Körfez Gündemi: 5-11 Kasım 2018

Körfez Bölgesi Genel
Bugünlerde,  ABD yaptırımlarının da başlamasıyla birlikte petrol piyasalarında hareketli günler yaşanıyor. İran’ın OPEC temsilcisi, Suudi Arabistan ve Rusya’nın günlük petrol üretimlerini birer milyon varil azaltmaları gerektiğini savundu. Temsilci ayrıca, Suudi Arabistan ve Rusya’nın günlük petrol üretiminin artmasının, petrol fiyatları üzerinde 15 dolarlık bir azalmaya sebep olduğunu belirtti.

Suudi Arabistan
Bu hafta içinde Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile bir ülke içi tura çıktı. Kral’ın Veliaht Prens ile beraber gerçekleştirdiği bu tur Veliaht Prense verilen destek olarak yorumlandı. Kaşıkçı Olayı ve akabinde Kral Selman’ın kardeşi Prens Ahmed’in Londra’dan tekrar Suudi Arabistan’a dönüş yapması Veliaht Prens’in koltuğunun tehlikeye girdiği şeklinde yorumlanmıştı. Fakat Kral Selman’ın destek turu bu yorumları Veliaht Prens’e verilen desteği gösterir niteliktedir.

İnsan hakları konularında gündemden düşmeyen Suudi Arabistan’da konuyla ilgili yine önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Hafta içinde Uluslararası Af Örgütü, Suudi Arabistan’ın hapsettiği 12 Şii’nin idam edilebileceğini açıkladı. Batılı devletler tarafından Suudi Arabistan’dan uzun zamandır ölüm cezasının kaldırması isteniyor.

Norveç Dışişleri Bakanlığı, Yemen savaşı sebebiyle Suudi Arabistan’a silah ve askeri malzeme ihracatının durdurulduğunu aktardı. Daha önceden ise Almanya, Kaşıkçı Olayı sonuçlanana kadar Suudi Arabistan’a askeri malzeme ihracatının durdurulduğunu bildirmişti.

Birleşik Arap Emirlikleri
BAE, ülkesinde yabancı yatırımları artırmak için bazı hukuki düzenlemeleri hayata geçirdi. Düzenlemeye göre, Arapça konuşmayan kişileri içeren davalarda, dava dosyalarının İngilizceye çevrilme zorunluluğu getirildi. BAE’nin yaklaşık %90’ı yabancı devletlerden gelen kişilerden oluşuyor. Daha önce bu konunun suiistimal edildiğini belirten Abu Dabi yetkilileri, bu düzenlemeyle birlikte yabancı yatırımları artırmayı planlıyor. Bazı yabancı firmaların, sadece Arapça hazırlanan dava dosyalarıyla mahkemeye verilmek endişesi sebebiyle yatırımlar konusunda isteksiz kaldığı düşünülüyordu. Bu düzenleme ile birlikte bu kaygılar da aşılmış olacak.

Katar
Katar Emiri el-Sani, salı günü yaptığı açıklamada diğer Arap devletleri ile süregiden uyuşmazlıktan memnun olmadığını fakat buna rağmen krizlerin geçeceğini belirtti. Katar lideri ayrıca, ülkesinin dünyada en yüksek oranda sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatı yapan ülke konumunu sürdürmeyi hedeflediklerini belirtti. Katar ekonomisini çeşitlendirme politikalarının devam ettiğini vurgulayan el-Sani, Körfez Krizi’ne rağmen Katar’ın ihracatını %18 seviyesinde artırdığını belirtti. İhracatın artmasını ise harcamaların %20 oranında düşmesi izledi.

Yemen
Eylül ayı sonunda ABD Savunma Bakanı ve Dışişleri Bakanı’nın Yemen’de çatışma ortamının sona erdirilmesi çağrısından sonra merkezi hükümeti destekleyen güçler sahadaki kazanımlara önem vermeye başladılar. Bu hafta içinde, Suudi Arabistan-BAE liderliğindeki koalisyon tarafından destek verilen merkezi otorite yanlısı güçler El-Hudeyde limanına ilerledi. Birçok kaynağa göre hükümet güçleri bu bölgede daha önce hiç bu kadar ileriye gitmemişti.

Bahreyn
Bahreyn’de el-Vifak grubunun üç üst düzey yöneticisine müebbet hapis cezası verildi. Yöneticilere verilen bu cezanın sebebi ise “Katar’a mahrem bilgilerin aktarılması” olarak açıklandı.  Ülkede sosyal ve politik reform isteyen Vifak grubunun Bahreyn’in çoğunluğunu oluşturan Şii nüfus ile güçlü bağlarının olduğu biliniyor.

Kuveyt
İtalyan Finmeccanica savunma sanayii şirketi ve Birleşik Krallık’ın BAE şirketi tarafından ortaklaşa üretilen Typhoon jetlerinin bir kısmı Kuveyt’e 2020 yılında ulaştırılacak. Anlaşma dahilinde Kuveyt toplamda 28 jet elde edecek. Anlaşmanın yapıldığı ve siparişin verildiği tarihte Kuveyt söz konusu tipte jetler için sipariş veren üçüncü Ortadoğu ülkesiydi. Kuveyt’ten önce sipariş veren ülkeler ise Suudi Arabistan ve Umman’dı.

Kuveytli yetkililer, ülkelerinin özel sektörünün yaptığı yatırımların, Almanya’daki en geniş Arap-kökenli yatırımlar olduğunu belirtti. Almanya’daki Kuveyt kökenli güncel yatırımların toplam değeri 18.3 milyar dolara yaklaşıyor.
 

Umman
İngiltere Savunma Bakanı Gavin Williamson, İngiltere’nin Umman’da bir askeri üs açmayı planladığını açıkladı. Bu gelişme, İngiltere’nin Körfez ülkeleri ile stratejik ilişkilerini geliştirmesi açısından önem arz etmektedir. İngiltere, yine bu yıl içerisinde Bahreyn’de de kalıcı bir askeri üssü hayata geçirmişti