Münbiç: Demografik Yapı, Silahlı Grupların Dağılımı ve Geleceğe Dair Senaryolar

Suriye’de yükselen terör tehdidi Türkiye’nin Suriye politikasındaki önceliklerini de etkilemiştir. İki terör örgütü IŞİD ve YPG’nin güçlenmesi ve Türkiye sınırındaki bölgelerde egemenlik iddiasında bulunması Türkiye’nin Suriye politikasında terörle mücadeleyi öne çıkarmıştır. Suriye’de devlet otoritesinin de zayıfladığı bir ortamda Türkiye gerekli diplomatik zemini hazırlayarak tek taraflı güç kullanımı yolu ile Suriye kaynaklı güvenlik tehditlerini azaltmak/bertaraf etmek istemiştir. Bu kapsamda Ağustos 2016 tarihinde Fırat Kalkanı ve Ocak 2018 ayında Zeytin Dalı Harekatları gerçekleştirilmiştir. Bu şekilde hem IŞİD tehdidi ortadan kaldırılmış hem de YPG tehdidi Münbiç ve Fırat’ın batısı ile sınırlandırılmıştır.

Ancak Suriye iç savaşında aktörlerin kontrol alanlarını gösteren güncel haritalara bakacak olursak YPG’nin halen Suriye’nin hem coğrafi anlamda geniş bir bölgesini hem de ekonomik açıdan ülkenin en zengin yerlerini kontrol ettiği görülecektir. Dolayısıyla YPG tehdidi sınırlandırılmış olsa da varlığını korumaktadır. YPG’nin sahadaki müttefikinin ABD olması ise durumu da karmaşıklaştırmaktadır. Türkiye YPG sorununun ABD ile işbirliği yaparak çözülmesi konusunda ısrarcıdır. Ancak ABD IŞİD ile mücadeledeki müttefiki YPG’yi ortada bırakmayacak bir formül arayışındadır.

Türkiye’nin Afrin’de YPG kontrolünü sona erdirdikten sonra bir sonraki hedefinin Münbiç olması zaten bekleniyordu. Türkiye’nin bu operasyonda ortaya koymuş olduğu askeri başarı ABD’nin YPG politikasını gözden geçirmesini sağladı. Bu çerçevede artan Türkiye baskısı ile birlikte ABD Münbiç konusunda bir adım atma ihtiyacı hissetmiştir. Haziran 2018 ayı başında Türkiye ve ABD Dışişleri Bakanları’nın bir araya geldiği görüşme sonrasında iki ülkenin Münbiç’te izlenecek yol haritası konusunda anlaştığı açıklanmıştır. Münbiç’te uygulanacak modelin başarısı ya da başarısızlığı Suriye’nin doğusunun da kaderini belirleyecek bir gelişme olacaktır. Hatta Münbiç konusu genel anlamda Türkiye-ABD ikili ilişkilerinin seyri konusunda önemli etkiler yaratabilir. Bu açıdan Münbiç konusunun yakından takip edilmesi gerektiğine inanıyoruz.

ORSAM Suriye Çalışmaları Koordinatörü Oytun Orhan Münbiç’teki fotoğrafı net bir şekilde ortaya koyabilmek amacıyla Suriye’de Fırat Kalkanı bölgesi içinde yer alan el-Bab, Çobanbey (al-Rai), Cerablus ve Azaz ile Suriye sınır illeri Gaziantep ve Şanlıurfa’da saha çalışması gerçekleştirmiştir. Okumakta olduğunuz ORSAM analizi tamamen bu saha çalışmasında elde edilen bilgilere dayalı olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın yakın gelecekte daha fazla gündeme gelecek olan Münbiç tartışmalarına katkı sunmasını umuyoruz. Keyifli okumalar.