Türkmen Gündemi: 19-25 Ağustos 2019

Siyaset
Kerkük’te bulunan Irak Türkmen Cephesi Genel Merkezi’nde, 1 Nisan 2020’de gerçekleşecek yerel seçimler başta olmak üzere güncel meselelerin konuşulduğu bir toplantı gerçekleştirildi. Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi’nin başkanlığında gerçekleşen toplantıya ITC Başkan Yardımcısı Hasan Turan ve diğer ITC yetkilileriyle sivil toplum örgütü temsilcileri de katıldı. Toplantıda konuşan Erşat Salihi 2020’deki seçimlerin Türkmenler için önemine değinirken, öte yandan Türkmen seçmenleri seçmen kartlarını teslim almaya davet etti.

Fransa’nın Erbil Başkonsolosu Dominik Mass 19 Temmuz’da yaptığı açıklamada Fransa’nın yeni kurulan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi hükümeti hakkında ‘iyimser’ olduğunu, planlanan reformların uygulanması için IKBY’nin önemli bir çaba gösterdiğini belirtti. Mass ayrıca IKBY’deki yeni kabinenin, merkezi hükümet ile IKBY arasında devam eden tartışmalı bölgeler sorununun çözümü üzerine çalıştığını vurguladı.

KYB Dış İlişkiler Sorumlusu Ahmet Pire 25 Ağustos’ta Kerkük Valiliği hakkında açıklamalarda bulundu. Kerkük için bir valinin belirlenmesinin yalnızca KDP ve KYB arasındaki bir anlaşmayla yapılamayacağını vurgulayan Pire, bunun gerçekleşmesi için Kerkük İl Meclisi’ndeki oy çoğunluğu ile merkezi hükümetin onayının gerekli olduğunu belirtti.

KDP ve KYB arasında yapılan görüşmeler neticesinde, iki partinin sözcüleri 11 Temmuz’da bir açıklama yaparak Kerkük valisi için Tayib Jabar Amin ismi üzerinde anlaştıklarını kamuoyuna duyurmuşlardı. Açıklamanın ardından Kerkük’te Araplar ve Türkmenler iki Kürt siyasi partinin valilik kararını protesto etmek amacıyla eylemler düzenlemişlerdi. Tayib Jabar isminin açıklanmasının üstünden yaklaşık iki ay geçmiş ve KDP ile KYB’nin ortak kararının bu süre zarfında yalnızca söylem düzeyinde kaldığı görülmüştür.

Güvenlik
Ağırlıklı olarak Kerkük’ün Dakuk ilçesine bağlı Topvaza bölgesinde yaşayan Kakailer, temsilcileri aracılığıyla 22 Ağustos’ta Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu’dan (UNAMI) birtakım taleplerde bulundular. UNAMI’ye bağlı bir heyete gönderilen bildiride Dakuk’taki güvenlik durumlarının titizlikle takip edilmesi ve merkezi hükümete Dakuk’a daha fazla askeri birlik gönderilmesi için baskı yapılması istendi.

Dakuk’un farklı noktalarında yaşayan Kakailer terör örgütü IŞİD’in bölgede en çok hedef aldığı azınlıklardan biri konumundadır. Özellikle son dönemde IŞİD militanları Dakuk’ta Kakailerin yaşadığı köylerdeki sivil yerleşim alanlarına havan saldırıları düzenlemektedir.

Irak Parlamentosu Savunma ve Güvenlik Komitesi’nden bir üye, terör örgütü IŞİD’in Irak’ın bazı bölgelerinde tekrar güç kazanmaya başladığını belirtti. IŞİD’in özellikle tartışmalı bölgelerde yeniden toparlanmaya başladığını bildiren yetkili, bu bölgeleri Musul kırsalı, Sincar, Kerkük, Mahmur ve Diyala olarak vurguladı.

