Seçime Yaklaşırken Erbil
Yrd. Doç. Serhat Erkmen, Bilgay Duman, Oytun Orhan, ORSAM Ortadoğu Uzmanları
21 Eylül 2013 tarihinde gerçekleşecek Parlamento seçimleri Irak Kürdistan Bölgesi’ni dört yıl boyunca yönetecek hükümeti belirleyecek. Bu seçimler Kürdistan Bölgesel Yönetimi açısından son derece kritik. Seçimlerde toplam 2.967.833 milyon seçmen, 30 farklı siyasi ve koalisyon arasından dört yıl boyunca parlamentoda görev alacak 111 temsilcisini belirleyecek. Toplam seçmen sayısının 2.803.282’sini normal seçmenler oluştururken, polis, asker ve hastane görevlileri gibi hükümet çalışanlarının oluşturduğu özel seçmenlerin toplam sayısı 153.733. Toplam seçmen sayısının 10.817’sini ise koşullu seçmenler oluşturuyor. Koşullu seçmenler farklı sebeplerden dolayı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde oy veremeyecek olan Musul, Kerkük ve Bağdat’ta bulunan seçmenlerle Erbil, Süleymaniye ve Duhok’taki çeşitli seçmen gruplarından oluşuyor. Irak Kürdistan Bölgesel Parlamento seçimi için açılan toplam 173 seçmen kayıt merkezi üç vilayet dışında Musul (2) Kerkük (1) ve Bağdat’ta (3) da yer alıyor. Seçimlerde 366’sı kadın olmak üzere toplamda 1.129 aday seçilmek için yarışacak. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlı üç vilayetin (Duhok, Erbil ve Süleymaniye) tek bir seçim bölgesi olarak ele alındığı parlamento seçimi için 1.491 seçim istasyonunda 6.952 seçim sandığında oy kullanılacak.
Bu şartlar altında 21 Eylül 2013 tarihinde gerçekleşecek olan seçimlere hazırlanan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin merkezi Erbil’e sessizlik ve istikrar hakim. Gündüz 40 dereceye varan sıcaklar nedeniyle sokaklarda büyük kalabalıklar görmek mümkün değil. Flamalar ve seçim afişleri bütün sokakları kaplamış olmasa bölgede bir seçim olduğunu anlamak güç. Fakat geceleri şehir farklı bir atmosfere bürünüyor. Erbil’de KDP’nin güçlü olduğu bilinen bir gerçek. Bu gerçeklik sokaklara da yansımış durumda. KDP bayrakları ile dolaşan onlarca araba şehirde adeta gövde gösterisi yapıyor. Arada sırada diğer partilerin temsilcileri de caddelerde boy gösteriyor. Önceki seçim ile karşılaştırdığımızda en önemli yeniliklerden biri ise Erbil’de Türkmen bayraklarının her yerde görülebilmesi ve şehir merkezinin nerdeyse tamamında farklı Türkmen listelerinin afişlerinin bulunması. 2009’da Erbil Türkmen Listesi’nin varlığı Türkmenleri görünür kılmakla birlikte bu seçimde Irak Türkmen Cephesi’nin de seçime katılıyor olması seçimi Türkmenler için daha ilgi çekici bir hale getiriyor.
Şu ana kadar görüştüğümüz kişiler seçime katılımın yüksek olacağı beklentisi içinde. Özellikle gençler arasında siyasal bilincin oluşmaya ve güçlenmeye başladığı görülüyor. Seçim propagandaları sırasında gençlerin ağırlıklı olarak rol alması bunun göstergesi. Görüşülen gençler bölgedeki demokratikleşme olgusunun güçlenmesi gerektiğini ve daha fazla söz hakkı sahip olmak istediklerini söylüyorlar.
Bu seçimin diğer seçimlerden en önemli farkı bölgenin tarihsel olarak en güçlü iki partisi konumundaki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseveler Birliği (KYB)’nin seçime ayrı listeler ile ve rakip olarak girmeleri. Bu iki parti arasındaki rekabet seçim sonuçlarını ve sonrasında kurulacak hükümeti doğrudan etkileyecek nitelikte olabilir. Ancak seçime ayrı listeler ile de girseler iki partinin seçim sonrasında koalisyon oluşturması şaşırtıcı olmayacaktır. Geçen seçimin sürpriz partisi Goran Hareketi’nin de bu seçimdeki performansı merakla bekleniyor. İslamcı partiler ise önceki seçimdeki kayıplarını telafi arayışında. Seçim günü yaklaştıkça propaganda faaliyetlerinin hızlanacağını ve şehrin tam anlamıyla seçim havasına gireceğini düşünüyoruz. Tüm bu atmosfer içinde en umut verici olan ise Erbil’de herhangi bir gerginlik hissedilmemesi. Ancak bunu diğer şehirler için pek de söylemek mümkün değil.
