Suriye Gündemi: 13-19 Mayıs 2019

Uluslararası Gündemde Suriye
Birleşmiş Milletler Acil Yardım Koordinatörü Mark Lowcock, Dünya Sağlık Örgütü’nün 28 Nisan’dan beri Suriye’de en az 18 sağlık merkezinin bombalamalar, havan topu saldırıları ya da çatışmalar nedeniyle zarar gördüğünü ya da yıkıldığını açıkladı. Mark Lowcock, BM’nin Suriye'nin İdlib bölgesinde sağlık merkezlerine gittikçe artan sayıda yapılan saldırılardan endişe duyduğunu ifade etti. Ayrıca Lowcock, " İdlib'de büyük çaplı askeri bir saldırı 21. yüzyılın en büyük trajedisi olur. Tüm uyarılarımıza rağmen en büyük korkumuz gerçekleşiyor." uyarısında bulundu.

Uluslararası Suriye Destek Grubu'nun İnsani Erişim Çalışma Grubu toplantısı İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirildi. Toplantının ardından basın toplantısı düzenleyen BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen'in özel danışmanı Najat Rochdi, Suriye'de İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi"nde sivillere ve sivil tesislere yönelik saldırıları kınadı. Ayrıca Rochdi, son iki haftada İdlib'e yönelik saldırıların "alarm verici" olduğunu vurguladı.

ABD Dişişleri Bakanı Mike Pompeo gerçekleştirdiği Rusya ziyaretinde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. Lavrov görüşme ile ilgili, BMGK’nin 2254 sayılı kararın uygulanma ihtiyacından bahsettiklerini, Suriye topraklarındaki terörizmin ortadan kaldırılması ve mültecilerin geri dönüşü için gereken şartların sağlanması gibi bir dizi konuyla ilgili ortak tutumu koordine ettiklerini açıkladı. Putin ile yapılan görüşmede ise Suriye'de işbirliğinin temelini oluşturabilecek “ortak çıkarlar dizisi” belirlendi, Pompeo gazetecilere verdiği demeçte, Suriye'de ortak çıkarların olduğu yerlerde birlikte yapabilecek şeyler hakkında ve siyasi sürecin ilerletilmesi konusunda çok verimli bir görüşmenin gerçekleştiğini açıkladı.

ABD Merkez Kuvvetleri Komutanlığı’ndan (CENTCOM) gelen bir açıklamada, İran’ın tehditlerinin inandırıcı bulunduğu belirtilerek Suriye ve Irak’ta IŞİD ile mücadele amacıyla uluslararası koalisyon güçlerinde bulunan ABD birliklerinin en yüksek alarm derecesine geçtiği açıklandı. Daha öncesinde yapılan açıklamada ise Suriye ve Irak’ta İran destekli kuvvetlerden artan bir tehdidin olmadığı belirtilmişti.

İran’ın Birleşmiş Milletler’in daimi temsilcisi Majid Takht Ravanchi, ABD’nin Suriye’nin bazı bölgelerinde yasadışı askeri varlığına derhal son verilmesi gerektiğini söyledi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde Cuma günü yapılan açıklamada, Takht Ravanchi, Suriye’nin egemenliğine, siyasi bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne herkes tarafından saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkesine dönen Suriyeli sayısını açıkladı. Erdoğan, Suriyeli mültecilerle ilgili yaptığı açıklamada, "Ülkemize sığınan 3,6 milyon mülteciden 320 bini, mücadelemiz sayesinde tekrar vatanlarına dönme imkanı buldu." dedi.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından düzenlenen 'Türkiye Söyleşileri' programına katıldı. Çavuşoğlu konuşmasında; AB’nin politikalarının Suriye’de başarısız olduğunu gördüklerini, Türkiye olarak girişimci ve insani bir dış politikayla dünyanın her yerine katkı sağlamak istediklerini söyledi. Suriyeli göçmenlerin gönüllü olarak özellikle teröristlerden temzilenen bölgelere geri dönmesi gibi insani boyutta, güvenlik boyutunda ve siyasi çözüm dahil diğer boyutlarda en önemli aktörün Türkiye olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, "İdlib'de bir felaket riskiyle karşı karşıyayız. Rejimin son saldırıları yüz binlerce kişiyi yerinden edebilir ve bu durum Türkiye, Avrupa ve ötesi için insani ve güvenlik riski teşkil ediyor” açıklamasını yaptı. Rejimin kasıtlı olarak sivilleri, okulları ve hastaneleri hedef aldığını belirten Sinirlioğlu, saldırılar nedeniyle 243 bin kişinin yerinden edildiğini ve kuzeye doğru göç eğiliminin arttığını söyledi.

Fırat’ın Doğusu
Suriye’nin kuzeyindeki Rakka kent merkezinde YPG/PKK'lı teröristlerin kullandığı asayiş binası ile askeri polis merkezinde iki patlama medyana geldi. Bomba yüklü araçlarla yapıldığı tahmin edilen saldırılar sonucu en az 20 YPG/PKK'lı terörist öldü. Münbiç ilçesinde de önceki gün YPG/PKK'nın askeri meclis merkezinde patlama meydana gelmiş, saldırıda 6 terör örgütü üyesi ölmüş, saldırıyı terör örgütü DEAŞ üstlenmişti.

