Ortadoğu Analiz Eylül / Cilt:14 / Sayı:129
Değerli okuyucular,
Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki temel meseleleri ve güncel gelişmeleri ayda bir kapsamlı analizler ile ilginize sunduğumuz Ortadoğu Analiz’in 129. sayısıyla karşınızda olmaktan memnuniyet duymaktayız. Bu sayıda etkin aktörlerin Afrika’daki nüfuz mücadelesine yönelik genel değerlendirmeleri dikkatinize sunmaktayız. Son dönemde bölgede kızışan nüfuz rekabeti, siyasi istikrarsızlık, artan insani kriz riski ve Fransa’nın etkisinin olduğu ülkelerde darbe girişimlerinin yaşanması Afrika gelişmelerini yeniden küresel siyasetin gündemine taşımıştır. Türkiye’nin de bölgede artan etkisini dikkate aldığımızda son dönemde yaşanan darbe süreçlerinin hem kıtanın geleceğini nasıl etkileyeceği hem de Türkiye’nin konumunun bu süreçte nasıl evrileceği önemli bir soru olarak karşımızda durmaktadır.
Bu kapsamda son dönemde bölgede yaşanan darbeler ve sorgulanan Fransız etkisi ışığında 30 Ağustos 2023 tarihinde Gabon’da yaşanan güncel darbe de ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Küresel rekabet bağlamında Afrika’da yükselen Rus etkisi, lider Yevgeni Viktoroviç Prigojin’in ölümü sonrası Wagner Grubu’nun bölgedeki akıbetinin yanı sıra İran'ın Sahraaltı Afrika’ya yönelik yumuşak güç stratejileri de bu sayımızda irdelenen ve dikkatinize sunulan diğer çalışmalar olmuştur. Öte yandan Mali’nin başkenti Bamako’da Fransız etkilerinin değerlendirildiği bir gözlem yazısı da yer almaktadır.
Kapak konusunun yanı sıra bu sayımızda tarihsel perspektiften 23 Ağustos 2023 tarihinde öldürülen Prigojin’e ve Wagner Grubu’na ilişkin değerli analizleri bulabilirsiniz. Bir dönem Rus etkisinin küresel ve bölgesel yayılımının temel aracına dönüşen Wagner Grubu’nun sonrasında Rusya’nın en önemli güvenlik zafiyeti ve siyasiaskerî meydan okuyucusuna dönüşmesi Wagner ile ilgili tartışmaları da derinleştirmişti. Dolayısıyla grubun geleceği ve Rus siyasetindeki etkisini gündeme getirme ayrıca önemlidir. Ayrıca Cezayir-Fas arasında yaşanan Batı Sahra meselesinde İsrail’in taraf olmasıyla yaşanan gerginlik ve İsrail normalleşmesinin bu süreçteki etkisi de kaleme alınmıştır. Kuzey Afrika’nın etkin iki aktörü olan ve buradaki küresel- bölgesel güç mücadelesinde belirgin role sahip Cezayir ve Fas ilişkilerindeki temel gerginlik alanını İsrail ve Filistin meselesi üzerinden tartışmak ayrıca kayda değerdir. Son olarak, Suriye’nin güneyindeki Süveyda bölgesinde Beşar Esad yönetimine karşı başlayan ve bir aydır devam eden protestolar da analiz edilmiştir.
Gelenek olduğu üzere bu sayımızda da ağustos ayı içerisindeki önemli olaylara ilişkin kronoloji, kapak konusuyla ilişkili önemli bir figürün incelenmesi ve bölgedeki meselelere ilişkin önde gelen uzmanlarla yapılan mülakat bulunmaktadır. Röportaj kısmında Uluslararası Araştırmalar Merkezine bağlı Ulusal Siyaset Bilimi Vakfında araştırmacı olarak görev alan Fransız sosyolog Roland Marchal’ın bölgeye ilişkin ve kapak konumuzla alakalı kapsamlı analizlerinden faydalanabilirsiniz. Biyografi/ Tema kısmında ise 30 Eylül 2022 tarihinde yaşanan darbeden bu yana Burkina Faso Geçici Devlet Başkanı olan İbrahim Traore’nin hayatı, kariyeri ve bu süreçteki ilgi çekici detaylara ilişkin önemli bilgileri okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar dileğiyle…