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Kerkük İl Başkanlığı’ndan bir heyet Kerkük Terörle Mücadele İstihbarat Müdürü General Orhan Halil ile görüştü. Heyetin başkanlığını ITC Kerkük İl Başkanı Hişam Bayraktar yaparken heyette Türkmen emekli Albay Burhan Tayyip de bulundu. Görüşmede Kerkük’teki güncel güvenlik meselelerinin ele alındığı bildirildi. Heyet ayrıca Kerkük Polis Kontrol Noktaları ve Karayolları Müdürlüğü’nü de ziyaret ederek kurumda daire başkanlığı görevinde bulunan Albay Taha Selahattin ile görüştü. Albay Salahattin yaptığı açıklamada, terör örgütlerinin Kerkük içerisine sızmalarını engellemek için güvenlik kontrol noktalarını arttırdıklarını belirtti.

Irak Federal Polisi tarafından 24 Ağustos’ta yapılan açıklamada Kerkük’te terör örgütü IŞİD’e ait bir sığınağın imha edildiği belirtildi. Açıklamada ele geçirilen sığınağın bomba yapımı için imalathane olarak kullanıldığı vurgulandı. Ayrıca sığınakta 58 havan mermisi ve çok sayıda patlayıcının ele geçirildiği bildirildi.

24 Ağustos akşamı Kerkük'ün Dakuk ilçesine bağlı Zeynelabidin köyüne düzenlenen saldırıda 6 kişi hayatını kaybetti, 11 kişi yaralandı. Saldırının havan saldırısı şeklinde gerçekleştiği belirtilirken hayatını kaybedenlerin Türkmenler olduğu bildirildi.

Saldırıların ardından Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşat Salihi olaya dair açıklama yaparak şu ifadeleri kullandı: "Takip etmekte olduğumuz Dakuk'taki olay sıradan bir olay değil. Özellikle bazı siyasetçiler bu hususta verdikleri demeçlerle Dakuk'taki istikrarı bozmak istiyorlar. Bunun da en büyük sorumlusu Irak Başbakanı'dır. Bizim kendisiyle özel bir toplantımız dahi oldu. Dakuk'ta federal polis ve Irak ordusunun yetersiz olduğunu defalarca ilettik. Bu konunun takip edilmesi gerekmektedir, ilgili taraflarla da konuştuk. İnşallah bu saldırıyı gerçekleştirenlerin kimler olduğu konusunda neticelere varırız."

Dışişleri Bakanlığı da Dakuk’taki saldırılar hakkında bir açıklama yayınladı. Açıklamada şu ifadeler yer verildi: “Kerkük’teki mevcut güvenlik ve istikrar ortamını hedef alan bu menfur saldırıyı kınıyor, ölenlere Allah’tan rahmet, dost ve kardeş Irak halkına başsağlığı diliyoruz. Irak Hükümetinin ülkenin birlik ve beraberliğinin sembolü olan Kerkük’ü hedef alan bu terör eylemlerinin faillerine gereken karşılığı vereceğine inanıyoruz.”

Kerkük’teki Arap ve Türkmenler son aylarda Dakuk’ta artan güvenlik tehditleri sebebiyle merkezi hükümetten bölgedeki güvenlik güçlerine takviye birliklerin gönderilmesini talep etmektedir. Nitekim son dönemde bölgede artış gösteren IŞİD tehdidi ve son olarak 24 Ağustos’ta gerçekleştirilen saldırı bu talebin haklılığını ortaya koymaktadır. Diğer taraftan Kürt siyasi partileri son aylarda Kerkük’te artış gösteren saldırıları işaret ederek merkezi hükümetin özellikle tartışmalı bölgelerde peşmerge sonrası güvenliği sağlayamadığını belirtmektedir. Dolayısıyla Kerkük ve çevresinde istikrarın sağlanamaması, Irak hükümetine yönelik Ekim 2017 sonrasında artan tüm bu baskıların daha da yoğunlaşmasına yol açmaktadır.