Kuzey Afrika Gündemi: 8-14 Ekim 2018

Kuzey Afrika
Finlandiya, 9 Afrika ülkesinde 3 milyar Avro değerinde yatırım yaparak, rüzgâr enerjisinden yararlanan güç merkezleri inşa edecek. Ülkeler arasında Tunus, Cezayir ve Fas yer alıyor.

Batı Sahra ve Polisario Cephesi
BM Genel Kurulu’nda Batı Sahra, Polisario Cephesi’nin hukuki geçerliliği, Fas’ın bölgeyi kontrolü tartışıldı. Başlıklar arasında, Polisario Cephesi’nin Sahra halkını meşru olarak temsil edebilecek taraf olup olmadığı, Fas’ın bölgeyi işgal ettiği ise BM gibi aktörlerin kabul ettiği bir gerçek olduğu gibi konular yer aldı. Afrika Birliği Batı Sahra’yı tanırken, birlikteki devletlerin yalnızca 17’si Batı Sahra’yı devlet olarak kabul ediyor.   

Batı Sahra’daki fosfat rezervleri, uluslararası alanda Fas-Polisario tartışmasını gündemde tutuyor ve Fas’ı etkilemeye devam ediyor. Fas, 1991 yılında, söz konusu fosfat rezervlerinin bulunduğu Batı Sahra bölgesinin bağımsızlığı için referandum yapacağını duyurmasına rağmen bu durum gerçekleşmedi. Fosfat kaynaklarını kullanmaya devam eden Fas’a tepki olarak, birkaç uluslararası kuruluş bölgeden fosfat almayı bırakmıştı. Bu durum bölgenin bağımsızlığını savunan Polisario Cephesi’nin lehine bir gelişmeydi. Son durumda, Yeni Zelandalı şirket Super Fund, fosfat alımını durdurursa Fas köşeye sıkışmış olacak.

Cezayir
Fuchs-2 model zırhlı araçların üretimi için yakın zamanda Almanya ile anlaşan Cezayir’de zırhlı araç üretim fabrikası kurulacak. Ülkenin mevcutta araçları üretmek için gerekli altyapısı bulunuyor. Cezayir, Kuzey Afrika’da, savunma giderlerinin gayrisafi milli hasılanın içinde en fazla paya sahip olduğu ülke konumundadır.  

Total (Fransa) ve Sonatrach (Cezayir’in ulusal enerji şirketi) iş birliğini güçlendiriyor. Yapılan anlaşmada, iki yeni sahada Total-Sonatrach ortaklığında iki yeni bölgede daha sondaj yapılacak ve Total’in teknolojik imkanları Cezayir’de doğal gaz ve petrokimya ürünleri alanında kullanılacak. Cezayir ekonomisi üzerinde ciddi Fransız etkisinin sürdüğünün yeni bir örneği.  

Cezayir’de, birkaç insan hakları topluluğu, kişilerin İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ne aykırı şekilde hareket özgürlüğü kısıtladığı gerekçesiyle bir yasanın iptalini talep etti. Kişilerin haklarını koruma altına alan yasal düzenlemeler yapılması çağrısında bulundu.

Cezayir Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada, ülkede bulunan Batı Afrikalı yasadışı göçmenlerin Nijer sınırından zorla sınır dışı edilerek, çölde terk edildiği yönündeki iddiaları yalanladı.  Cezayir, son bir yılda 8,000 Batı Afrikalı yasadışı göçmeni sınır dışı etti. Göçmen konusu Avrupa’da hem güvenlik hem de insan hakları meselesi olarak önemli bir gündem maddesi olmaya devam ediyor.

Libya
AB Dış İlişkiler Temsilcisi F. Mogherini ve BM Libya Misyon Şefi G. Salame Libya halkına ekonomik reformlar eşliğinde katkıda bulunmak ve ateşkes sonrası Trablus’u güvenlik anlaşmalarıyla istikrara kavuşturmak üzere neler yapılabileceğini görüştü.

Ülkesi Mısır’da bir dizi saldırı düzenleyen üst düzey El-Kaide militanı Haşim Asmavi, Libya’nın doğusundaki silahlı birlikler tarafından Derne’de ele geçirildi. Mısır, Asmavi’nin bir an önce iadesini istedi.

Sirte’nin kırsal bölgesinde, 75 kişinin bulunduğu toplu mezar ortaya çıktı. Cesetlerin, 2016 yılında Sirte’de yapılan savaşta IŞİD üyelerine ait olduğu ileri sürüldü.

Tunus
Tunus’da, nakitle ekonomiyi beslemek yerine dijital bankacılık kullanarak dijitalleşmesi gerektiğini ileri süren Monetique Tunisie genel müdürü Halit Bettacip, bunun en iyi yolunun online ödemeler yapmak olduğunu savundu.

Tunus Hava Kuvvetleri, Tunus hükümetinin yaptığı açıklamaya göre, Suudi Arabistan’la ikili eğitim anlaşması çerçevesinde ilk ortak tatbikatını gerçekleştirdi. Anlaşmaya göre, pilotların savaşa uygunluğunu artırmanın yanı sıra, lojistik ve teknik alanda tecrübeleri paylaşmak amacıyla eğitim uçuşları düzenlenecek.

Irkçı söylemi, nefret ve ayrımcılığa teşvik etmeyi suç olarak nitelendiren bir kanun uzun süreli tartışmaların ardından 125 kabul oyuyla Tunus parlamentosunda kabul edildi. İlgili yasa gereği, bu suçu işleyenler bir ay hapis cezasına ve 1000 dinar (yaklaşık 300 Avro veya 350 ABD Doları) para cezasına çarptırılabilecek.
 

Fas
Fas Parlamentosu, hükümet üzerinde baskı oluşturan sosyal talepleri karşılamak üzere yeni bir yasal çerçeve yürürlüğe koyacak. Öncelikle, gelecek bütçede pratik açıdan hayata geçebilecek şekilde taleplerin ele alınması bekleniyor.

Dünyanın en büyük güneş paneli kompleksi (güneş paneli ve depolama tesisi) Fas’ta son test aşamasından geçiyor.