Kuzey Afrika Gündemi: 15-21 Ekim 2018

2018’de Avrupa’ya deniz yoluyla İspanya’dan ulaşan göçmen sayısı 888,736 olarak kaydedildi. Son üç yıla göre, İspanya Akdeniz’de en çok düzensiz göç alan ülke oldu. Göçmenlerin bir kısmı Libya’da yaklaşık iki senedir bulunduklarını ve iç karışıklık nedeniyle Libya’dan ayrıldıklarını, özellikle Afrika Boynuzu bölgesinden gelen göçmenlerin aylarca kayıt dışı olarak yeraltı depolarında hapsedildiğini belirtti.

Cezayir
Cezayir Hükümeti kıyafet yönetmeliğini yenileyerek, devlet memurlarının iş yerinde yüzün tamamını örtecek şekilde (burka vb.) giyinmesini yasakladı. Cezayir Parlamentosu’nda 200 milletvekili, güvenoyu alamayan Meclis Sözcüsü Said Bouhadja’yı Meclis Sözcüsü görevinden ayrılmaya zorlamak için meclisin kapısına kilit vurarak saatlerce grev yaptı. Cezayir Alt Meclisi’nde ‘sözcülük’ görevinin boşaldığının ilan edilmesinin üzerine, muhalefet, anayasal meşruiyetinin alt üst edildiğini savundu.

Libya
Trablus’taki yönetimin başbakanı Serrac, Libya’nın güneyinden ülkeye giriş yapan askeri topluluklar ve çetelere karşı sert önlemler alacağını taahhüt etti. Güney Libya’daki güvenlik sorunu, Çad Devlet Başkanı, Libya’nın doğusundaki askeri yönetimin başındaki Kalife Hafter ve Trablus yönetiminin Başbakanı Serrac arasında Çad’da yapılması planlanan görüşmeyi geriplana attı.  
Libya Temsilciler Meclisi, yürütme organının mevcut Başkanlık Konseyi’nin bir başkan ve iki yardımcıdan oluşması için yapılan teklifte Yüksek Devlet Konseyi’yle iş birliği yapmak için dört şart ileri sürdü. Bunlar arasında Yüksek Konsey’in taleplerinin Parlamento tarafından onaylanması ve 30 gün içerisinde icra kolunun oluşturulması için takvimin açıklanması yer alıyor.
BM’nin arabuluculuk yaptığı ateşkes, başkentte çıkan çatışmayla bir kez daha sekteye uğradı. Başkent Trablus’ta kimliği belirlenemeyen silahlı kişiler, şehrin içme suyu kaynaklarını kesti ve Trablus Tugayı’nın Hankoura lakaplı liderine suikast düzenledi. AB Dış İlişkiler Temsilcisi Mogherini, Libya’da seçimlerin bir an önce ancak doğru bir güvenlik ve siyaset çerçevesinde düzenlenmesi gerektiğini vurguladı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, aylardır ‘gözaltı merkezlerinde’ tutulmakta olan 135 kişiyi Trablus’ta kurtardı. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Libya Misyonu Şefi Mignone, bu gözaltı merkezlerinde tutulan göçmenlerin insan kaçakçılığı örgütlerine satılma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu belirtti.
Perşembe günü, ülkenin doğu kısmının petrol limanı olan Hariga’da, yerel aşiretler Ali Essawi’nin yeni Ekonomi Bakanı olmasını protesto etmek amacıyla limanı ablukaya aldı. Petrol ticaretinin aksayıp aksamadığı belirsizliğini koruyor. Protestonun gerekçesi, Essawi’nin Abdulfettah Yunus’un (Kaddafi döneminde öldürülen direnişçi komutanlardan biri) cinayetinde tek şüpheli olması. Ülkenin doğusu, Trablus’taki Serrac yönetimini tanımayan Hafter liderliğinde askeri bir yönetim tarafından yönetiliyor.
Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC), Pazar günü Zaviye petrol rafinerisindeki faaliyetleri durdurabileceğini açıkladı. Trablus’un batısında yer alan ve şehirdeki istikrarsızlıktan etkilenen rafineri silahlı grupların saldırısına uğradı.

Tunus
Annahda Partisi Lideri Raşid el-Gannuşi Tunus’taki ciddi siyasi tıkanıklığı aşmak için Başkan Sibsi ile Başbakan Yusuf Şahid’i uzlaştırmaya çaba gösteriyor. Tunus Genel İş Sendikası, çok sayıda kamu kurumunu 24 Ekim’de greve çağırdı. Bu grevin, Eski Devlet Başkanı Habib Bourguiba döneminde (1978) yaşanan, sendika liderlerinin hapse atıldığı ve çok sayıda can kaybına yol açan greve dönüşmesinden endişe ediliyor.
Tunus Parlamentosu, Tunus devrimi sürecinde insan hak ve özgürlüklerine yönelik çağrıları yansıtan İnsan Kaynakları Komisyonu Yasası’nı kabul etti. Bu durumda, herhangi bir insan hakları ihlali anayasa tarafından koruma altına alınmış olacak.

Moritanya
Dünya İktisat Forumu’nun verilerine göre Moritanya, dünyada yolsuzluğun en fazla olduğu ülkeler endeksinde yer aldı. 0’ın yolsuzluğun en yüksek, 100’ün ise en düşük olduğu gruplamaya göre, Moritanya 28 puan aldı.