IKBY Gündemi: 24 Şubat-1 Mart 2020

Kürt siyasi partilerin katılımı ile 24 Şubat 2020 tarihinde, Irak’ta kurulması beklenen yeni hükümete yönelik Kürt partilerin tutumuna ilişkin bir toplantı yapıldı. Toplantının ardından yapılan açıklamada “Kürtlerin bakan adayının IKBY tarafından belirlenmesi” talebi dile getirilmiştir. Ancak bu isteğe Muhammed Tevfik Allavi karşı çıkmaktadır. Buna rağmen Kürt siyasi partiler ile Allavi arasında görüşmelerin devam etmesine karar verildi. Toplantının ertesi günü IKBY Başkanı Neçirvan Barzani başkanlığıyla bir heyet Bağdat’a giderek Allavi ile bakanların belirlenme usulünü görüşmüştür. IKBY basınına yansıyan iddialara göre Allavi, “Kürtlere karşı sert açıklamalar yaparak, Şiilerin güçlü olacağı bir hükümeti desteklemektedir. Bu nedenle Allavi’nin başbakanlığı döneminde IKBY’nin feshedilerek Bağdat’a bağlanacağına” yönelik iddialar yer almaktadır. 27 Şubat 2020 tarihinde Irak Parlamentosu’nun toplanarak Allavi kabinesine güvenoyu vermesi beklenmesine rağmen oturum ertelenmiştir. Parlamentonun toplanamamasının nedenin ise Kürt ve Sünni grupların boykot etmesi gösterilmektedir. Buna karşın Allavi ise “Adil Abdülmehdi döneminde varılan Bağdat – Erbil anlaşmasını tanımadığını ve yeni bir anlaşma yapılması gerektiğine” yönelik açıklama yapmıştır. Bu durumun Kürt partileri ile Allavi’nin ilişkilerinin gerilmesine neden olması beklenmektedir. Diğer yandan, Allavi kabinesinde yer vereceği Kürt bakanlar için Kürt partilerden onay alacağı iddia edilmiştir. Buna rağmen Kürt partilerin talepleri arasında mali krizin çözülmesi, tartışmalı bölgeler meselesinin çözümü ve peşmergenin Kerkük’e dönüşü yer almaktadır.  Bütün bunlara rağmen Kürt partilerin ortak tutum sergilemek üzere anlaşmaya vardığı bilinmemekte olup güvenoyu konusundaki tutumları netleşmemiştir. Ancak Gelecek Blokunda yer alan bazı Kürt parlamento üyelerinin kabineye güvenoyu vermesi beklenmektedir. Diğer yandan, Sünni partilerin kabineye karşı çıkması ve Şii partilerin dağınık pozisyonları Kürt partilere manevra alanı açmaktadır.

Yeni tip koronavirüs salgınından dolayı başta Süleymaniye olmak üzere IKBY’de akaryakıt krizi yaşanmaktadır. İran ile olan sınırın kapatılmasının ardından akaryakıt arzında sıkıntı yaşanmasından endişe edenler petrol istasyonlarında yoğunluğa neden oldu. Süleymaniye Valiliği konu ile ilgili yaptığı açıklamada “Süleymaniye’ye petrol sadece İran’dan değil, Türkiye ve Körfez ülkelerinden de gelmektedir. Bu nedenle, akaryakıt arzında sorun yaşanmayacaktır” denilmiştir. Ancak bu açıklama da Süleymaniyelileri tatmin etmemiş ve benzin istasyonlarındaki yoğunluk devam etmiştir. Akaryakıt krizinin yaşanmasının nedeni olarak ise IKBY Başbakanı Mesrur Barzani’nin IKBY’nin İran’a olan bütün resmi ve resmi olmayan sınır kapılarının kapatma kararı gösterilmektedir. Ancak bu kararın üzerinden 24 saat geçtikten sonra ticari ürün ve akaryakıt taşıyan tankerlerin yoğun kontrollerin ardından sınır kapısından geçmesine izin verildi. IKBY Başbakanlığından yapılan açıklamada, “IKBY’de akaryakıt krizi beklenmemektedir. Bu konuyla ilgili gerekli önlemler alınmaktadır.” denilmiştir. Açıklamalara rağmen sınır kapısının kapatılması üzerine yaşanan sorunlar nedeniyle IKBY halkı, “birkaç saat sınır kapıları kapanmasından krizler ortaya çıkarken nasıl bağımsızlık ilan edelim” eleştirilerini sosyal medya üzerinden yapmıştır.

Koronavirüsünün Irak’ta görülmesinin ardından IKBY’de de önlemler alınmaktadır. Bu kapsamda bir ay boyunca okullar ve üniversitelere tatil edilmiştir. Buna ek olarak peşmergenin bütün uygulamaları geçici olarak kaldırılmış olup  Nevruz etkinlikleri dahil olmak üzere bayram ve yıldönümü etkinliklerinin iptal edildiği açıklanmıştır. KYB ile KDP arasındaki ihtilaf koronavirüsü konusunda da devam etmektedir. Başbakanlığın okullara bir ay tatil verme kararından önce Süleymaniye Vilayet Meclisi tarafından Süleymaniye vilayetinde bulunan bütün okullar bir ay tatil ilan edilmiştir. Ancak bu karar tatil ilanında bulunacak Başbakan Barzani’yi kızdırmıştır. Zira, hükümet, IKBY’ye bağlı vilayetlerde okulları tatil ilan edecekti. Süleymaniye’de alınan bu karar ise bölgedeki ikili yönetimi göstermesi nedeniyle Barzani’nin tepkisini çekmiştir. Diğer yandan Süleymaniye vilayetinde 4 kişide koronavirüsü tespit edildikten sonra resmi kuruluşların mesai vakti azaltılmıştır. Hatta resmi kuruluşların da tatil ilan edilmesine yönelik çağrı yapılmaktadır.

KYB’de Lahur Cengi ve Bafel Talabani Eş Başkan olarak seçildikten sonra Siyasi Yüksek Konseyin yetkileri tartışılmaya devam etmektedir. Diğer yandan ise, beş eş başkan yardımcısının seçilmesi beklenmektedir. Ancak seçilmesi beklenen yardımcıların idari bir heyet kapsamında görevleri yürütecekleri ifade edilmektedir. Başka bir yandan Kosret Resul’a yakınlığı ile bilinen Ferid Esseserd’in MKYK Sekreteri olarak seçilmiştir.

Kürt partileri KYB’nin başkanlık seçiminin ardından tebrik mesajları yayınlamıştır. KDP bu doğrultuda, “Talabani dönemindeki iyi ilişkilerin ve yapılan anlaşmaların sürmesi umut edilmektedir.” mesajı göndermiştir. Diğer yandan KDP, KYB ve GOran Hareketini üçlü bir toplantıya davet etmiştir. Kürt siyasi partilerinin yanı sıra IKBY’de bulunan diplomatik misyonlar da tebrik mesajı yayınlamıştır.