Yerel kaynaklardan gelen bir açıklamada, Suriye'nin kuzeyindeki Tel Rıfat bölgesinden YPG/PKK terör örgütü için savaşmayı reddeden yaklaşık olarak 500 Arap’ın SDG tarafından kovulduğu bilgisi geldi. SDG saflarında Tel Rıfat ve çevresindeki bölgelerde savaştırılmaya ikna edilemeyen Arapların silahlarına da el koyuldu.

YPG terör örgütü El Bab ilçesindeki cephe hatlarında sivillerin tarım arazilerini ateşe verdi. Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre Bab'ın batı kırsalındaki Abla ve Hazvan bölgelerinde ÖSO güçlerinin konuşlandığı cephe hatlarına yakın noktalarda tarım arazilerini kundakladı.

Suriye’nin kuzeyindeki Tel Rıfat bölgesini kontrol altında tutan terör örgütü YPG/PKK’nın, Azez ilçesinde konuşlanmış olan ÖSO’nun mevzilerine sızma girişimi üzerine çatışma çıktı. Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Tel Rıfat ve çevresinde yuvalanan terör örgütü YPG/PKK, erken saatlerde Azez'in güneyindeki Cibrin ve Kefer Kaşır bölgelerindeki cephe hatlarından ÖSO'nun kontrol alanına sızmaya çalıştı.ÖSO'nun karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada 5 ÖSO mensubu öldü.

SDF güçleri Deyr Ez Zor’da IŞİD’e bağlı militanları yakalamak için  operasyon hazırlıklarına başladı.. ABD liderliğindeki koalisyon güçlerinin, Rakka eyaletindeki Ayn Isa üssünü ve Deir Ezzur'daki el-Amr petrol bölgesini kullanan SDG güçlerini eğittiği bilgisi yerel kaynaklar tarafından doğrulandı. ABD liderliğindeki koalisyon kuvvetleri ve SDG güçleri, Fırat’ın doğusunda bölge sakinlerinin büyük protesto gösterileri ve ABD destekli güçlerin kovulması çağrısında bulunmasının ardından planlanan operasyonun gerçekleşebilmesi için bölgesel aşiretlerin desteğini kazanmak istediği de gelen bilgilere arasında yer aldı. Bölgede Rejim güçleri ve İran destekli kuvvetler de bulunmaktadır

Suriye Rejimi Bölgesi
Rejim destekli medya kuruluşlarının aktardığına göre geçtiğimiz iki ay boyunca 26 rejim askeri etkisiz hale getirildi. Suriye iç savaşının başladığı 2011’den bugüne kadar toplam 130 bin rejim askerinin etkisiz hale getirildiği belirtildi. Etkisiz hale getirilen rejim askerlerinin daha çok Tartus kökenli olduğuna vurgu yapıldı.

Kuzeybatı Hama’nın Sahil el-Gab bölgesinde rejim kontrolü altında bulunan Beyt el-Raas’taki köprü havaya uçuruldu. Eylemi Heyet Tahrir uş-Şam (HTŞ)’ın yaptığı belirtildi. Eylemin amacının rejimin ilerleyişini durdurmak olduğu ifade edildi. Çünkü bu köprü Beyt el-Raas’ı diğer bölgelere bağlayarak ulaşımı sağlıyordu.

17 Mayıs 2019 tarihinde Suriye’nin güneyindeki Kuneytra’dan Şam’a doğru gelmekte olduğu tespit edilen ve İsrail’e ait olduğu anlaşılan insansız hava aracı Suriye hava savunma sistemleri tarafından düşürüldü.

İdlib, Fırat Kalkanı ve Afrin Bölgesi
Rejim, İdlib’e yönelik saldırılarını sürdürdü. Rejime yakın kaynaklardan yapılan açıklamaya göre, 13 Mayıs 2019 tarihinde rejim güçleri İdlib’in güneyine saldırılarda bulundu. Bu saldırılarda Cabriye ve Havaş köyleri rejim kontrolüne geçti. Bu köyler, geçen hafta rejimin ele geçirdiği stratejik Kafr Nabuda köyünün hemen bitişiğinde olduğu için rejimin bu bölgedeki ilerleyişinin devam edebileceği görüşü paylaşıldı. Ayrıca muhalif aktivistlerin aktardığına göre, İdlib’in çeşitli bölgeleri rejimin hava unsurları tarafından ateş altına alındı.

14 Mayıs 2019’da Esad rejimi ve Rusya tarafından İdlib’in Cisr el-Şugur şehrine hava saldırısı gerçekleştirildi. Heş kasabasındaki pazar alanı savaş uçaklarının hedefi oldu. Saldırıda 5 sivil hayatını kaybederken, en az 20 sivil de yaralandı.

15 Mayıs 2019 tarihinde rejim tarafından İdlib’in Maret el-Numan şehrine saldırı düzenlendi. El-Kurneyş caddesindeki bir binayı hedef alan saldırı savaş uçakları ile yapıldı. Saldırıda biri kadın iki kişi hayatını kaybetti.