Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak - 3

2003’te ABD’nin işgali Irak’ı işgal etmesi ve Saddam iktidarını sona erdirmesi ülkenin derinden etkilemiştir. Saddam sonrası dönemde merkezi yapı parçalı hale gelmiş, sistemdeki bu köklü değişim ise kimlik, ideoloji ve siyasal anlamda yeni tanımları, gruplaşmaları ve tartışmaları oluşturmuştur. Yeni oluşan bu çoklu yapının istikrarın sağlanmasında yarattığı sorunlar 2010 Genel Seçimler sonrasında hükümet kurulması sürecinde uzlaşıya varılamamasında kendini tekrar etmiştir. Farklı grupların yeni kabinede bir araya getirilmeye çalışılması hükümet kurulma aşamasında olduğu kadar, sonrasındaki dönemde de bazı sorunları beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda da değerlendirilebilecek 100 günlük süre tartışması ve sonuçlarının yanı sıra siyasal sistemdeki yapısal zayıflıktan ötürü muhalefet kavramının oturmaması da çeşitli grupları karşı karşıya getirmektedir.

Irak’taki mevcut durumdan ve sorunlardan en çok etkilenen yine Irak halkı olmuştur. Saddam zamanı Irak’ta bulunan sistemin ortadan kaldırılmasının ardından başlayan yeniden yapılandırma sürecinin sağlıklı bir şekilde gelişememesi, devlet hizmetlerinin yetersiz kalmasına ve sosyal hayatın normalleşememesine neden olmuştur. İç siyasi durumun sorunlu yapısına ek olarak Tunus’ta başlayıp bölgeye yayılan değişim yanlısı kitlelerin hareketliliği Irak’ta taraftar bulmuştur. Demokrasi, özgürlük, haysiyet, insan hakları, sosyal refah, adalet gibi söylemlerin ön plana çıktığı bu yeni halk hareketlerine rejimlerin verdiği cevap sert olmuş, ancak süreci sona erdirmeye yetmemiş; Mısır ve Tunus’ta mevcut iktidarları sona erdirmiş, Libya, Suriye, Yemen ve Bahreyn’de ise barış yanlısı halk hareketleri kanlı bir biçime dönüşmüştür. Bu gelişmelere paralel olarak Bölgesel Kürt Yönetiminde başlayan gösteriler Irak’ın diğer vilayetlerine de yayılmış, sosyal ve ekonomik sorunlar, yolsuzluk ve yoksulluk protesto edilmiştir. Bu süreç ise Başbakan Nuri El-Maliki’nin, Şubat ayının sonunda, bakanların ve yerel yönetimlerin çalışmalarının gözden geçirilmesi ve planlamaların yapılması amacıyla 100 günlük süre belirlendiğini açıklaması ile sonuçlanmış ancak bu da yeni bir tartışma ve siyasi belirsizliği beraberinde getirmiştir. Erken seçimin de gündeme geldiği siyasi ortamda ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesi ise bir diğer parametre olarak karşımıza çıkmaktadır.

Buradan hareketle daha önce Irak ve Arap medyasından örneklerle hazırladığımız “Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak - 3” başlıklı çalışmayla Irak’taki temel sorunların ülke medyasına nasıl yansıdığını karikatürlerle ortaya koymaya çalışmıştır. Bu çalışmada ise özellikle Irak’ta son 6 aydır siyasetin gündemini meşgul eden konuları ve “Arap Baharı”nın Irak’taki etkisini, Irak ve Arap medyasında yer alan karikatürlerle yansıtmaya çalışmıştır. Bu açıdan olayları birincil kaynaktan okumanın, Irak’ta yaşananların ve bölgedeki değişimin daha iyi anlaşılması noktasında fayda sağlayacağı düşünülmektedir.