Libya’nın Dondurulmuş Varlıkları

Afrika’nın birinci, dünyanın dokuzuncu en büyük petrol rezervlerine sahip ülkesi Libya 2000’lerin başında uluslararası yaptırımların kalkmasıyla ciddi bir petrol gelirini elinde bulunduruyordu. Bu gelirleri farklı ülkelerdeki farklı sektörlerde değerlendirmek amacıyla ulusal yatırım ajansı ve bağlı kamu şirketleri aracılığıyla kullanan Kaddafi yönetimi gerek Avrupa’da gerekse Afrika’da ciddi bir yatırım portföyü oluşturdu. Ancak 2011 Libya ayaklanmalarının patlak vermesi akabinde oluşan uluslararası konsensüs ile birlikte Fransa öncülüğünde başlayan NATO operasyonları sırasında başta Kaddafi ve ailesi olmak üzere Libya’nın önemli yatırım kuruluşlarının yurt dışındaki mal varlıkları, bu kaynakların iç savaşta Kaddafi güçlerini finanse etme ihtimali göz önünde bulundurularak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Yaptırım Komitesi tarafından donduruldu. Libya Yatırım Otoritesi (LYO) yetkililerinin ifadelerine göre bu varlıkların toplamda 67 milyar dolara tekabül ettiği iddia edilen ve Libya’da devletin yeniden inşası sürecinde ciddi önem taşıyan bu varlıkların durumu, belirsizliğini büyük oranda korumaktadır.

Bu kapsamda çalışmanın başlangıcında LYO’nun iç dinamikleri ve günümüzdeki durumu ele alınacak, 2011 sonrası “dondurulan varlıkların” ve Kaddafi’nin kişisel servetinin Libya için ne denli önem arz ettiği incelenecektir. Çalışmanın devamında ise Libya devleti ve varlıkların bulunduğu ülkeler ile yaşadığı anlaşmazlıklar ve tartışmalı konulara değinilecektir. Yaşanan anlaşmazlıklara ilişkin olarak Belçika ile Libya devleti arasında yaşanan Euroclear vakası bu bağlamda değerlendirilecektir. Çalışmanın son kısmında ise yeni geçici yönetim figürlerinin belirlenmesiyle yeniden yapılanma sürecine giren Libya’da bu varlıkların ne şekilde algılandığı ve Libya’nın geleceğinde ne gibi etkileri olabileceği hususunda varsayımlar üretilecektir.