Türkmen Gündemi: 13-20 Kasım 2019

Siyaset
Irak Meclis Başkan Yardımcısı Beşir Halil Haddad, Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi başkanlığındaki heyet ile görüşme gerçekleştirdi. Beşir Halil Haddad’ın basın ofisinden yapılan açıklamaya göre görüşmede Irak’taki güncel konular ve özelikle Anayasa değişikliği konusunun görüşüldüğü belirtildi. Beşir Halil Haddad “Türkmenlerin ve Irak’taki diğer oluşumların haklarının tamamını destekliyorum. Türkmenlerin Irak Anayasası değişikliğinde hakları korunmalı, Irak’taki diğer oluşumlar gibi hakları teslim edilmelidir” ifadelerini kullandı.

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile Iraklı bazı siyasi parti liderlerinin katıldığı önemli bir toplantı gerçekleştirildi. Irak’taki güncel meseleler ve özellikle Irak’ın geleceğinin konuşulduğu toplantıya Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi de katıldı. Toplantı sonrası açıklamalarda bulunan Salihi şu ifadeleri kullandı: “Bugün önemli bir toplantı düzenlendi. Cumhurbaşkanı Berham Salih geldi. Kuzey Irak Yönetimi lideri Neçirvan Barzani geldi. Hem Şii, hem Sünni, hem Kürt hem de Türkmenler bu toplantıda bulundu. Irak’ın bugünkü durumu ve geleceği konuşuldu. Üzerinde anlaşılan bazı reform maddeleri var, hükümet bunları 45 gün içerisinde yerine getirmelidir. Biz yeni bir seçim yasası istedik. Bir seçim komiserliğinin kurulmasını talep ettik. Bu reformları Abdülmehdi hükümeti yerine getirmezse erken seçime gidilmesini ve meclisin feshedilmesini talep ettik. Oluşacak yeni hükümetin anayasa tadilatını yapmasını uygun gördük. Yeni anayasayı şu şartlarda yapmak uygun değil. Ayrıca protestolarda yapılan insan hakları ihlalleri konuşuldu. Tutuklamalar ne şartlar altında yapıldı, keskin nişancılar kim tarafından yerleştirildi gibi sorular soruldu.” Erşat Salihi, Irak’taki protestocuların talepleri doğrultusunda kurulan ‘Anayasa Düzeltme Komisyonu’nda temsilci olarak görevlendirilmişti. Hem oluşturulan komisyon içerisinde bulunması hem de söz konusu toplantıya katılarak görüşlerini ortaya koyması hem Irak’ın bütünlüğü hem de Türkmenlerin geleceği noktasında önemli gelişmelerdir.

Ortadoğu Araştırmalara Merkezi (ORSAM) ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi işbirliğinde, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajans Başkanlığı (TİKA) sponsorluğunda Ankara’da “2011 Sonrası Irak” başlıklı uluslararası sempozyum gerçekleştirildi. Sempozyumda açılış konuşması yapan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Bölge Bakanı Aydın Maruf, Türkmenlere Irak’ta kurulan yönetimlerde yer verilmediğini, özellikle Bakanlar kurulunda Türkmen siyasilerin olmayışının demokrasinin bir ayıbı olduğunu vurguladı. Aydın Maruf 2011 sonrası Irak’ın genel durumuna da değinerek şu ifadeleri kullandı: “2011 sonrası Irak’ta yaşanan olaylardan en önemlisi 2014’te IŞİD’in Musul, Sincar, Telafer, Kerkük’ün güneyinin işgalidir. Bu işgal neticesinde bölgeden başta Türkmenler olmak üzere Yezidi ve Hristiyan birçok insan zorunlu göçe maruz kalmış, yurtlarından evlerinden olmuştur. Türkiye’nin Ortadoğu’yla ilgili alacağı kararlar önemlidir çünkü Türkiye Ortadoğu’nun lideri konumundadır. Türkiye her zaman o bölgede Türkmenlere sahip çıktı. Türkmenlerin ve mazlumların ana vatanı Türkiye’dir”

Irak Türkmen Cephesi Başkan Yardımcısı Hasan Turan düzenlediği basın toplantısında Irak Anayasa Mahkemesi’nin seçmen kütüklerini inceleyen komisyonu lağvetmesi yönündeki karara tepki gösterdi. Hasan Turan, özellikle 2003 yılından sonra Kerkük’ün demografik değişikliğe uğratıldığını, Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararı gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı. Türkmenler olarak bu kararın karşısında yer aldıklarını ifade eden Turan “Seçmen kütüklerinin incelenmesi konusunda ısrarcı olacağız” dedi. Kararın alınmasında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin etkisinin olduğunu savunan Turan, "Ne zaman Kerkük'teki etnik gruplar arasında uyum sağlansa IKBY bu uyumu bozar, Kerkük'te seçimlerin yapılmasını engellemeye ve istikrarı bozmaya çalışır." diye konuştu. Seçmen kütüklerini incelemek amaçlı oluşturulan komisyon, İçişleri, Sağlık, Ticaret Bakanlıkları ve Seçim Komiserliğinden temsilcilerin yer alması ile 2018’de Türkmen, Arap ve Hristiyanların onayı ile kurulmuştu. IKBY Parlamento Başkanı Reyvaz Faik'in Anayasa Mahkemesine yaptığı başvurunun ardından 12 Kasım Salı günü seçmen kütüklerini inceleyen komisyon feshedildi. Özellikle 2003 yılından sonra Kürt siyasi partilerin lehinde Kerkük’te yapılan demografik değişimin komisyon tarafından tespit edilmesi ve seçimlerde ‘Kerküklü olmayanların’ oy kullanmaması talebi Türkmen siyasilerin merkezi hükümetten öncelikli talepleri olmuştur. Fakat son dönemde yaşanan siyasi gelişmeler ve son olarak komisyonun lağvedilmesi bölgede Türkmenlerin taleplerinin göz ardı edildiği gerçeğini bir kez daha ortaya koymuştur.

Güvenlik
Irak Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Diyala vilayetinde bulunan kırsal bölgelerde terör örgütü IŞİD’ın hücre yapılanmalarına yönelik hava ve kara operasyonları yapıldığı bildirildi. Operasyonların Hanekin ilçesine bağlı Karatepe ve Celavla kasabaları arasında bulunan kırsal alanlarda gerçekleştirildiği bildirilirken, hava operasyonları neticesinde 10, kara operasyonları neticesinde ise 4 IŞİD militanının etkisiz hale getirildiği açıklandı. Irak’ın Diyala vilayetine bağlı Hanekin ilçesi terör örgütü IŞİD’in Irak’ta hücre yapılanmaları vasıtasıyla güvenlik güçleri ve sivillere yönelik saldırılarını en yoğun gerçekleştirdiği bölgelerin başında gelmektedir. Her ne kadar 2017 yılından sonra IŞİD bölgedeki alan hakimiyetini kaybetmiş olsa da hücre yapılanmaları vasıtasıyla gücünün önemli bir kısmını bilhassa Irak’ın kuzey vilayetlerinde muhafaza etmektedir.

Kerkük’ün güneyinde bulunan terör örgütü IŞİD varlığına yönelik operasyon düzenlendiği açıklandı. Kerkük Polis Müdürü Ali Kemal yaptığı açıklamada operasyonun Kerkük’ün güneyinde bulunan kırsal bölgelerde düzenlendiğini ve 2 IŞİD militanının etkisiz hale getirildiğini belirtti.