Suriye’nin Ankara Büyükelçisi Dardari Oluyor
Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı, hasankanbolat@orsam.org.tr
Suriye, Ankara Büyükelçisi olarak Naji Otri hükümetinde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olan Abdullah El Dardari'yi atadı. Suriye’nin Ankara Büyükelçiliği görevi Suriye devlet televizyonunda ikinci kanalın müdürlüğünü yapan Nidal Kabalan tarafından yürütülüyordu.
1964 Şam doğumlu olan Dardari, University of South California Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu. London Institute for Economy and Political Sciences’da yüksek lisans yaptı. 1988-89 yılları arasında İngiltere’de Al Hayat gazetesinde çalıştı. 1989-93 yılları arasında Şam’da Al Hayat’ın Suriye Direktörü görevinde bulundu. 1993-97 ve 2001-03 yılları arasında Suriye’de UNDP danışmanı olarak çalıştı. 1998-2001 yılları arasında Birleşik Arap Emirlikleri’nde Arab Monetary Fund’da çalıştı. 2004’de Suriye Devlet Planlama Komisyonu (State Planning Commission) Direktörlüğü yaptı. 2005’de Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı oldu.
Dardari, reformist ve liberal. Suriye’nin ‘Turgut Özal’ı olarak biliniyor. Suriye’ye yabancı yatırımları teşvik için uygun bir ortam oluşturmaya çalıştı. Ekonomiyi rekabete açmaya ve piyasa ekonomisinin oluşmasına çalıştı. Ekonominin liberalleşmesi ve endüstrinin geliştirilmesi amacıyla bir dizi karar aldı. Dardari’ye göre “Liberalleşme risk ve fırsatları birlikte barındırır”. Yeni ekonomik kaynaklar bulunması, mevcut ekonomik kaynaklardan alınan verimin arttırılması, dış ticaretin geliştirilmesi için gerekli altyapının oluşturulması, kamu ve hükümet harcamalarının yönetimine önem verdi. Suriye-AB ilişkilerini geliştirdi. Aralık 2008’de Suriye-AB Ortaklık Anlaşması’nı imzaladı. Anlaşma çerçevesinde Suriye’nin ekonomik reform başta olmak üzere ticaret, endüstri, çevre, kültür ve teknik işbirliği gibi konularda AB standartlarına ulaşılabilmesini öngördü. Suriye`nin AB ve Ortadoğu arasındaki ilişkilerde aktif rol alabileceğine inandı.
Dardari’nin Türkiye ilişkileri ise oldukça samimi ve içten. Türkiye ilişkileri her alanda geliştirmeye büyük önem verdi. Türkiye ile Suriye arasında siyasi ilişkilerin düzelmesinde, güvensizlik temelindeki ikili ilişkilerin güven temelli olarak yeniden oluşturulmasında, ekonomik ilişkilerin artmasında Dardari’nin pozitif etkisi büyük. Suriye ile Arap olmayan bir ülke arasında ilk serbest ticaret anlaşmasını Türkiye ile yaptı. İki ülke ilişkilerinin gelişmesini desteklemek ve Suriye vatandaşlarının Türkiye`ye gitmelerini teşvik etmek için -Maliye Bakanı Hüseyin ile birlikte- yurtdışı çıkış harçlarını 500 Suriye Lirasına (11 dolar) düşürülmesini sağladı. Böylece, Suriye`nin komşularına uyguladığı en düşük yurtdışı çıkış harcı Türkiye oldu. Suriye’nin diğer ülkelere çıkış harcı ise Türkiye’nin iki üç katı. Dardari, Türkiye’ye sadece komşu olarak bakmadı. Dardari’nin Türkiye ile tarihi ve yakın akrabalık bağları bulunuyor. Sahabi Ebu’d Darda Uveymir’in Şam’da bulunan kabrininin bakımı ve korunması görevini Osmanlı Devleti’nin Sünni kökenli Dardari ailesine verdiği, bu nedenle ‘Dardari’ soyadının Ebu’d Darda’dan geldiği iddia ediliyor. Ayrıca, Dardari’nin Çerkes kökenli annesi ve eşi Reem Akkad’ın Türkiye’de akrabaları bulunuyor. Dardari’nin Sina, Şirin ve Abdulrazak adında üç çocuğu var. Dardari, Temmuz 2009’da Yalova Üniversitesi ile Şam Üniversitesi arasında işbirliği protokolunun imzalanmasını sağlamış ve 29 Eylül 2009’da Yalova Üniversitesi’nden fahri doktora almıştı. Reem Akkad’da 2009’da Yalova Belediyesi eski başkanı Dardari’nin yakın dostu Barbaros Binicioğlu’nun ressam eşi Feride ile İstanbul’da Tünel Sanat Galerisi’nde resim sergisi açmıştı.
Dardari`nin eşi Reem Akkad, Mustafa Kemal’in (Atatürk) genç bir subayken Suriyeli bir bayana aşık olduğunu ancak o bayanla dedesinin evlendiğini iddia etmişti. Reem Akad’a göre, Mustafa Kemal Birinci Dünya Savaşı öncesi Cemal Paşa komutasında görev yaparken, Şam’da Reem Akad’ın dedesi Ragıp Bayraktar Akad’ın evinde 7 yıl (1911-18) kalmış. Mustafa Kemal ile Ragıp Bayraktar Akad yakın arkadaşlarmış. Ancak, ikisi de komşuları olan genç bir bayana aşık olmuşlar ve onunla evlenmek istemişler. Ancak, kızın babası kızının Şam’dan ayrılmasını istemediği için Mustafa Kemal ile evliliğe karşı çıkmış. Genç kız, Mustafa Kemal’in Şam’dan ayrılmasından sonra Reem’in dedesi ile evlenmiş. Dardari ailesinde Mustafa Kemal’in genç bir subayken çektirip her zaman yakın arkadaşı olarak andığı Ragıp Bayraktar Akad’a hediye ettiği bir fotoğrafta bulunuyor. Dardari, Yalova’da Atatürk köşkünde bulunan onur defterine de, “Muhteşem bir liderin muhteşem ülkesindeki muhteşem şehrindeki çevrecilik anıtında bulunmaktan büyük onur duydum” şeklinde yazmıştı.
Otri hükümetinin 29 Mart 2011’de istifa etmesinden sonra 2011 yaz aylarında da iktisat doktorası yapmak için Türkçe öğrenmek isteyen kızıyla birlikte İstanbul’a gelmek isterken, Ankara’ya büyükelçi olarak atandı. Dardari, bilgisiyle ve vizyoner bakışıyla Türkiye-Suriye ilişkilerine şüphesiz büyük katkı sağlayacaktır.
