Suriye Gündemi: 9-15 Aralık 2019

Uluslararası Gündemde Suriye
Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan'da pazartesi günü başlayan Suriye konulu 14. Garantörler Toplantısı sonuç bildirgesinin okunmasıyla tamamlandı. Görüşmelerin ikinci günü Türkiye, İran, Rusya heyetleri ile Suriye Hükümeti, askeri muhalefet ve gözlemci ülkeler arasında görüşmeler yapıldı.Daha sonrasında garantör ülkelerin heyetleri BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen ile dörtlü formatta bir toplantı gerçekleştirdi. Yayınlanan sonuç bildirgesinde, İdlib'de terör örgütlerinin artan faaliyetlerinden duyulan endişe dile getirildi. Türkiye, Suriye’nin İdlib'de sivilleri ve sivil altyapıyı hedef almasından duyulan kaygıyı dile getirdi ve saldırılara derhal son verilmesi çağrısı yapıldı. Sonuç bildirgesinde komşu ülkelerin milli güvenlikleri için tehdit oluşturan ayrılıkçı gündemler reddedildi.Suriye petrol gelirlerine yasadışı şekilde el konularak transfer edilmesine ilişkin itirazlar da dile getirildi. Anayasa Komitesi'nin çalışmalarının uzlaşmacı ve yapıcı bir tutum içerisinde sürdürülmesinin önemine de dikkat çekildi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev Nur Sultan'da düzenlenen Suriye konulu 14. Garantörler Toplantısının ardından basın toplantısı düzenledi. Lavrentyev, Suriye'nin kuzeydoğusunda istikrarlaşmayı gözlemlediklerini ifade ederek, "Rusya ve Türkiye tarafının bu durumdan memnun olduğunu düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu. ABD askerleri ve diğer Uluslararası Koalisyon Güçlerinin Suriye'yi terk etmeleri gerektiğini dile getiren Lavrentyev, ancak bu şekilde Kürtler ile rejim arasındaki anlaşmazlıkları çözmenin mümkün olduğunu söyledi. Lavrentyev, ne kadar zor olursa olsun Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen'ın Sözcüsü Jennifer Fenton, Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının üçüncü turunun, ancak Beşşar Esed rejimi ve muhaliflerin gündem konusunda uzlaşmaları halinde toplanabileceğini belirtti.Komitenin İsviçre'nin Cenevre kentinde, 25-29 Kasım'da gerçekleşen 2'nci tur görüşmeleri, rejimi temsil eden heyetin uzlaşmaz tavrı nedeniyle 45 kişilik yazım kurulu bir araya gelemeden sona ermişti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, önümüzdeki yılın şubat ayında İstanbul’da Türkiye, Almanya, Fransa ve İngiltere liderlerinin katılımıyla yapılacak olan Dörtlü Zirve’nin yanı sıra Türkiye ve Rusya arasında ayrıca ikili bir zirvenin de planlandığını söyledi.

Fırat’ın Doğusu
Suriye'nin kuzeyindeki Hol kenti kırsalında yer alan Hol Kampı’nda bulunan 15 IŞİD’li ve IŞİD’lilerin ailelerinden oluşan 200 kişi serbest bırakıldı. SDG'nin elindeki diğer bölgelerde daha önce IŞİD'liler ile aileleri serbest bırakılmıştı. Serbest bırakılanlar Rakka, Deyr ez Zor ve Humuslu nüfusuna kayıtlı kişiler olurken, IŞİD’liler ve ailelerinin “Suriyeli olup herhangi bir suç işledikleri ispat edilmeyen kişilerin serbest bırakılması” kararı çerçevesinde serbest bırakıldığı iddia ediliyor.

Türkiye ve Rusya arasında yapılan anlaşma kapsamında Suriye'de stratejik öneme sahip olan M4 karayolundan Suriye Milli Ordusu (SMO) çekildi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi karayoluna SMO yerine Suriye ordusunun yerleştiğini duyurdu. Anlaşmaya göre kuzeye ilerleyen SMO güçleri, M4 karayolundan 3 km uzaklıkta olacak.

Suriye rejimi güçlerinin, ABD askerlerinin Kamışlı kentindeki havalimanına girmesine engel olduğu bildirildi. Havalimanına giremeyen ABD askerlerinin, Himu’daki üslerine geri döndü. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), ABD askerlerinin de Til Elo köyünde devriye görevi gerçekleştirmek isteyen Rus güçlerine engel olduğunu duyurdu. Bunun üzerine Rus güçleri de üslerine geri döndü.

ABD Savunma Bakanı Mark Esper yaptığı bir açıklamada Kürtlerle, özellikle SDG ile IŞİD’i yenmek üzere anlaştıklarını, Türkiye ile savaşmaları ya da devlet kurmaları için anlaşmadıklarını söyledi. Esper, Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeyinde başlattığı Barış Pınarı Harekatı'na karşı terör örgütü YPG'nin korunacağına dair de bir sözün verilmediğini sözlerine ekledi.

TSK ile Rus askeri polisleri, Suriye’nin kuzeydoğusunda Kamışlı’nın birkaç kilometre batısındaki sınır bölgesinde 15. ortak devriye görevini gerçekleştirdi.