Kazakistan’da Janaözen Olayları Aydınlatılmaya Çalışılıyor
Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı
Kazakistan, 15 Ocak 2012’de yeni parlamentosunu seçmek için sandığa gitmişti. Seçim sonuçları beklenilen ve arzu edilen bir şekilde olmuştu. Kazakistan Merkez Seçim Komisyonu’nun resmi açıklamasına göre seçimlere katılım oranı yüzde 75 olmuştu. Beklenildiği üzere iktidardaki Nur Otan Partisi yüzde 80,99 oyla seçimlerin galibi olmuştu. Ak Jol Partisi’nin yüzde 7,47 ve iktidarın ehlileştirilmiş Komünist Partisi olan Kazakistan Halk Komünist Partisi’nin ise yüzde 7,19 oy alması uygun görülmüştü. Bu sonuçlara göre parlamentoda Nur Otan Partisi 83, Ak Jol Partisi 8 ve Kazakistan Halk Komünist Partisi ise 7 sandalye almıştır. Kazakistan Hükümeti 17 Ocakta istifa etmiş ve yeni parlamento 20 Ocak 2012 tarihinde görevine başlamıştır.
Kazakistan, seçim sonuçlarından sonra seçim öncesi ülke de meydana gelen olayların üzerine gitmeye başlamıştır. Bu doğrultu da Kazakistan’da 16 Aralık 2011 tarihinde Janaözen şehrinde meydana gelen olaylarla ilgili olarak Kazakistan Cumhuriyet Başsavcısı açıklama yapmıştır. Hatırlanacağı üzere, 16 Aralık 2011 tarihinde Mangystau velayetinin Janaözen şehrinde OzenMunaiGaz petrol şirketinden kovulan bir grup işçi ve onlara destek olan gençler isyan başlatmışlardı. Yerel yönetim yetkililerinin yasadışı faaliyetleri, valiliğin ve maliye polislerinin yedi yıldır yerel halkın ve petrol işçilerinin sosyal ve sağlık güvenliği için ayrılan paraları çalması, petrol şirketi başkanının gerilimi arttırması ve petrol işçilerinin uzun zamandır grevde bulunması isyanı tetikleyen nedenler olmuştu. İsyan sırasında halka ve polise ateş açtıkları ve şiddet uyguladıkları iddia edilmişti. İsyan sonucunda şehrin birçok bölümü yağmalanmıştı. Polisin de silah kullanmasıyla birçok insan yaralanmış ve 14 kişi hayatını kaybetmişti. 17 Aralık 2011 tarihinde de Mangystau’nun Shetpe köyünde demiryolu kesilmişti. Çıkan çatışmada 5 polis memuru ve 11 saldırgan yaralanmış ve 1 tanesi ölmüştü. Kazakistan Devlet Başkanı Nazarbayev’in özel emriyle bu isyanın arkasındaki gerçeklerin ortaya çıkması için bir araştırma ekibi kurulmuştu. Araştırma ekibinin çalışmaları sonucunda isyanın sorumlularından olduğu iddia edilen Dzharylgasinov, Irmuhanov, Dosmagambetov, Utkilov, Tuletaeva adlarıyla bilinen gruplar ve bu gruplara yardım eden kişiler tutuklanmıştı. Polisin halka karşı silah kullanması sorgulanmıştı. Mangystau Vilayeti’nde İçişleri Bakanlığı Genel Başkan Yardımcısı başta olmak üzere emniyet güçleri görevinden alınmıştı.
Kazakistan’da iktidarın Janaözen başta olmak üzere ülkede meydana gelen olayların aydınlatılmasına çalışması olumlu bir gelişmedir. Ancak, bu durumun muhalefetin bastırılması için kullanılmaması gerekiyor. Aksi halde ülkede daha büyük olayların başlaması için bir zemin oluşabilir.
