Hatay’da Suriyeli Sığınmacılarda Son Durum
Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı
Hatay’da Suriyeli sığınmacılar (‘mülteci’ değil) iki buçuk aylarını doldurdu. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) göre Temmuz 2011 itibariyle Türkiye’ye 15.490 Suriyeli sığınmacı geldi. Bunun 6.929'u Suriye’ye geri döndü. Hatay'ın dört şehrinde (Antakya, Yayladağı, Altınözü, Reyhanlı) Suriye vatandaşlarının geçici barınmaları için yapılan çadırkent sayısı da yenisinin inşa edilmesiyle 6'dan 7'ye yükseldi. Böylece, Yayladağı’nda 2, Altınözü’nde 2, Reyhanlı İlçesi’nde 1, Antakya'nın Apaydın Köyü’nde 1 ve Karbeyaz Kuyubaşı’nda 1 olmak üzere toplam 7 çadırkent oldu. Çadırkentlerde seyyar mutfak, banyo, tuvalet, su depoları, çocuk oyun parkları, ibadet alanları, eğitim (anaokul, meslek edindirme kursları), seyyar hastane, spor (futbol, basketbol sahası) ve sosyal tesisler tamamlandı. 7 çadır kentte kalan sığınmacı sayısı 8.561 olarak belirlendi. Sığınmacı sayısının azalmasına karşın, çadırkent sayısı ve kapasitesi arttırıldı. 35’i refakatçi 68’i hasta ve yaralı olmak üzere toplam 103 kişinin hastanedeki tedavisi sürerken, 8 kişi kadın sığınma evinde, 3 kişi de Serinyol Huzurevi’nde bulunmaya devam ediyor. Suriyeli sığınmacıların acil ihtiyaçlarının karşılanması için Hatay Valiliği emrine 2 milyon TL daha gönderdi. Böylece, bölgeye gelen devlet yardımı 5 milyon 750 TL oldu. Ancak, bunlar resmi rakamlar. Hatay’da resmi rakamların dışında da Suriyeli sığınmacılar bulunuyor. Altınözü, Yayladağı ve Antakya şehir merkezi ve köylerinde akrabalarının yanına yerleşen sığınmacılar var. Ayrıca, orta sınıf Suriyelilerin Hatay, Adana, Mersin, Gaziantep ve İstanbul’da akrabaları kanalı ile mal aldığı ve ailelerini taşımaya başladığı da iddialar arasında.
Çadırkentler de bulunanların çoğu yaklaşık 60 bin nüfuslu Cisre-Şuur ve köylerinden. Sığınmacılar ev ve dükkanlarının başkalarına verildiğini iddia ediyorlar. ‘Şabbiha’ (Arapça: Süvari) adı verilen Suriye derin devletinin paramiliter timinin ve ‘Muhabarat’ olarak adlandırılan Suriye istihbaratının her yerde halkı ezdiğini söylüyorlar. Cisre-Şuur’un yirmi dört saat içinde boşaldığını, halkın Türkiye, Lübnan ve Suriye’nin iç bölgelerine doğru kaçtığını belirtiyorlar. Sığınmacılar arasında Suriye yönetimine karşı derin bir güvensizlik var. Hürriyet, adalet ve özgürlük isteniyor.
Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde bulunan Hac Konaklama Tesislerinde kurulan çadırkentin birkaç yüz metre güneyinde Suriye sınırına bitişik bir köy var. Herkesin bildiği ve kullandığı ismiyle Harran. Yeni adıyla Kavalcık. Arap dünyasınında severek izlediği ‘Asi’ dizisindeki ünlü konak bu köyde. Konağın sahibi Fatih Müderris mirasçısız vefat edince konak maliyenin kontrolüne girdi. ‘Kasaba’ dizisi de bu köyde çekildi. Türk dizileri Arap dünyasında Suriye-Şam Arapçası ile dublajlanıyor. Türk televizyon dizilerinden çok daha önce 1970’li yıllardan itibaren Harran köyü birçok ünlü Türk filmine sahne oldu, köylüler de bu filmlerde severek rol aldı. Kemal Sunal, Müjde Ar, Şener Şen, İlyas Salman’ın rol aldığı ‘Kibar Feyzo’. Kadir İnanır ve Fatma Girik ‘Ezo Gelin’. Türkan Şoray ‘Sultan Gelin’. Tarık Akan ‘Adak’. Harran, Türkiye’nin iki ünlü türkücüsü Gökhan Güney ve İbrahim Tatlıses’in filmlerine de sahne oldu.
