bütçe açığını kapatmak için adımlar attı. Ekim 2018’den bu yana, Bahreyn’in borçlarında %5 azalma olduğu belirtildi.

Umman
Bahreyn’in yanında, Körfez ülkeleri arasında bütçe açığını kapatmak ile uğraşan ülkelerden biri de Umman. Henüz resmi olarak açıklanmayan planlarda, üst düzey yetkililerden alınan bilgilere göre Umman tahvil ve senetlerinin satışa çıkarılmasından 2 ile 3 milyar dolar arasında gelir elde edecek.