Irak Gündemi: 20-26 Mayıs 2019

Siyaset
Bağdat’taki ABD Büyükelçiliğinin hedef alındığı saldırıdan sonra Iraklı kaynaklar ABD’nin Şehitlerin Efendisi ve İmam Ali Tugaylarından şüphelendiğini açıkladı. ABD ve İran arasındaki gerilimin en çok etkilediği ülkelerden birisi olan Irak, her iki ülke ile ilişkiye sahiptir. Irak siyasetinde etkisi bulunan bu iki ülke arasında gerilim ise Irak siyasetini etkilemektedir. 2014 yılında IŞİD’in Irak’ta toprak hakimiyeti sağlaması ile İran destekli milis gruplar faaliyet alanlarını genişlettiği gibi siyasette de etkili olmaya başlamıştır. Parlamento seçimlerinin ardından ikinci en büyük blok olarak ortaya çıkan Fetih Listesi’nin içerisinde yer alan bazı gruplar bu doğrultuda tanımlanabilir. Kendi çıkarlarını İran çıkarları üzerinden tanımlayan bu grupların varlığı ABD ve İran arasındaki gerilimin Irak topraklarında çatışma alanına dönüşmesine neden olabilir.

Suriye’de yakalanıp Irak’a iade edilen Fransa vatandaşı 12 IŞİD üyesinden üçü için idam cezası verildi. Fransız Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise vatandaşlarının kendi ülkelerinde yargılanabilmesi için “gerekli adımların” atılacağı söylendi. Irak ve Suriye’deki yabancı savaşçıların ne olacağı yoğun olarak tartışılmaktadır. Terör örgütü PKK’nın Suriye kolu YPG, “IŞİD ile mücadele” üzerinden kendisi meşrulaştırırken yakaladığı IŞİD üyelerini yargılanması için Irak’a iade ederek bu meşruiyetin devamını hedeflemektedir. Ancak yabancı teröristlerin vatandaşı olduğu ülkeler bazen bu duruma karşı çıkarak vatandaşlarını kendisi yargılamak istemektedir.

Güvenlik
ABD, Irak’ın Anbar vilayetindeki Ayn el-Esed, Kaim ve Rutba askeri üslerindeki güvenlik seviyesini arttırdı.  Üslere yönelik saldırı teşebbüslerinin daha çabuk tespit edilebilmesi için hassas gözetleme kameralarının da yerleştirildiği ve hava trafiği artmıştır. İran ile ABD arasındaki gerilim sonucunda İran destekli milis gruplarının ABD askeri varlığını tehdit etmesi üzerine Irak’ın çatışma alanına dönebilir. Bu doğrultuda Haşdi Şaabi Komisyonundan istifa ettiği açıklanan Ebu Mehdi Mühendis’in görevine devam ettiği Komisyon Başkanı Felah Feyyad tarafından açıklanmıştır. Ebu Mehdi Mühendis’in İran ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu nedenle görevinde kalması ile ABD ve İran arasındaki gerilimde tarafsız kalması için baskı oluşturulmaktadır.

Ekonomi
ABD tarafından İran’a yönelik uygulanan ambargo için Irak’a üçüncü kez 90 günlük muafiyet tanındı. Bağdat’taki ABD Maslahatgüzarı Joey Hood, muafiyetin süresiz bir şekilde uzatılmayacağını, bu nedenle Irak’ın İran’a olan bağımlılığını azaltması gerektiğini söyledi. Irak Petrol Bakanı Samir el-Gadban, İran’dan elektrik ve doğalgaz konusunda anlaşılan miktarı alamamaları durumunda yedek planlarının olduğunu açıklamıştı. Ancak muafiyet yedek planların hazırlanması için zaman tanıdığı gibi mevcut alışverişin devam edeceğine yönelik olarak da beklentilerin sürmesine neden olmaktadır. Diğer yandan, İran’ın Körfez’deki geçişleri kapatacağına yönelik spekülasyonlar hakkında Bakan Gadban, bu durumun herkesten önce günlük 18 milyon varil petrol alan Asya ülkelerini etkileyeceğini söyledi.

Sosyal Hayat
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Tuzhurmatu, Kerkük, Telafer, Musul ve Erbil’de 5,800 aileye gıda yardımında bulundu. TİKA Başkan Danışmanı Kamil Kolabaş, Erbil’de, “TİKA'nın din dil mezhep ayrımı yapmaksızın ihtiyaç sahibi mazlumların yanında olduğunu” söyledi.