Irak Gündemi : 2-8 Mart 2020

Siyaset
Muhammed Tevfik Allavi’nin hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı Berham Salih’e iade etmesinin ardından Irak Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Salih, çabaları için Allavi’ye teşekkür ederek Iraklı milletvekillerini alternatif bir başbakan adayı bulmak için sıkı çalışmaya çağırdı. Ülkenin içinde bulunduğu zorlu koşullar nedeniyle herkesin milli bir duruş sergilemesi gerektiğini hatırlatan Salih, yeni seçimlere kadar geçici hükümeti yönetecek başbakan adayının hem parlamenterlerin hem de Iraklı vatandaşların üzerinde uzlaştığı bir isim olması gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Berham Salih, başkent Bağdat’ta Sairun Koalisyonunun parçası olan Irak Komünist Partisi ve Zafer İttifakı’nda yer alan İslami Fazilet Partisi’nden temsilcilerle bir araya gelerek yeni başbakan adayı hakkında istişarelerde bulundu. Yapılan görüşmede geçiş hükümetinin anayasal bir çerçevede kurulmasının ülkede özgür ve adil seçim ortamının oluşturulması ve reform surecine girilmesi için hayati öneme sahip olduğu belirtildi.

Irak İstihbarat Kurumu’ndan yapılan yazılı bildiride Hizbullah Tugayları komutanlarından Ebu Ali Askeri'nin dile getirdiği “Süleymani ve Mühendis'in 3 Ocak'taki ABD hava saldırısında öldürülmesinde Irak İstihbarat Kurumu Başkanı Kazımi'nin de rol oynadığı” yönündeki iddiaya tepki gösterildi.

Güvenlik

Başkent Bağdat’ta hükümet binalarının, yabancı temsilciliklerin ve ABD Büyükelçiliği’nin bulunduğu Yeşil Bölge’ye üç adet Katyuşa füzesiyle saldırı düzenlendiği bildirildi. Saldırıda roketlerden birinin Yeşil Bölge’nin girişine düştüğü belirtilirken, diğer roketin ise yeni yapılan Türk Büyükelçiliği’nin yakınlarına isabet ettiği iddia edilmesine rağmen Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız Twitter üzerinden paylaştığı mesajında füzenin düştüğü yer ile elçilik binası arasında mesafe olduğunu ve diplomatik personelin durumunun iyi olduğunu vurgularken sonuncu roketin ise Yeşil Bölge’nin dışına isabet ettiği belirtildi.

BM Irak Yardım Misyonu Başkanı ve Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert, BM Güvenlik Konseyi’nde verdiği brifingde Irak’ta faaliyet gösteren ve aidiyeti belli olmayan silahlı unsurlara dikkat çekerek söz konusu grupların acilen lağvedilmesi ya da orduya entegre edilip devlet kontrolüne alınması çağrısında bulundu. Plasschaert ayrıca Iraklı siyasilerin ve toplumun milli çıkarları her şeyin üstünde tutması durumunda ülkede hâlâ umudun bulunduğunu kaydetti.

Iraklı güvenlik güçleri Kerkük vilayetinde IŞİD militanlarına ait içinde dört patlayıcı cihazın bulunduğu iki sığınağın tespit edildiğini ve patlayıcılarla birlikte sığınakların imha edildiğini bildirdi.

Ninova vilayetinin Kayyara bölgesi yakınlarında bulunan Necme petrol sahasında el yapımı patlayıcının infilak etmesi sonucu sahada çalışan en az üç Iraklı yaralandı. Yaralılar Musul’da hastaneye sevk edilirken saldırıyı henüz hiçbir grup veya örgüt üstlenmedi.

