Erdoğan ve Saakaşvili Sarp’ta: Kimlik ile Geçiş Başlıyor
Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı, hasankanbolat@orsam.org.tr
Türkiye'den sonra Gürcistan’ın da Sarpi Sınır Kapısı'nda modernizasyonu bitirmesi nedeniyle 31 Mayıs’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakaşvili, Başbakan Nika Gilauri ve iki ülke bakanları bir araya gelecek.
İki ülke arasında vizenin kalkmasından sonra halklar arasında yakınlaşma çığ gibi büyümeye başlamıştı. Nitekim, Sarp-Sarpi Kara Hudut Kapısı’ndan 2010 yılında Türkiye’ye 1.536.955 kişi giriş ve 1.528.315 kişi çıkış yapmıştır. Yine, 2010 yılında Türkiye’ye 321.111 araç giriş ve 333.749 araç çıkış yapmıştır. Posof/Türkgözü-Akhaltsikhe Kara Hudut Kapısı’ndan ise 2010 yılında Türkiye’ye 35.988 kişi giriş ve 38.318 kişi çıkış yapmıştır. Yine, 2010 yılında Türkiye’ye 11.112 araç giriş ve 12.735 araç çıkış yapmıştır. Sadece Sarp’tan 24 saatte yaklaşık 400 TIR geçmektedir. Görüldüğü gibi, deniz ve hava trafiği de ele alınırsa iki ülke arasında yaklaşık 2 milyon insan trafiğinin olduğunu görmekteyiz. Yani, 5 milyon nüfuslu Gürcistan’da yaşlılar ile çocuklar çıkartıldığında çalışabilir yaştaki nüfusun tamamına yakını Türkiye ile ticari veya insani ilişki içindedir. 2010 yılında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 1,105 milyar Dolardır (Türkiye’nin ihracatı 888,6 milyon Dolar, ithalatı 216,5 milyon Dolar). Türk müteahhitlerinin üstlendikleri 83 projenin tutarı ise 1 milyar Doları geçmiştir. Müteahitlik sektöründe Türk firmalarının Gürcistan piyasasındaki payı yüzde 70’dir. Tekstil ve gıda ürünlerin de Gürcistan pazarında Türk markalarının payı yüzde 50’dir. Gürcistan’ın toplan dış ticaret hacminin 6,678 milyar Dolar olduğu göz önüne alınırsa Türkiye’nin Gürcistan ekonomisindeki önemi daha iyi anlaşılabilir.
Böylesine yoğun ve yakın insani, siyasi ve ticari ilişkinin var olduğu Türkiye ile Gürcistan, 31 Mayıs’ta Güney Kafkasya’da tarihi dev bir adım atıyor. İki ülke arasında kimlikle geçiş başlatılıyor. Böylece, sınır komşuları ve akrabalarıyla (Orta Asya, Ortadoğu, Kuzey Afrika…) vizeleri kaldıran Türkiye, ikinci bir adım daha atarak kimlik ile geçiş dönemini Gürcistan ile başlatıyor. Kimlikle geçiş, Güney Kafkasya’da entegrasyon, barışın ve refahın halklara yayılması için oldukça önemli bir aşamadır.
Artvin-Hopa’ya bağlı Kemalpaşa beldesinde bulunan Sarp Sınır Kapısı'nın hemen karşısında Gürcistan tarafında bulunan Sarpi’de modernizasyonun bitmesiyle birlikte oluşan sıkışıklık ve 5 km.’ye kadar uzayan TIR kuyruklarına son verilecek. Bir dönem bavul ticaretinin merkezi olan ve günde 7-10 bin kişinin Sarp’tan geçerek alışverişe geldiği Artvin-Kemalpaşa`da da ticaret durmuş durumda. Gürcistan`ın tekstil ürünlerine yüzde 18 vergi uygulaması ve kargo zorunluluğu getirmesi hareketliliği bitirdi. 700`e yakın işyerinin bulunduğu Kemalpaşa`da işyerlerinin yüzde 70`i kapandı.
Sarp-Sarpi Sınır Kapısı’nda bundan sonraki adım “Tek Kapı”dır. Yani iki ülke ayrı kapılar yerine tek kapıdan geçiş yapacak. Gürcistan ile Sarp’ın ortak gümrük kapısı olarak kullanılması için protokol imzalandı. Ayrıca, Türkiye’nin Borçka ilçesinde bulunan Muratlı köyünden bir sınır kapısının daha açılması gündemde. Bu konuya, Acarya (Acaristan) Hükümet Başkanı Levan Varhsalomidze ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Şaakaşvili olumlu bakıyorlar.
Sadece Güney Kafkasya değil, Balkanlardan Orta Asya’ya ve Ortadoğu’ya kadar uzanan geniş bir coğrafya da kimlikle geçiş için adım atarak Türkiye ve Gürcistan tarih yazmaktadır. Bu nedenle, iki ülke liderlerini gönülden kutlamak gerekiyor.
