Suriye Gündemi: 18-24 Kasım 2019
Uluslararası Gündemde Suriye
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, BMGK’yi Cenevre'de toplanan Suriye anayasa komitesinin çalışmaları hakkında bilgilendirdi. Beş yıl aradan sonra Suriyeli tarafların ilk kez yüz yüze görüşmesini "tarihi" olarak nitelendiren Pedersen, tarafların doğrudan diyalog kurmasının yaklaşık 9 yıldır süren iç savaşa siyasi çözümün "kapılarını araladığını" ifade etti. Anayasa komitesinin 25 Kasım Pazartesi günü tekrar toplanma kararı aldığını belirten Pedersen, "Komite eş başkanlarına gelecek toplantı için ileriye dönük bir ajanda sunmaları gerektiğini söyledim ve bunun gerçekten önemli olduğu konusunda benimle hem fikirler." diye konuştu. İdlib'de çatışmaların ve şiddet olaylarının yeniden başlamasından derin endişe duyduğunu da aktaran Pedersen, son haftalarda bu kente yönelik hava saldırılarının arttığına dikkati çekti. Pedersen, Suriye'deki önemli aktörleri bir araya getirecek uluslararası bir toplantı düzenlenmesi çağrısını yineledi.
ABD Savunma Bakanlığı'nın İstihbarat Kurumu'nun (DIA) değerlendirmesine göre yayınlanan bir raporda, 'IŞİD, Türkiye'nin sınır ötesi harekatı ile takip eden ABD'nin çekilmesinden, kabiliyetleriyle kaynaklarını yeniden oluşturma ve yurtdışında saldırı planlama becerisini güçlendirme yönünde istifade etti' ifadesi yer aldı. Raporda ayrıca Trump'ın ABD askerlerini Suriye'nin kuzeyinden çekmesi, IŞİD'in yeniden örgütlenmek için işine yararken, Kürt milis güçlerle ilişkileri mahvettiği açıklaması da yer aldı.
Kazakistan Dışişleri Bakanı Muhtar Tleuberdi, Suriye konulu 14. Garantörler Toplantısı'nın 10-11 Aralık'ta yapılacağını bildirdi. Garantörler toplantısının 13'üncüsü 1-2 Ağustos'ta yapılmış, Türkiye, Rusya ve İran, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesinde sivil kayıpları önlemek ve garantörlerin askeri personelinin güvenliğini sağlamak için somut önlemler almak konusunda uzlaşmıştı.
Fırat’ın Doğusu
ABD ve Rusya ile Suriye’nin kuzeyi için varılan mutabakatı değerlendiren Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, varılan mutabakat gereği Türkiye’nin üzerine düşeni yerine getirdiğini ancak bu iki ülkenin varılan mutabakatlara uymadığını belirtti. Tacizler olduğunda da gerekenin yapıldığına dikkat çeken Çavuşoğlu, ABD ile olduğu gibi bir netice elde edilmezse yine harekat başlatabileceklerini söyledi. Rusya Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise Türk yetkililerin Suriye'nin kuzeyine yeni operasyon yapılabileceği yönündeki ifadelerinin 'şaşkınlık' yarattığı belirtildi. Rusya Savunma Bakanlığı açıklamasında "Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde yeni bir operasyon başlatması durumu daha da kötüleştirebilir" ifadeleri yer aldı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Rusya ve ABD'nin Kürt güçlerin çekilmesi için gereken her şeyi yapmadığı açıklamasını değerlendiren Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye'nin Rusya'ya Suriye'nin kuzeyindeki harekata yeniden başlama niyetinde olmadığı konusunda güvence verdiğini söyledi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Suriye'deki güvenli bölgenin durumuna ilişkin açıklamalarda bulundu. 145 km uzunluğunda ve 30 km derinlikte güvenli bölgenin sağlandığını duyuran Akar, harekat bölgesinin doğusundan ve batısından tacizlerin geldiğini, tacizlerin önlenmesi için Ruslarla görüşüldüğünü ifade etti.
Soçi mutabakatı kapsamında bu hafta içerisinde, Rasulayn-Kamışlı kesiminde Türk ve Rus askeri birliklerinin onuncu ortak kara devriyesi tamamlandı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ile Rusya arasında varılan Soçi mutabakatı kapsamında yürütülen Türk-Rus ortak devriyelerine ilişkin yaptığı değerlendirmede ise, "Önümüzdeki günlerde bu devriyelerin çok daha başarılı, faydalı olacağına inanıyorum." dedi.
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey BMGK’daki Suriye toplantısı öncesi açıklamalarda bulundu. Suriye'nin doğusundaki petrol sahalarını "güvenceye almalarına" ilişkin, "SDG, 4 yıldır kontrol ettiği petrol sahalarında çalışmaya devam ediyor, biz de Suriye stratejimizin bir parçası olarak buna yardım edeceğiz" dedi. Jeffrey "Bizim için en önemli konu petrolün IŞİD ve diğer aktörlerin eline geçmesini engellemek. Yasadışı hiçbir şey yapmıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Fırat’ın doğusunda bazı bölgelerden çekilerek Irak’a geçen ABD askeri güçlerinin bir kısmı bölgeye yeniden dönmeye başladı ve SDG’nin kontrolündeki Rakka’da petrol bölgesi olan Cezra bölgesine yeniden konuşlandı.
Milli Savunma Bakanlığının sosyal medya hesabından yapılan bilgilendirmede, "Barış Pınarı Harekat alanındaki unsurlarımıza saldırı düzenleyen 7 PKK/YPG'li terörist, keşif ve gözetleme vasıtalarınca Ayn el Arab kırsalında tespit edilmiş ve SİHA'lar ile etkisiz hale getirilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
Barış Pınarı Harekatı ile teröristlerden temizlenen Suriye'nin Tel Abyad ilçesinde bomba yüklü araç patlatıldı. Saldırıda birçok kişinin hayatını kaybettiği olayda yerel kaynaklar patlamanın terör örgütü PKK/YPG tarafından gerçekleştirildiği bilgisini paylaştı.
Rusya tarafından gelen bir açıklamada Rusya’nın Suriye’nin kuzeyindeki devriye alanını genişlettiği bilgisi paylaşıldı. Devriyedeki kontrol noktalarından birinin Ayn el Arab’ın güneyinde ABD güçlerinin terk ettiği Sirrin askeri üssü olduğu ifade edildi. Helikopterler Suriye’nin kuzeyindeki devriyeler bu üsten havalanacak ve gerektiğinde üste bir hava komutanlığı kurulacak.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanı (CENTCOM) General Kenneth McKenzie, Suriye’de 500 ABD askerinin kaldığını söyledi. General McKenzie, Amerikan askerlerinin IŞİD’le mücadele için Suriye’de bulunduğunu ve önümüzdeki haftalarda IŞİD’e karşı operasyonların yoğunlaştırılacağını belirtti.