21 Eylül 2013 tarihinde gerçekleşecek Parlamento seçimleri Irak Kürdistan Bölgesi’ni dört yıl boyunca yönetecek hükümeti belirleyecek. Bu seçimler Kürdistan Bölgesel Yönetimi açısından son derece kritik. Seçimlerde toplam 2.967.833 milyon seçmen, 30 farklı siyasi ve koalisyon arasından dört yıl boyunca parlamentoda görev alacak 111 temsilcisini belirleyecek. Toplam seçmen sayısının 2.803.282’sini normal seçmenler oluştururken, polis, asker ve hastane görevlileri gibi hükümet çalışanlarının oluşturduğu özel seçmenlerin toplam sayısı 153.733. Toplam seçmen sayısının 10.817’sini ise koşullu seçmenler oluşturuyor. Koşullu seçmenler farklı sebeplerden dolayı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde oy veremeyecek olan Musul, Kerkük ve Bağdat’ta bulunan seçmenlerle Erbil, Süleymaniye ve Duhok’taki çeşitli seçmen gruplarından oluşuyor. Irak Kürdistan Bölgesel Parlamento seçimi için açılan toplam 173 seçmen kayıt merkezi üç vilayet dışında Musul (2) Kerkük (1) ve Bağdat’ta (3) da yer alıyor. Seçimlerde 366’sı kadın olmak üzere toplamda 1.129 aday seçilmek için yarışacak. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlı üç vilayetin (Duhok, Erbil ve Süleymaniye) tek bir seçim bölgesi olarak ele alındığı parlamento seçimi için 1.491 seçim istasyonunda 6.952 seçim sandığında oy kullanılacak.
Bu şartlar altında 21 Eylül 2013 tarihinde gerçekleşecek olan seçimlere hazırlanan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin merkezi Erbil’e sessizlik ve istikrar hakim. Gündüz 40 dereceye varan sıcaklar nedeniyle sokaklarda büyük kalabalıklar görmek mümkün değil. Flamalar ve seçim afişleri bütün sokakları kaplamış olmasa bölgede bir seçim olduğunu anlamak güç. Fakat geceleri şehir farklı bir atmosfere bürünüyor. Erbil’de KDP’nin güçlü olduğu bilinen bir gerçek. Bu gerçeklik sokaklara da yansımış durumda. KDP bayrakları ile dolaşan onlarca araba şehirde adeta gövde gösterisi yapıyor. Arada sırada diğer partilerin temsilcileri de caddelerde boy gösteriyor. Önceki seçim ile karşılaştırdığımızda en önemli yeniliklerden biri ise Erbil’de Türkmen bayraklarının her yerde görülebilmesi ve şehir merkezinin nerdeyse tamamında farklı Türkmen listelerinin afişlerinin bulunması. 2009’da Erbil Türkmen Listesi’nin varlığı Türkmenleri görünür kılmakla birlikte bu seçimde Irak Türkmen Cephesi’nin de seçime katılıyor olması seçimi Türkmenler için daha ilgi çekici bir hale getiriyor.
Şu ana kadar görüştüğümüz kişiler seçime katılımın yüksek olacağı beklentisi içinde. Özellikle gençler arasında siyasal bilincin oluşmaya ve güçlenmeye başladığı görülüyor. Seçim propagandaları sırasında gençlerin ağırlıklı olarak rol alması bunun göstergesi. Görüşülen gençler bölgedeki demokratikleşme olgusunun güçlenmesi gerektiğini ve daha fazla söz hakkı sahip olmak istediklerini söylüyorlar.
Bu seçimin diğer seçimlerden en önemli farkı bölgenin tarihsel olarak en güçlü iki partisi konumundaki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseveler Birliği (KYB)’nin seçime ayrı listeler ile ve rakip olarak girmeleri. Bu iki parti arasındaki rekabet seçim sonuçlarını ve sonrasında kurulacak hükümeti doğrudan etkileyecek nitelikte olabilir. Ancak seçime ayrı listeler ile de girseler iki partinin seçim sonrasında koalisyon oluşturması şaşırtıcı olmayacaktır. Geçen seçimin sürpriz partisi Goran Hareketi’nin de bu seçimdeki performansı merakla bekleniyor. İslamcı partiler ise önceki seçimdeki kayıplarını telafi arayışında. Seçim günü yaklaştıkça propaganda faaliyetlerinin hızlanacağını ve şehrin tam anlamıyla seçim havasına gireceğini düşünüyoruz. Tüm bu atmosfer içinde en umut verici olan ise Erbil’de herhangi bir gerginlik hissedilmemesi. Ancak bunu diğer şehirler için pek de söylemek mümkün değil.
