Irak Gündemi: 25 Şubat-3 Mart 2019

Siyaset
Irak’ta uydu üzerinden yayın yapan bir televizyon kanalı siyasi anlaşmalar üzerine Irak eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi, Maliye eski Bakanı Rafi el-İsavi, Musul eski Valisi Etil el-Nuceyfi gibi Sünni siyasetçiler için af çıkartıldığı açıklandı. Bu iddia üzerine Irak Yüksek Yargı Kurumu Sözcüsü Abdussettar Bayraktar yaptığı yazılı açıklamada “Haklarında yargı kararı bulunan kişilerin birtakım siyasi anlaşmalara bağlı olarak ülkeye dönecekleri iddiası gerçeği yansıtmamaktır” dedi. Bayraktar açıklamanın devamında “Hakkında yargı kararı bulunan yurt içi veya yurt dışında yaşayan herhangi bir kişi, hukuki yolları takip ederek verilen kararı temyiz etme hakkına sahiptir. Bu, siyasi anlaşmalardan uzak tek yoldur. Hiçbir kişi hakkında siyasi gerekçelerle bir hüküm veya tutuklama kararı verilmemiştir. Hükümler ve tutuklama kararları, sadece kanunlara göre cezayı gerektiren suçlar ve davalardaki deliller göz önüne alınarak verileceğini” belirtti. Iraklı Sünni siyasetçiler, haklarında açılan davaların toplum üzerindeki etkilerinin azaltılması nedeniyle düzenlendiğini açıklamaktadır.

Hadi Amiri önderliğindeki Bedir Örgütü’nden kopan bir grubun Ulusal Bedir Akımı adı altında bir yapı kurdu. Ulusal Bedir Akımı’ndan yapılan açıklamada “Halka karşı terör estiren ve komplo kuran, Iraklı vatandaşların katilleriyle el ele veren mevcut yönetimin feshedilerek hesap vermeleri için çalışacağız.” denildi. Irak İslam Yüksek Konseyi’nin (IİYK) askeri kanadı olarak kurulan Bedir Örgütü 2012 yılında IİYK’den ayrılmıştır. Dolayısıyla siyasi kanalların açık kalması amacıyla siyasi ayrılıklar yaşanmaktadır. Ancak ayrılan grubun boyutu, yeni kurulan oluşumun kalıcı olup olmayacağını gösterecektir.

IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, merkezi hükümet ile aralarındaki askeri koordinenin devam ettiğini açıkladı. Barzani IŞİD tehlikesine ilişkin "Bu tehlikeye karşı koyacak bir mekanizma oluşturmak için Irak ordusu ile Peşmerge güçleri arasında koordine bulunuyor. Diğer alanlardaki sorunları de gidermek için Bağdat ile diyaloğumuz sürüyor" açıklamasında bulundu. Fransa eski Cumhurbaşkanı François Hollande’nin ziyareti sonrasında yapılan basın açıklamasında Barzani, merkezi hükümet ile güvenlik konusunda iş birliğinin sürdüğünü açıklamıştır. Hollande, IKBY bağımsızlık referandumu sonrasında Bağdat ile Erbil arasında ilişkilerin normalleştirilmesi için diyalog çağrısında bulunmuştur. 

Güvenlik
Iraklı Şii dini merci Ayetullah Sistani’nin sözcüsü Abdülmehdi Kerbelai “Dini merci (Sistani) Irak hükümetindeki ilgili yetkililere ve uluslararası kuruluşlara, DEAŞ tarafından işlenen suçları takip etme, suçları belgeleme ve suçluları adalet önüne çıkarma çağrısında bulunuyor” açıklamasında bulundu. Kerbelai siyasetçileri IŞİD tehlikesi ve gençler arasında yaygınlaşan uyuşturucu kullanımı konusunda siyasetçileri gerekli önlemleri almaya davet etti. Ayetullah Sistani’nin temsilcisi Kerbelai’nin açıklamaları Iraklı Şiiler ve siyasetçiler tarafından yakından takip edilmektedir. IŞİD’e karşı mücadele ve seçimlerden sonra kurulması gereken hükümet ile ilgili yapılan açıklamalar siyasetçiler tarafından kabul görmüştür. Dolayısıyla IŞİD tehdidi ve artan uyuşturucu kullanımı konusunda yapılan açıklamaların siyasetçiler tarafından tartışılması beklenmektedir.

Ekonomi
Irak Petrol Bakanlığı, Şubat ayında günlük ortalama 3,62 milyon varil ihraç edildiğini açıkladı. Ocak ayında günlük ortalama ihraç edilen petrol 3,649 milyon varil olarak açıklanmıştı. Basra limanından ihraç edilen petrol miktarı Ocak ayında günlük 4,556 milyon varilken Şubat ayında 4,54 milyon varile düşmüştür. Diğer yandan Ceyhan limanı üzerinden ihraç edilen petrol miktarı günlük ortalama 75 bin varilden 63 bin varile düşmüştür. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre Şubat ayında petrol fiyatı varil başına yaklaşık 60 dolar olmuştur. Buna göre Irak, Şubat ayında 6,167 milyar dolar petrol geliri elde etmiştir. Irak, OPEC anlaşması nedeniyle üretimini sınırlandırmaktadır. IŞİD’e karşı savaşa ve yeniden imara daha fazla kaynak ayırabilmek için üretim kotasından muafiyet talep etmiştir. Buna rağmen Irak’ın talebi OPEC ülkeleri tarafından kabul edilmemiştir.

Sosyal Hayat
Irak Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Seyf Bedir, son yıllarda tehdit ve maddi sıkıntılar nedeniyle 20 bin Iraklı doktorun ülkeden ayrıldığını açıkladı. Sözcü Bedir, Iraklı doktorların komşu ülkelere taşınmayı tercih etiğini açıkladı.