Suriye Gündemi: 1-7 Ekim 2018

Uluslararası Suriye Gündemi
Il-20 uçak krizi sonrası Suriye özelinde gerginleşen uluslararası ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Rusya’nın Suriye’ye S-300 hava savunma sistemlerini yerleştirme kararının ardından ABD de İsrail’e yeni nesil F-35 savaş uçakları satışını artırmıştır. Bu sırada Rusya’da Suriye’ye olan S-300’lerin teslimatını tamamlamıştır. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun açıklamasına göre bu teslimat 4 adet fırlatıcı ve kontrol araçlarının da yer aldığı toplam 49 parçadan müteşekkildir. Bu olayın uluslararası gündemi bir süre daha meşgul edeceğini söylemek mümkündür. Zira, İsrail Başbakanı Netanyahu, konu ile ilgili olarak Rusya Başkanı Putin ile yakın bir gelecekte görüşeceklerini bildirmiştir.
Suriye ile ilgili olarak İdlib meselesi uzun zamandır uluslararası basında yer almaktadır. Bu hafta da yine İdlib’le ilgili olarak, ABD ve Birleşik Krallık merkezli finans kuruluşları İdlib’in kuzeyindeki terör örgütü el-Kaide bağlantılı Heyet Tahrir uş-Şam’a gidebilecek muhtemel para transferini engellemek için bazı önlemler almıştır. Bu önlemlerin başında da Türkiye-Suriye arasındaki Bab el-Hava’dan yapılan yardım geçişlerini durdurmak olmuştur.
İdlib’le ilgili uluslararası basında yer alan diğer bir alt başlık da Rusya başkanı Viladimir Putin’in açıklamaları olmuştur. Türkiye ve Rusya’nın İdlib özelinde karşılıklı sorumluluklarını yerine getirdiğini ifade eden Putin, İdlib için büyük bir askeri harekâtın gerekli olmadığını da sözlerine eklemiştir.
Suriye iç savaşı ile ilintili uluslararası güçler için en büyük handikaplardan birisi de hiç şüphesiz ki meşruiyet sorunudur. Bu bağlamda Suriye rejimi Dışişleri Bakanı Muallim’in sözleri dikkat çekici olmuştur. ABD’nin Suriye’deki varlığının meşru olmadığını ve ABD’nin Suriye topraklarını terk etmesi gerektiğini söylemiştir.

Bölgesel Suriye Gündemi
Bölgesel bir gelişme olarak bu haftanın en çok basında yer eden gelişmesi İran’ın Fırat’ın doğusundaki Suriye topraklarına fırlattığı ve zararlı gördüğü unsurları hedef aldığı saldırısı olmuştur. Bu saldırı, geçtiğimiz haftalarda Ahvaz’da gerçekleşen askeri geçit törenini sabote eden saldırıya bir karşılık olarak düzenlenmiştir. İran’ın gerçekleştirdiği bu saldırıda, Kıyam ve Zülfikar orta menzilli füzeleri kullanılmıştır.
Soçi zirvesinin ardından sağlanan İdlib mutabakatına her ne kadar Türkiye ve Rusya garantörlük ediyor olsa da bölgedeki muhalif grupların resmin dışında tutulması söz konusu olmamıştır. Bu noktada, mutabakat ile ilgili endişeleri olan muhalif grupları teskin etmek amacı ile Ankara’dan yapılan Rusya ile ortak devriyelerin olmayacağı, silahsızlandırılmış bölgede sadece Türkiye’nin olacağı açıklaması, oldukça kayda değer bölgesel bir gelişme olarak bu haftanın gündeminde yer almıştır
Her ne kadar uluslararası ve bölgesel basın daha çok İdlib meselesine yoğunlaşmış olsa da ABD ile Türkiye arasında varılan bir takım anlaşmalar neticesinde Münbiç ile ilgili izlenen yol haritası da aksamalara rağmen geçerliliğini sürdürmektedir. ABD Savunma Bakanı Jim Mattis’in de yaptığı açıklamaya göre Türkiye ve ABD güçleri arasında Münbiç sınırlarında yapılacak olan birleşik devriye nöbetleri için eğitimler başlamıştır.

Yerel Suriye Gündemi
Türkiye ile Rusya arasında varılan İdlib mutabakatı kapsamında kuzeybatı Suriye’deki muhalif gruplar ağır silahları sınır bölgelerinden içeriye doğru çekmeye başlamışlardır. Ulusal Özgürleştirme Cephesi sözcülerinden Naci Mustafa’nın Türkiye ile koordineli bir şekilde ağır silahları sınır hatlarından çekmeye başladıklarını açıklaması, mutabakatın sadece iki ülke arasında değil, yerelde de pratiğe geçirilerek uygulanmaya başladığını göstermesi açısından önem arz etmektedir.
Deyr ez-Zor’da IŞİD ile ABD destekli SDG arasında vuku bulan çatışmalar bu hafta da devam etmiştir. Deyr ez-Zor’un doğusundaki Granic kasabasında, IŞİD tarafından gerçekleştirilen bombalı araç saldırısında 3’ü sivil, 2’si ABD askeri ve 3’ü de SDG militanı olmak üzere toplam 8 kişi öldürülmüştür.
IŞİD ile rejim güçleri arasındaki çatışmalar da devam etmektedir. Rejim güçleri Süveyde’deki IŞİD noktalarını hedef alarak güneye doğru ilerleyişini sürdürmektedir.