Kuzey Afrika Bülteni: 15-24 Haziran 2019

Macron’un ortaya attığı 5+5 İki Kıyı Zirvesi (Two Shores Summit) görüşmeleri Marsilya’da başladı. 5+5, Akdeniz’in kuzey ve güneyindeki toplam 10 ülkeden oluşuyor; İspanya, Fransa, İtalya, Malta, Portekiz, Cezayir, Libya, Tunus, Fas ve Moritanya. İnisiyatif, Arap Mağrip Birliği’ni oluşturan 5 ülke ve Akdeniz’e kıyısı olan Avrupa ülkeleri arasında ortak bir Akdeniz politikası hedefliyor ve sivil toplum örgütlerini sürece dahil etmeyi planlıyor.

BBC News Arabic ve Arab Barometer tarafından yapılan çalışmada, Fas, Cezayir, Libya ve Tunus’un bulunduğu Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde değişen dinamiklere yer verildi. Çalışmaya göre, 2016’ya kıyasla Fas ve Tunus’ta dini liderlere güvendiğini belirten vatandaşların sayısı %15 ile 20 arasında azalırken, Libya’da bu azalma %5 civarında kaydedildi. Halkın İslami partilere olan desteği ise, çalışmaya 2011’den beri Tunus’ta (En-Nahda) %24, 2013’ten beri Fas’ta %20 oranında azalma olarak yansıdı.

Araştırmaya göre, kadın hakları alanında, bölgede erkek egemen anlayış sürmekte. Bir kadının, başbakan ya da devlet başkanı olması, araştırma sonuçlarına göre Fas’ta ve Tunus’ta ‘kabul edilebilir’ bir durum, ancak erkekler daha iyi siyasi liderler olarak görülmekte. Cezayir’deki katılımcılara göre bir kadının siyasi liderliği olası değil. Eğitim seviyesi artmasına rağmen, siyasetteki rolleri artmadıkça kadınların güçlenmesi mümkün gözükmüyor.

Ayrıca, çalışmaya katılan Fas, Cezayir ve Tunus’taki 18-29 yaş grubunun %52’si göç etmeyi planlıyor ve bu oran son 3 yılda %3 arttı. Potansiyel göçmenler arasında Cezayirli katılımcıların %40’ı ve Faslı katılımcıların ise %38’i resmi göç evrakı olmadan ülkeden ayrılabileceklerini belirtti.

Libya
Libya vatandaşı Mustafa El Imam, 11 Eylül 2012’de Bingazi’deki Amerikan üssüne yapılan terör saldırısının faili olarak hapis cezasına çarptırıldı. Imam, Bingazi’deki Amerikan üssünde görevli 4 Amerikalının hayatını kaybettiği saldırıdan 5 yıl sonra, 2017’de yakalanmıştı.

Birleşmiş Milletler Libya Misyonu Şefi Hasan Selame, ülkenin doğusunu kontrol altında tutan Hafter ile bir araya geldi ve Trablus’taki insani şartları ve çatışmaları değerlendirdi. Ayrıca, Selame Bingazi’de savaştan etkilenen yerleşim yerlerinin yeniden yapılandırılması amacıyla yerel yönetimlerle bir araya geldi.

Libya Merkez Bankası, ülkenin veri merkezlerinin Trablus’tan Misrata’ya taşındığına ilişkin haberleri yalanladı.

Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC), Libya Parlamentosu’nun (Hafter yanlısı) petrol üretimini kısıtlamaya yönelik çağırısı karşısında, bu tür bir müdahalenin Libya ekonomisine darbe indireceği ve daha fazla çatışmaya yol açacağı yönünde uyardı.

Trablus’taki tek faal havaalanı Mitiga’ya roket saldırısı düzenlendi. Saldırı nedeniyle uçuşlara ara verildi.

Yaklaşık 200 göçmen ve mülteci, Avrupa’ya ulaşmaya çalışırken Libya Sahil Güvenlik Kuvvetleri tarafından durduruldu.

Tunus
IMF, Tunus’a $245 milyon dolarlık para yardımını onayladı ve ülke ekonomisini daha fazla piyasa serbestisi konusunda teşvik etti. Ancak yerel uzmanlar, Tunus’un giderek derinleşen borçları karşısında bu gelişmeyi riskli olarak değerlendiriyor.

Fas
Rabat’ta ABD, İsrail, BAE ve Suudi Arabistan başta olmak üzere Bahreyn Konferansı ve katılımcıları protesto edildi.

Moritanya
Moritanya’da devlet başkanlığı seçimleri düzenlendi. 2008’de askeri darbeyle iktidara gelen Abdel Aziz, bu seçimde olmamıştı. Mohamed Ould Ghazouani, Moritanya’nın demokratik bir şekilde seçilen ilk Devlet Başkanı oldu.

Cezayir
Cezayir Ordusu başkent Cezayir’deki protestolarda Cezayir bayrağı dışında herhangi bir bayrağın kullanılmasını yasakladı. Bir grup protestocunun Berberi (Amazig) bayrağı ile protesto gösterilerine katılması üzerine 18 protestocu tutuklandı.