Ekonomi

Irak Sağlık Bakanı Cafer Sadik Allavi, yaptığı basın toplantısında ülkesinin Kuveyt ve İran’la gerçekleştirdiği sınır ticaretinin 8 Mart’tan 15 Mart’a kadar bir hafta süreyle geçici olarak askıya alındığını açıkladı. Allavi kararın ülkede artan koronavirüs vakalarının daha fazla yayılmasını engellemek için alındığını bildirirken, Kuveyt ve İran’la deniz ve havayolu üzerinden gerçekleştirilen ticaretin ise bahsi geçen ülkelerin personellerinin ve ürünlerinin korona-negatif olduğunu belirten gerekli yasal evrakları temin edilmesi çerçevesinde yürütüleceğini belirtti.   

Her yıl milyonlarca Şii’nin ziyaret ettiği Necef ve Kerbela vilayetlerinde koronavirus salgını nedeniyle dini turizm sektörünün büyük bir darbe aldığı kaydedildi. Her yıl yarısı İran’dan olmak üzere yaklaşık 10 milyon ziyaretçiyi ağırlayan Necef vilayetinde turizm sektörünün çeşitli kollarında çalışan dört binden fazla kişinin işini kaybettiği öğrenilirken, dini turizminin korona virüsü dışında ülkedeki hükümet karşıtı gösterilerden de direkt olarak etkilendiği belirtildi. Necef’te geçtiğimiz haftalarda yetkililer yabancı ziyaretçilerin vilayete girişinin yasakladığını açıklamış ve Kerbela’da 2003’ten beri ilk defa Cuma namazı kılınmaması kararı alınmıştı.

Korona virüsü dolayısıyla dünya çapında petrol arzı azalmaya devam ederken, Irak’ın Çin’e petrol ihracatının Şubat ayında son dört yılın zirvesine ulaştığı bildirildi. Şubat ayında ülkenin Çin’e petrol ihracatının yaklaşık yüzde 33 artarak günlük 1,32 milyon varil petrole ulaştığı kaydedildi.

Sosyal Hayat

Irak Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Dr. Seyf el-Bedr; Mutenna, Anbar, Dikar, Necef, Bağdat ve Meysan vilayetlerinde altı kişide koronavirus vakasının tespit edildiğini ve IKBY’deki vilayetler dahil ülkede tespit edilen toplam vaka sayısının 62’ye yükseldiğini açıkladı. Ayrıca son güncellemelerle birlikte Irak’ta virüs kaynaklı ölümlerin sayısının altıya yükseldiği duyuruldu.

Virüsle mücadele kapsamında İspanya ve Fransa’dan Irak’a ziyaretçi girişlerinin askıya alındığı bildirilirken, salgın nedeniyle işlenen son seyahat yasaklarıyla birlikte Irak’a toplamda 11 ülkeden girişler durdurulmuştur. Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada hükümetin virüsün yayılmasını engellemek için attığı adımları sıkılaştırdığı belirtilirken, Bağdat’ta koronavirus teşhis edilen bir vatandaşın ise iyileşerek Fırat Hastanesi’nden taburcu edildiği vurgulandı.

Irak’ta hızla artan korona virüsü vakaları nedeniyle ülke genelindeki okulların, üniversitelerin ve diğer eğitim-öğretim kurumlarının 21 Mart tarihine kadar kapalı tutulması kararının yürürlükte kalmasına devam edileceği ve bunun yanı sıra sinemalar, kafeler ve kulüpler gibi toplu buluşma alanlarının da kapalı kalmasına devam edileceği belirtildi. Bu karara paralel olarak virüsün yayılmasını engellemek için Bağdat ve Basra vilayetleri arasındaki yolcu treni seferlerinin de bir sonraki açıklama yapılana dek askıya alındığı açıklandı. Ayrıca Irak Sağlık Bakanlığı’na bağlı kriz komitesi de koronavirüse karşı alınan tedbirler bağlamında ülke genelindeki alışveriş merkezlerinin günlük üç saatten fazla çalışmasının yasaklandığını duyurdu. Geçtiğimiz hafta ise salgını dizginlemek için ek olarak Şiiler tarafından kutsal kabul edilen Kerbela şehrinde cuma namazı kılınmaması kararı alınmış ve IKBY’de cami ve kiliseler yeni bir duyuru yapılana dek toplu dini törenlere kapatılmıştı.