İran’da Su Kaynakları ve Yönetimi

Son yıllarda yağış oranlarının düşmesi özellikle Ortadoğu gibi yarı kurak-kurak iklimin hakim olduğu bölgelerde yer alan ülkelerde, su kaynaklarında özellikle miktar açısından sorun yaşanmasına neden olmaktadır ve bu durum ülkelerin mevcut su politikalarını da etkilemeye başlamıştır.  Büyük bir coğrafyaya sahip olan İran son dönemlerde su kaynakları ile ilgili miktar ve kalite açısından sıkıntıları sıkça yaşamaya başlamıştır. 

İran’da, su kaynaklarının tüm ülkede eşit şekilde dağılmamasının yanında, kentlerin göç nedeniyle büyümesi, tarımda ve sanayide yaşanan gelişmeler, hem içme suyu hem de suyun diğer kullanımlarına ilişkin taleplerinde sıkıntı oluşmasına sebep olmaktadır.  Ayrıca, yağış ve nüfus yoğunluğu dağılımının eşit olmayan dağılımı nedeniyle kişi başına düşen su miktarı havzadan havzaya farklılık göstermektedir.

Ülkede nüfus artış oranının yüksek oluşunun yanında, kırsal bölgelerden kentlere de yoğun bir şekilde göç söz konusudur. Kentlerin ve nüfusun artışı, özellikle içme suyu ile birlikte sulama ve sanayide kullanılacak su talebini arttırmaktadır. Artan su ihtiyacını karşılayabilmek için, yeraltısularından emniyetli veriminin üzerinde çekim yapılırken, daha kurak ve nüfusça daha yoğun havzalarının su ihtiyacını karşılamak üzere su transferi yaparken, elektrik üretme, taşkın koruma, sulama ve su transferi yapmak amacıyla barajlar ve su iletim hatları inşa etmektedir.

Özellikle içme suyu talebini karşılamak ve su sıkıntısının üstesinden gelebilmek amacıyla sürdürülen bu projeler, değişen iklim koşulları, nüfus artışı, kentlerin su ihtiyacı ve artan nüfusun gıda ihtiyacını karşılamak için gereken suyu karşılamakta yetersiz kalabilecektir. Yaptığı projeksiyonlar ile de su sıkıntısının daha da artacağı öngörüsüne sahip olan İran, Afganistan ve Tacikistan ile bir su konseyi kurmuştur. Bu konsey çatısı altında henüz miktarı ve memba belirtilmese de Tacikistan’dan su transferi anlaşması yapmıştır.