Irak'ta Şii Milis Grupların Artan Saldırıları ve ABD Kuvvetlerinin Geleceği

Irak coğrafyası 2003 yılında ABD’nin işgaliyle beraber birçok çatışma ve karmaşaya sahne olmuştur. 2003 yılı sonrasında meşru hükûmetin dışında birçok aktör ortaya çıkmış ve hükûmet dışı aktörler Irak’taki etkinliğini arttırmıştır. Bölgeden askerî güçlerini büyük ölçüde çeken ABD, 2021 yılı itibarıyla kalan unsurlarının geleceğini Irak ile müzakere etmektedir. ABD unsurlarının Irak’taki geleceği sadece hükûmetler arasında yapılan bu müzakerelere değil, aynı zamanda Irak’ın konjonktürüne göre şekillenmektedir. 2014 yılı sonrasında terör örgütü IŞİD’e karşı mücadele maksadıyla Şii merci Sistani’nin fetvasıyla kurulan Haşdi Şaabi, bu bağlamda değerlendirildiğinde siyasete ve Irak ordusuna entegre olması ve aynı zamanda, ülke konjonktüründe doğrudan etkili olmasıyla ABD-Irak ilişkilerinde önemli bir rol oynamaktadır. 2020 yılında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şaabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in ABD tarafından öldürülmesi, ABD kuvvetlerini ve üslerini, Irak’ta faaliyet gösteren Şii milis grupların hedefi hâline getirmiştir. Bu grupların, Irak coğrafi sınırlarını aşan bağlantı ve nitelikleri tartışmaya açık olmakla beraber Irak’taki etkinlikleri ülkedeki güvenlik ortamını doğrudan etkileyecek düzeye ulaşmıştır. Son dönemde özellikle Irak’ta Şii milis gruplar tarafından yapılan ve yapıldığı düşünülen saldırıların özellikle ABD’nin Irak’taki askerî varlığına karşı gerçekleştirildiği görülmektedir. 2021 yılı itibarıyla güncelliğini koruyan bu saldırılara ilişkin Irak konjonktürü dâhilinde bir değerlendirme yapıldığında, saldırıların siyasi mesajlar taşıdığı tespit edilebilir. ABD ve Irak hükûmetleri arasında ABD askerlerinin Irak’tan çıkmasına ilişkin detayların müzakere edildiği ve Şii milis grupların liderleri tarafından Irak’taki ABD unsurlarının hedef gösterildiği 2020-2021 döneminde Şii milisler, “ortak düşman” ABD’ye karşı İran’ın desteğini almakta ve ülkedeki nüfuzunu arttırmaktadır. Şii milis grupların ABD unsurlarına yönelik saldırgan tutumu ve ABD’nin bu gruplarla zıtlaşması, ABD kuvvetlerinin güvenliği ve geleceği açısından büyük önem arz etmekte ve Irak’ın istikrarı açısından da kritik niteliktedir. Zira milis grupların eylemlerinin, Irak merkezli olarak bölgesel bir çatışmayı tetikleme riskini de beraberinde getirdiğini ifade etmek mümkündür.

Buradan hareketle bu çalışmada Şii milislerin ABD unsurlarını hedef aldığı Irak’ın lojistik ve stratejik bölgelerine yönelen saldırıların ABD kuvvetlerinin geleceği açısından önemi incelenmiştir. Ayrıca Şii milislerin saldırılarının, Bağdat-Washington arasında ABD askerlerinin ülkeyi terk etmesi amacıyla gerçekleştirilen Stratejik Diyalog Görüşmeleri, Irak’ta faaliyet gösteren ABD menşeli özel şirketlerinin geleceği ve İran’ın Irak’taki etkinliği üzerindeki etkileri ele alınmaya çalışılmıştır.