Irak Gündemi: 25-31 Mart 2019

Siyaset
Irak Parlamento Başkanı Muhammed el-Halbusi, ABD güçlerinin Irak’tan çıkartılması için hazırlanan yasa tasarısının rafa kaldırıldığını açıkladı. Halbusi, Irak’ın Vaşington Büyükelçiliği’nde yaptığı açıklamada söz konusu kararda Cumhurbaşkanı Berham Salih ve Başbakan Adil Abdülmehdi’nin de fikir birliğine ulaştığını söyledi. Halbusi, Vaşington ziyaretinde de ana gündem maddesinin Irak’taki ABD askeri varlığı olduğunu ifade etti. Halbusi, Irak Parlamentosu’nda yaşanan tartışma ile ilgili ise “Halbusi, “Irak Parlamentosu’nda 329 milletvekili bulunuyor. Parlamento üyelerinin her konuda görüş bildirme hakları var. Ancak en nihayetinde bu tür konularda verilecek kararlar oy çokluğuyla belirlenir. Bu hususta bütün siyasi partilerle iletişime geçilerek, görüşleri alındı. Ezici çoğunluk bu güçlerin çekilmesinin tartışma konusu yapılmaması noktasında duruyor.” dedi. Irak iç politikasında yaşanan gelişmeler ve ABD-İran çekişmesi de dikkate alındığında terör gruplarının yeniden ortaya çıkmasından ülke içi silahlı grupların çatışmasına, hükümet krizinden ülke rejiminin tartışılmasına kadar varabilecek gelişmelerin yaşanması muhtemel görünmektedir. Bu nedenle Iraklı siyasi tarafların tüm çekişmelerin uzağında, ülkedeki devlet kurumsallaşmasını önceleyen ve stratejik bir tavır sergileyerek politika üretmesi, Irak için tek çıkar yol olarak görünmektedir. Aksi takdirde Irak’ın istikrarsızlıkla anılan bir ülke olmaya devam edeceğini söylemek mümkündür.

Irak Parlamentosu’nun Başbakan Adil Abdülmehdi’nin sunduğu teklif üzerine Ninova Valisi ve iki yardımcısının görevden alınması üzerine boşalan koltuklar hakkında siyasi partiler arasında tartışma başladı. Musul Milletvekili İntisar el-Cuburi, “Siyasi partiler kendi adaylarının Musul Valisi olarak seçilmesi için çok büyük miktarlarda paralar ödüyor. Vali sonrası süreç en tehlikeli süreç. Zira amaç gerçeği aramak, ihmali bulunanları, yolsuzluk yapanları ortaya çıkarmak değil. Burada esas olan o makamı ele geçirmek ve orada dönen paraları kontrol etmek. Feribot faciasında hayatını kaybeden onlarca kişinin cesedinin halen Dicle Nehri’nde aranmaya devam ettiği sırada siyasi güçler valilik makamı üzerinde yarışa girmiş durumdalar. Bu durum, söz konusu siyasi çevrelerin derdinin Musul halkı veya onların bu süreçte yaşadığı yaraları sarmak olmadığını apaçık bir şekilde gösteriyor” dedi. Ninova Valiliği için vilayet meclisindeki grupların kendi adaylarını ön plana çıkarması beklenmektedir. Ancak Bağdat hükümeti bu tartışmaların ötesinde valilik görevini yürütmesi için vekaleten atama yapabilir. Bu durum ise 2019 yılının son aylarında yapılması beklenen vilayet meclisi seçimlerine kadar yeni valinin seçilmesini engelleyebilir.

Musul’da yaşanan feribot faciası sonrasında görevden alınan Ninova Valisi Nevfel el-Akub’un da aralarında bulunduğu beş kişi hakkında tutuklama kararı çıkartıldı. Musul Mahkemesi, Ninova eski valisine yöneltilen suçlamalar arasında görevi kötüye kullanmak ve yolsuzluk olduğunu açıkladı. Musul Mahkemesi, Erbil’e kaçan eski vali hakkındaki tutuklama kararının uygulanması için Erbil’e gönderildiğini açıkladı.

Güvenlik
Musul’un Sincar ilçesinde Irak güvenlik güçleri tarafından kuşatılan üç intihar bombacısı üzerlerindeki bombaları patlattı. Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Yahya Resul, Sincar’a bağlı Kayrevan nahiyesinde gerçekleşen olayla güvenlik güçlerinin can kaybı olmadığını açıkladı. Irak’ın Suriye sınırındaki Sincar ilçesindeki PKK varlığı ilçede kontrolün kimin elinde bulunduğu kesin olarak belli olmayan gri bölgelerin oluşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle diğer terör örgütlerinin de barınmasını sağlayan alanlar ortaya çıkmaktadır. Suriye’den kaçan IŞİD militanlarının Sincar’da yakalanması bu durumun somut bir örneğidir.

Ekonomi
Irak’ın güneyindeki Basra vilayetinden Ürdün’ün Kızıldenize kıyısı olan Akabe vilayetine ulaşacak petrol boru hattı için Irak Bakanlar Kurulunun onayı beklenmektedir. Petrol boru hattının Basra’dan Hadisiye’ye ulaşması oradan ise Anbar üzerinden Ürdün’e ulaşması beklenmektedir. Hattın, birinci etabı Basra – Hadisiye, ikinci etabı ise Hadisiye – Akabe olarak 18 milyar dolara mal olacağı ifade edilmektedir. Ürdün Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hala Zavati, boru hattı teklifinin kabul edilmesi üzerine üç sene içerisinde kullanılmaya başlayacağı ve günlük bir milyon varil ham petrol kapasitesine ulaşacağını açıkladı. Basra – Akabe boru hattının inşa edilmesi Irak’ın petrol satma potansiyelini arttıracaktır. Irak bütçesinin yaklaşık yüzde 80’inin petrol gelirlerine bağlı olduğu göz önünde bulundurulursa Irak’ın farklı pazarlara açılarak petrol satmak isteyeceği ortaya çıkmaktadır.

Irak Tarım Bakanlığı, dört ay önce ithalatını yasakladığı domatesin ithal edilmesine yeniden onay verdi. Irak Tarım Bakanlığı Sözcüsü Hamit Naif tarafından yapılan açıklamada, Kasım 2018’de domates ithaline koyulan yasağın Basra vilayetindeki sınır kapıları hariç kaldırıldığını açıkladı. Sözcü Naif, kararda artan fiyatların etkili olduğunu ancak yerli üretimin yeterli olduğu 11 ürüne koyulan yasağın devam ettiğini açıkladı.