Körfez Gündemi: 8-21 Nisan 2019

Körfez Ülkeleri Genel
ABD, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nu terörist örgütler listesine aldı. Bu karar ile ABD, tarihinde ilk defa bir diğer devletin ordusunu terörist örgüt ilan etti. Karar ayrıca Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı kişiler ve örgütlere karşı ekonomi ve seyahat alanında yaptırımlar içeriyor. İran’dan karşı bir hamleye sebep olabileceği gerekçesi ile Trump yönetiminden bu kararın alınmasına karşı çıkan yetkililer de oldu. Bağdat’ta bulunan Amerikan yetkilileri ise bu kararın nasıl uygulanacağına dair sorunlar olduğunu belirtti. Kararın zamanlamasının ise İsrail seçimleri ile alakalı olduğu söyleniyor.

Suudi Arabistan
ABD’li yetkililerin Kaşıkçı cinayeti ile ilgisi olduğu düşünülen üst düzey Suudi bürokratların görevine son verilmesi konusunda veliaht prens Muhammed bin Selman’ı uyardıkları dile getirildi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Veliaht Prens Muhammed bin Selman’a bu konuda bir uyarıda bulunduğu belirtiliyor. Pompeo’nun kastettiği üst-düzey bürokratlardan birisi de veliaht prensin eski danışmanlarından olan Saud al-Qahtani.

Almanya, Kaşıkçı cinayeti sonrasında durdurduğu Suudi Arabistan’a askeri teçhizat ihracatına yeniden başlıyor. Alman Milli Güvenlik Konseyi, Körfez ülkelerine yapılacak askeri teçhizat ve teknoloji ihracatını onayladı. Alman merkezli donanım ve yazılımlar, Fransız Kamag şirketine transfer edilerek Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne gönderilecek. Fransız ve Alman ürünü olan Kobra radar sistemlerine ait bazı donanım ve yazılım güncellemelerinin de Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihraç edilmesi konsey tarafından onaylandı. Suudi Arabistan’ın yanında, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de, Almanya’dan silah ithal etmeye devam edebilecek.

Sudan’da askeri darbe ile yönetimi devralan Burhan Abdelrahmen’a Suudi Arabistan tarafından destek açıklaması geldi. Suudi Arabistan’ın özellikle BAE ile Sudan askeri yönetimine destek vermesinin nedeninin ülkenin siyasal hayatında nüfuzlarını artırmak istekleri olduğu belirtiliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri
Sudan’da gerçekleşen askeri darbeden sonra, BAE Başkanı Halife bin Zayid El-Nahyan Sudan’ın Askeri Geçiş Konseyi ile Sudan halkının ihtiyaç duyabileceği yardımların yapılması konusunda direktif verdi. BAE ayrıca, General Abdülfettah El-Burhan Abdurrahman’ın Askeri Geçiş Konseyi’nin başına geçmesini olumlu karşıladı.

Time dergisinin hazırladığı “yılın en etkili 100 ismi” listesinde Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid de yer aldı. Muhammed bin Zayid’in askeri güvenliğe önem vermesinin ve Yemen savaşının kendisine ün kazandırdığı söylendi.

Birleşik Arap Emirlikleri Ekonomi Bakanlığı dış ticaret müsteşarı, BAE’nin Çin’in Bir Kuşak Bir Yol Projesi ile ilgili ev sahipliği yaptığı forum sonrasında, BAE’nin bu projede büyük yol oynamak istediğini belirtti. Bir Kuşak Bir Yol Projesi, Çin tarafından 900 milyar dolar ile desteklenen, antik ticaret yollarını tekrar hayata geçirmeyi amaçlayan ve 69 ülkeyi kapsayan bir proje.

Katar
Katar Başbakanı ve İçişleri Bakanı Abdullah bin Nasır bin Halife el-Sani, Katar’ın daha önce yararlanmadığı karlı piyasalar ile ilgili stratejik planlarının olduğunu söyledi. Başbakan daha sonraki ifadelerinde özellikle Asya, Afrika ve Güney Amerika’da gelişmekte olan ülke ekonomilerine vurgu yaptı. Katar’ın ABD ve Avrupa’daki güncel yatırımlarının 135 milyar doları bulduğunu açıklayan Başbakan, Asya’da 30 ve Rusya’da 13 milyar dolar yatırımlarının bulunduğunu belirtti.

Katar, Suudi Arabistan, Abu Dabi ve Lüksemburg’da yer alan bazı bankaları yerel para birimini ve tahvil piyasalarını manipüle ettikleri gerekçesiyle dava etti. Riyad’daki Samba Financial Group, Abu Dabi’deki First Abu Dhabi Bank PJS Katar tarafından suçlanan bankalar arasında yer alıyor. Suudi ve BAE bankaları için dava New York’ta açılırken, Lüksemburg bankası ile ilgili dava Londra’da açıldı.

Yemen
Suudi Arabistan, Yemen’i Fransız silahlarıyla vuruyor. Açıklanan askeri dosyaya göre, ülkedeki çatışmalarda taraflardan birine öncülük eden Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa’dan aldıkları askeri teçhizat ile Yemen’de savaşıyor. Fransa’nın bu ülkelere gönderdiği teçhizat arasında lazer hedefleme teknolojisine sahip savaş uçakları, tanklar, helikopterler ve uzun menzilli topçu roketleri de var. Rapora göre ülkede kullanılan silahların büyük kısmı da NATO ülkelerinde üretilen mühimmat, yedek parça ve iletişim sistemleri ile uyumlu parçalardır. Yemen’de savaş başladığı andan itibaren Suudi Arabistan’ın Yemen sınırı Fransız zırhlı araçları ve tankları tarafından güçlendirildi. Birleşik Arap Emirlikleri de Fransız lazer hedefleme teknolojisine sahip çok motorlu avcı uçaklarını kullanmaya başladı. Ayrıca Yemen’de askeri üsten havalanan Amerikan Apache ve Black Hawk helikopterleri de savaşta kullanılıyor. Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya’nın ardından dünyanın üçüncü büyük silah ihracatçısı konumunda yer alıyor. Paris’in en çok silah sattığı ülkeler arasında Suudi Arabistan ikinci sırada yer alıyor.

Kuveyt
Türk müteahhitlerin kazandığı en büyük ihale olan Kuveyt Uluslararası Havalimanı’nın yapım çalışmaları devam ediyor. Projenin yüzde 35’i tamamlanmış durumda. 2016 yılında söz konusu havalimanı için yapılan ihaleyi Türk müteahhitleri kazanmışlardı. İhalenin bedeli 4.5 milyar dolardı.

Umman
Ocak ayında konferansı yapılan “2040 vizyonu” çerçevesinde Umman, tıpkı diğer Körfez ülkeleri gibi ekonomik kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor. 2040 vizyonu çerçevesinde turizm gelirlerinin artırılması, tarımın modernleştirilmesi ve teknolojiye verilen önemin artırılması planlanıyor. Umman’ı ekonomik anlamda kaynak çeşitlendirme arayışına iten gelişme ise petrol ve gaz rezervlerinin azalıyor olması. KİK içerisindeki en düşük kişi başına düşen milli gelire sahip ülke olan Umman’ın gelirlerinin yüzde 71’i 2018 yılında petrol ve gaz sektörüne dayalı gelirlerdi. 2019 yılının bütçesine göre ise bu oranın yüzde 74 seviyelerine çıkması bekleniyor.