Filistin Gündemi: 27 Ağustos-2 Eylül 2018

Filistin meselesi konusunda geçtiğimiz yılın sonundan bugüne özellikle Kudüs’ün statüsü konusunda ABD tarafından atılan ters adımlara bu hafta bir yenisi daha eklendi. Hafta başında ABD Filistinli mültecilerin gözlemlemek ve onların geri dönüş hakkının garantisi olarak kurulmuş olan Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansına yaptıkları mali yardımlarını tamamen durdurma kararı aldığını açıkladı. Bu yardım ajansı hali hazırda mülteci kamplarında yaşayan Filistinlilerin eğitim, sağlık ve diğer bir takım ihtiyaçlarını karşılamaktadır. En büyük donör olan ABD’nin yardımlarını kesmesinden sonra Ajans faaliyetlerini devam ettirebilmek için Arap, İslam ve Batı ülkelerinden destek arayışına girmesi beklenmektedir.
Alınan yardımı kesme kararının iki büyük çıktısı olacaktır/olması muhtemeldir. (a) Mülteciler bulundukları ülke vatandaşlığına geçmek için uğraşacaklardır. Filistin davası için mültecilerin kimliklerini ve geri dönüş umudunu kaybetmemesi kritik önem taşımaktadır. (b) ABD Filistin-İsrail çatışmasında Kudüs sonrasında en büyük çatışma alanlarından olan Mülteciler ve onların geri dönüş hakkı konusunda önümüzdeki günlerde daha sert adımlar atacaktır: Muhtemeldir ki mültecilerin 6 milyona yaklaşan sayısını indirmeyi hedeflemektedir. Zira mültecilerin her birinin BM kararlarına göre geri dönüş hakkı bulunmaktadır.
Son dönemlerde artan Abbas ve Sisi görüşmelerine bir yenisi eklenmiştir. Sisi ve Abbas arasında gerçekleştirilen görüşmenin konusu olsun Filistin Uzlaşısı olmuştur. Bilindiği gibi Mısır gerek Hamas ve Fetih ile yapılan görüşmelerde gerekse Abbas’ın ABD ve İsrail ile yaptığı görüşmelerde arabuluculuk yapmaya çalışmaktadır. Özellikle son dönemdeki en önemli gündem Ürdün’ün reddettiği konfederasyon teklifidir. Burada konuşulan bir diğer konu ise toprak değişimi meselesidir. Fakat bu toprak değişiminin gündemde olduğu bilinmekle beraber detayları bilinmemektedir.
Tarihte ilk defa bir Boşnak lideri 30 Ağustos günü Filistin’i ziyaret etmiştir. Ürdün üzerinden Filistin'e geçen Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkan İzzetbegoviç’in ziyaretinin sembolik anlamı öne çıkmaktadır. Filistin ve İsrail çatışmalarında bir diğer tartışmalı konu ise Yahudi yerleşkeleri konusudur. Nitekim İsrail Nablus’un güneyinde bulunan beş bölgede Yahudi yerleşkesi inşa etmiştir/etmeye başlamıştır. Asker ve silah zoru ile el konulan şahsi mülklere inşa edilen bu yerleşkeler Uluslararası hukuka göre illegaldir. Nitekim BM geçmiş dönemde aldığı karar ile Filistin topraklarında; gecekondu benzeri yapılarla, işgal edilmiş topraklarda kurulan yasa dışı yerleşimlerin tümünü illegal görmektedir.