Irak Gündemi: 31 Aralık 2018-6 Ocak 2019

Siyaset
Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine Türkiye’yi ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Kuveyt’te yapılan donörler konferansında Irak’ın yeniden imarı için ayrılan 5 milyar dolarlık kredinin stratejik projelerde kullanmaya hazır olduğunu söyledi. Liderler birlikte çalışmanın önemine vurgu yaptı. Türkiye’ye 2019 yılının ilk devlet başkanı düzeyindeki konuğu ve Salih’in yılın ilk yurtdışı ziyareti olması Türkiye ve Irak ilişkilerine verilen önemi göstermektedir.

Başbakan Adil Abdülmehdi’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Başkan Trump’un Irak ziyareti ile ilgili hükümetin bilgilendirildiği söylendi. Bağdat’ta gerçekleştirilmesi beklenen resmi görüşmenin ise görüş ayrılıkları nedeniyle iptal edildiği açıklandı. Abdülmehdi'nin Trump'un Irak'a ziyaretinden memnuniyet duyduğunu dile getirdiği kaydedilen açıklamada, Trump'un Abdulmehdi'yi ABD'ye davet ettiği bilgisi verildi. Sadr Hareketi Lideri Mukteda Sadr, ABD Başkanı Donald Trump’un Anbar’daki Ayn El-Esad Hava Üssü’ne gerçekleştirdiği ziyareti eleştirdi. Sadr, dün yaptığı açıklamada, “Irak hükümeti ve siyasetçilerine bu gibi bir uygulamaya boyun eğdikleri için yazıklar olsun. Bu boyun eğme ile Irak gibi köklü bir devlettin tarihi ve kahramanca konumunu yok ettiler” dedi. Sadr’ın eleştirilerine karşı olarak bazı siyasetçiler Başbakan Abdülmehdi’nin Trump ile görüşmek için Ayn El-Esad Hava Üssü’ne gitmediği için tebrik etti.

Irak kabinesinde yer alan tek kadın bakan olan Eğitim Bakanı Şeyma El-Hayali’nin kardeşinin IŞİD üyesi olduğu iddia edildi. Bakan El-Hayali yaptığı yazılı açıklamada kardeşi Leyt El-Hayali’nin tehdit edilerek IŞİD için çalışmaya zorlandığını açıkladı. Bakan, kardeşinin eline silah almadığını söyledi. Bazı parlamento üyeleri Bakan El-Hayali’nin kolektif cezalandırmaya mahkum edilmek istendiğini savundu.

Yüzden fazla Iraklı parlamento üyesi, vilayet meclislerinin temelli kapatılması veya vilayet meclisi seçimleri yapılana kadar meclislerin feshedilmesini öngören yasa teklifini imzaladı. Sairun Koalisyonu üyesi parlamenter Rami El-Sakini “Şahsi kanaatim il meclislerinin fesih edilerek yetkilerinin valilere verilmesini ve parlamentonun gözetimi altında olmalarını tercih ederim” dedi. Nuri El-Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu’ndan yapılan açıklamada ise “vilayet meclisleri konusundaki tartışmalara rağmen koalisyonumuz bu meclislerin çalışmaya devam etmesini istiyor. Söz konusu vilayet meclislerin dondurulması ya da fesih edilmesi birçok soruna kapı aralar ve aynı zamanda kanunlara aykırı” denildi. Görev yapan vilayet meclislerinin göre süresi dolmuştur. Ancak parlamento seçimlerinden sonra Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği Komisyonu üyelerinin görevden alınması ile Aralık 2018’de yapılması planlanan vilayet meclisi seçimleri yapılamamıştır. Irak kabinesi ise vilayet meclisi seçimlerinin süresiz olarak ertelendiğini açıkladı. Seçim takviminin işletilmesi durumunda ise seçimlerin en erken altı ay içerisinde yapılması beklenmektedir.

Irak eski Başbakanı Haydar El-Abadi’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Abadi’nin taşındığı ancak bazı eşyalarının henüz taşınmadığı resmi konuta Başbakan Adil Abdülmehdi’nin korumaları tarafından girildiğini açıkladı. Açıklamanın devamında Başbakan Abdülmehdi’nin olaydan haberinin olmadığı açıklandı. Nasr Koalisyonu’ndan Ali El-Suneyd, IŞİD’i Irak’ta mağlup eden ve Irak’ın parçalanmasını engelleyen Abadi’nin böyle bir tutumu hak etmediğini söyledi. Siyasi bloklar arasındaki rekabet siyaset dışına taşınmaktadır. Ülkede istikrarın sağlanabilmesi için siyasetin sınırları içerisinde yapılması gerekmektedir.

Irak Parlamento Üyesi Vahdet El-Cemili’nin yılbaşı gecesi aracının camından havaya ateş açtığı video paylaşıldı. El-Cemili, sosyal medya hesabı üzerinden açıklamada kendisinin aşiret mensubu olduğunu ve söz konusu videonun kurusıkı tabanca ile kırsal alanda oğlunun düğününü kutlamak amacıyla çekildiğini söyledi. Kutlama ve gösterilerde silah kullanılması Irak’ta ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Bu konuda yasal düzenleme yapılmış olmasına rağmen yasanın uygulanmasında sorun yaşanmaktadır. El-Cemili’ye verilmesi beklenen ceza ise bu konudaki duyarlılığı arttırabilir.

Güvenlik
Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştükten sonra liderler basın toplantısı gerçekleştirdi. Basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak’ta istikrarın olmasının bölgedeki güvenlik iklimi ve bölgesel istikrarı olumlu yönde etkilediğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan IŞİD, PKK ve FETÖ gibi terör örgütlerinin bölge ülkelerine tehdit yarattığını ve iki ülkenin bu terör örgütlerine karşı iş birliği yapması gerektiğini söyledi. Irak’ın toprak bütünlüğüne verdiği önemi gösteren Türkiye ile terör örgütlerine karşı işbirliği yapması bölgede terör örgütlerin barınmasını engelleyecektir.

Ekonomi
Irak Petrol Bakanlığı, Aralık 2018’de Irak’ın günlük ortalama 3,726 milyon varil petrol ihraç ettiğini açıkladı. Önceki aya göre Basra’dan satılan petrol miktarının günlük yaklaşık 300 bin varil, Kerkük’ten Türkiye’ye gönderilen petrol miktarının ise yaklaşık olarak 99 bin varile ulaştığı açıklandı. Günlük 5 milyon varil petrol üretme kapasitesine sahip olan Irak, OPEC anlaşmasına sadık kalarak üretimini azaltmıştır.

Sosyal Hayat
Irak İş ve Sosyal İşler Bakanlığı, evsiz kadın tutukluların kaldığı Bağdat’taki merkezde tutukluların yangın çıkardığını açıkladı. Yangından en altı kişi hayatını kaybetti. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre olayın aydınlatılması için gerekli adımlar atılacaktır. Çıkan yangınla birlikte Irak gündeminde cezaevlerinin durumu tartışılmaya başlanmıştır.