Körfez Gündemi: 28 Ekim-3 Kasım 2019

Suudi Arabistan
Hafta içinde Suudi Arabistan, “Çöl Davosu” adı verilen uluslararası finans zirvesini gerçekleştirdi. 300 kadar siyasetçi ve iktisatçının  katıldığı zirvede teknoloji ve altyapı yatırımları ele alındı. Birçok devlet başkanının da katıldığı zirvede, ABD Başkanı Donald Trump’ın danışmanı Jared Kushner’ın yanında, ABD Enerji Bakanı Rick Perry de yer aldı. Zirvede konuşan Suudi Arabistan Enerji Bakanı ARAMCO’nun halka arz edilmesi süreci ile ilgili olarak, Suudi liderlerin belirleyeceği doğru tarihte halka arzın gerçekleşeceğini söyledi.

Suudi Arabistan Sermaye Piyasası Kurulu, milli petrol şirketi ARAMCO’nun hisselerinin halka arz edilmesi teklifinin onaylandığını belirtti. Fakat kurul resmi bir tarih vermedi. Şirket hisselerinin Aralık ayında Suudi Arabistan’ın Tedavül Borsası’nda işleme geçmesi bekleniyor. %1 hissenin arz edilmesinin 15 milyar dolar, %2 hissenin arz edilmesinin de 40 milyar dolar gelir elde etmeye yarayacağı düşünülüyor.

Husiler, Suudi Arabistan-Yemen sınırında ABD-yapımı bir İHA’yı casusluk yapması nedeniyle düşürdüklerini açıkladı. Düşürülen ScanEagle tipi ve 3 milyon dolara maliyetli İHA’nın 20 saat üzerinde uçuş gerçekleştirebildiği bilinmektedir. Fakat, ABD otoriteleri tarafından konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı.

Yemen
Yemen hükümeti ve güneydeki ayrılıkçılar arasında üzerinde uzlaşılan taslak anlaşmanın detayları ortaya çıkmaya devam etmektedir. Anlaşma taslağına göre, Güney Geçiş Konseyi üyeleri yeni kurulacak olan kabinede yer alacak. Suudi Arabistan’ın Yemen Büyükelçisi anlaşmanın 5 kasım tarihinde imzalanacağını belirtti. Taslak anlaşmanın bazı maddeleri şöyle;

• Yemen devlet kurumlarının anlaşmada üzerinde uzlaşılan politik ve ekonomik düzenlemelere uyarak harekete geçmesi
• Silahlı kuvvetlerin savunma bakanlığı emri altında tekrar yapılandırılması
• Güvenlik güçlerinin içişleri bakanlığı emri altında tekrar yapılandırılması
• Ülkedeki bölgesel ve mezhepsel kaynaklı bölünmelerin/farklılıkların reddedilmesi ve bu anlamda Yemen halkının haklarının korunması
• Medya savaşlarının sona erdirilmesi
• Husilere, El-Kaide’ye ve DEAŞ’a karşı verilen mücadelede ortaklık kurulması
• Anlaşmanın uygulanmasını takip etmek ve denetlemek için Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun temsilcilerinden bir komitenin kurulması
• Husi darbesinin sona erdirilmesi ve Yemen’de siyasal çözüm konusunda Güney Geçiş Konseyi’nin süreçlere dahil edilmesi

Yemen hükümeti ve güneydeki ayrılıkçılar arasında Cidde müzakereleri aracılığıyla üzerinde uzlaşılan taslak sonrası, Aden’deki koalisyon askerleri Suudi Arabistan’ın emri altına girdi. BAE askerleri alınan karar üzerine Aden’den çekildiklerini belirttiler. Anlaşmanın resmi olarak imzalanmasını takiben Yemen parlamentosunun Aden’de toplanması beklenmektedir. Yemen parlamentosu bundan önce Hadramut bölgesinin Seiyun ilinde Nisan ayında dört yılın ardından ilk kez toplanmıştı. Nisan ayındaki parlamento toplantısı olmuştu.

Yemen hükümeti tarafından atanan Sokotra valisinin mülkü, BAE-destekli güçler tarafından tahrip edildi. Ramzi Mahrous, uzun zamandır adadaki BAE varlığına karşı bir tavır almıştı. Adanın merkez bankası ve ana yollarının da Hizam Emni birlikleri tarafından kapatıldığı not edildi.

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Yemen’in Husi milislerinin sözcülerinden Muhammed Abdül-Selam ile bir görüşme gerçekleştirdi. Cevad Zarif görüşmede Yemen halkına uygulanan ambargolardan duyduğu üzüntüleri dile getirirken, Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon tarafından uygulanan ambargonun kaldırılması çağrısında bulunduğunu yineledi.

Birleşik Arap Emirlikleri
Yemen’in ekonomik anlamda dokuz stratejik bölgesinde halen BAE’nin kontrolü devam etmektedir. Al-Araby Al-Jadeed gazetesinin raporuna göre, söz konusu bölgelerde BAE kontrolü Yemen ekonomisine zarar vermektedir. BAE kontrolü olan bölgeler Mukha, Babü’l-Mendep, Aden limanı, Aden havalimanı, Mukalla’da yer alan Rayyan havalimanı, Sokotra, Mayun adası ve Balhaf limanı ile Şebve bölgesinin bir kısmıdır. Son dönemde Cidde müzakereleri sonucunda uzlaşmalar sağlanmış olsa da, söz konusu bölgelerde BAE kontrolünün ani bir şekilde sona ereceği düşünülmemektedir.

Abu Dhabi Commercial Bank, BAE içerisindeki faaliyetlere daha fazla önem vermek adına Katar ve Kuveyt’teki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Abu Dhabi Commercial Bank yakın zamanda banka portföyünün çoğunluğunu Hindistan-menşeili DCB Bank Ltd’ye satmıştı.

Katar
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman al Sani ile Doha’da bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komitesi 5. Toplantısı ve İslam İşbirliği Teşkilatı Temas Grubu vesilesi ile yapıldı. Hafta içerisinde de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile Katar Başbakanı ve İçişleri Bakanı Abdullah bin Nasır ile bir araya gelmişti. 15 milyar dolarlık yatırım projelerinin durumunun da değerlendirildiği toplantıda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri El-Sani başkanlığında toplanması beklenen Yüksek Stratejik Komite’nin hazırlıkları yapıldı.

Katar’da uzun yıllardır ertelenen milletvekili seçimlerinin yakın zamanda yapılması beklenmektedir. Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad el-Sani seçimlere hazırlanılması için bir komite kurulması talimatını verdi. Anayasa Katar vatandaşlarının seçim sonucunda milletvekillerinin üçte ikisini seçmesine olanak vermektedir.

Kuveyt
Kuveyt ilk defa Filistin’e bir büyükelçi atadı. Kuveyt Büyükelçisi Aziz al-Daihani Filistin’de ikamet etmeyecek. Söz konusu büyükelçi atama kararı Ürdün Kralı 2. Abdullah ve Kuveyt Emiri el-Sabah’ın Kuveyt’teki görüşmesinin ardından gerçekleştirildi.