Lübnan’ın Kalbinde Yangın: Beyrut Limanı Patlamaları

4 Ağustos 2020 tarihinde saat 18.00’de Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta önce birkaç küçük, hemen ardından çok şiddetli büyük bir patlama meydana geldi. Film karelerini andıran korkunç görüntüler ve büyük patlamanın ardından oluşan mantar bulutu, bir de olayın Lübnan’da gerçekleşmiş olması konu ile ilgili sayısız iddianın ve komplo teorisinin hızla dolaşıma sokulmasına yol açtı. Peki sadece Lübnan değil Akdeniz ticareti içinde son derece büyük bir öneme sahip limanda tam olarak ne oldu? Lübnanlı yetkililer patlama hakkında neler söyledi? Halkın dokuz aydır siyasal sistemi ve politikacıları protesto ettiği, ekonomik krizden artık alenen iflasa geçilen Lübnan için bu patlama ne anlama geliyor? Yarattığı sosyo-psikolojik travmanın yanı sıra limanda gerçekleşen bu patlama Lübnan ekonomisini nasıl etkileyecek? Son olarak patlama sonrası süreç, hâlihazırda siyasal sistemi çökmüş ve tamamen dış yardımlara muhtaç bir konumda bulunan Lübnan’ı uluslararası sistemde nasıl konumlandıracak?

Hatırlanacağı üzere Lübnan, Ekim 2019’dan itibaren ciddi halk protestolarına sahne oluyor. Ekonomik kriz, işsizlik ve bir türlü çözülemeyen altyapı problemlerine tepki olarak başlayan halk hareketi kısa zamanda topyekûn bir rejim değişikliği talebine evrildi. Ancak ne Hariri hükûmeti ne de Hariri’nin istifasını takiben Diab liderliğinde kurulan teknokratlar hükûmeti Lübnan için gerçekçi bir çözüm üretemedi. IMF ile görüşmelerde de olumlu bir ilerleme kaydedilemedi ve ülke hızla iflasa sürüklenirken Lübnanlılar için durum katlanılmaz hâle geldi. Karaborsada 1 ABD doları 8.000 Lübnan lirasını geçti. Neredeyse tamamı ithalatla elde edilebilen temel tüketim ürünlerine erişim imkânsız hâle geldi. Başbakan Diab’ın deyimiyle dünyanın en borçlu ülkesi konumuna gelen Lübnan’ın toplam kamu borcu 90 milyar doları aştı. Maliye Bakanlığı tahminlerine göre 2020 yılı sonunda enflasyon %27 oranında artacak.Özetle patlamadan hemen önce Lübnan hızla iflasa sürükleniyordu ve halkın %40’ından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşam mücadelesi veriyordu. Bu karanlık tabloya tüm dünyada olduğu gibi Lübnan’da da Covid-19 eklenmiş ve sağlık sistemi hâlihazırda çökmüş ülkede pandemi ciddi endişe kaynağı hâline gelmişti. Son olarak ülke ekonomisinin ve sosyal hayatın can damarı Beyrut Limanı’nda meydana gelen patlama Lübnan için yakın gelecekte her şeyin daha da kötüye gideceği bir senaryoyu önümüze koyuyor.