Umman, Kuveyt ve Bahreyn’de Değişen Liderlik Kadroları ve İstikrar Arayışı

Körfez bölgesinde etkisi düşük yoğunlukta dış politika izleyen ve bölgesel gelişmelerde genel eğilim olarak bölgedeki ya da bölge dışındaki güçleri “dengeleme” (balancing) ya da bölgedeki güçlerin “peşine takılma” (bandwagoning) gibi küçük devletlerin geleneksel stratejilerini takip eden Umman, Kuveyt ve Bahreyn’de liderlik kadrolarında 2020 yılında yaşanan değişiklikler Körfez’de yeni bir dönemin başlangıç noktası olarak görülebilir. 2020 yılında her üç ülke de gerek kendi iç sistemlerinde yaşanan değişiklikleri yönetmeye yönelik politikalar üretirken, bölgesel ve uluslararası anlamda yaşanan önemli gelişmelerden çeşitli oranlarda etkilenmişlerdir.

2020 yılı Körfez ülkeleri açısından yönetim kademelerinde ve liderlik kadrolarında önemli değişikliklerin görüldüğü bir yıl olmuştur. 49 yıl Umman Sultanı olarak görev yapmış ve modern Umman’ı meydana getiren büyük atılımların lideri Kabus bin Said, ocak ayında vefat etmiş ve yerine Heysem bin Tarık bin Teymur el Said gelmiştir. Körfez’in bir diğer düşük profilli dış politika izleyen ülkesi olan Kuveyt’te de benzer bir gelişme yaşanmış, uzun dönem dışişleri bakanlığı görevinin ardından 2006 yılından bu yana ülkeyi yöneten Emir Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah hayatını kaybetmiştir. Modern Kuveyt’in dış politikasının mimarı olarak anılan, insani yardım konusunda öncü bir isim olan Şeyh es-Sabah’ın yerine Kuveyt Emiri olarak Şeyh Nevvaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah gelmiştir. Umman ve Kuveyt’teki liderlik değişimlerini 11 Kasım’da Bahreyn Başbakanı Şeyh Halife bin Selman el Halife’nin vefatı takip etmiştir. Bahreyn’de neredeyse 50 yıldır başbakanlık görevini ifa eden Halife bin Selman’ın vefatı ile birlikte veliaht prens olarak görev yapan Selman bin Hamed bin İsa el Halife yeni başbakan olarak atanmıştır. Dolayısıyla Körfez’de Umman, Kuveyt ve Bahreyn ölçeğinde uzun dönem yöneticilik yapan isimler vefat etmiştir. Vefat eden isimler yerine gelenlerin nasıl siyaset izleyecekleri, yerel ölçekte Körfez’deki güç dengelerinin nasıl şekilleneceği, bölgesel ölçekte başta Yemen, Suriye ve Libya gibi ülkelerdeki çatışmalara yönetim değişikliklerinin nasıl yansıyacağı, Amerika Birleşik Devletleri-Rusya-Çin ve Avrupa Birliği gibi küresel aktörlerle ilişkilerin ne yönde evirileceği tartışma konusu hâline gelmiştir. Bu çalışmada Umman, Kuveyt ve Bahreyn’in liderlik kadrolarındaki ve yönetim kademelerindeki değişimlerin güç dengelerine ve bölge siyasetine nasıl yansıyacağı incelenmektedir.