Körfez Gündemi: 8-14 Ekim 2018

Suudi Arabistan
Muhammed bin Salman, Aramco’nun hisselerinin halka açılacağı tarih olarak 2021 yılını işaret etti. Aramco’nun hisselerinin halka açılmasından 100 milyar dolar gelir elde edilmesi bekleniyor. İlk defa 2016 yılında duyurulan proje Veliaht Prens’in Suudi ekonomisini modernleştirme planı olan 2030 Vizyonu’nun önemli bir parçası olarak görülüyor.

Fakat Aramco’nun hisselerinin halka arz edilmesi geciktiği için, ertelendi ve iptal edildi söylemlerinin yaygınlaşması sebebiyle, hükümet her düzeyden halen Aramco meselesinde istekli olduğunu ve planın devam ettiğini bildiriyor. Bu arada, Aramco’nun hisseleri arz edilene kadar, yerel bir petrokimyasal şirketi olan SABIC’den 70 milyar dolarlık bir hisse alınması konusu da gündeme geldi. Muhammed bin Salman’ın, bu satın alma işlemi için yetkililere üç yıllık bir süre verdiği belirtiliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri
BM Güvenlik Konseyi Yaptırımlar Komitesi’nin uzmanlarının hazırladığı henüz yayınlanmamış raporda, BAE’nin Somali’ye uygulanan silah ambargosunu delmeye devam ettiği dile getirildi. Raporda BAE’nin Somaliland’ın Berbera bölgesinde kurduğu üste, askeri araç gerecin transferini de içeren eylemlere de girişmesi sebebiyle ambargonun delindiği belirtiliyor. Somali daha önceden, Somaliland’de bir BAE askeri üssünün kurulmasına karşı itirazını BM Güvenlik Konseyi nezdinde de belirtmişti.

BAE Enerji Bakanı Suheyl el-Mezrui, ülkesinin ham petrol üretiminde artışa gideceğini belirtti. Bu artış kararı, ABD’nin İran’a yönelik ikinci dalga yaptırımlarının başlamasına kısa zaman kala alındı. İran petrolünün talep edilmemesi halinde petrol arzında meydana gelecek daralmayı Suudi Arabistan ve BAE karşılayacaklarını taahhüt ediyorlar. Fakat bu konuya İran’dan itiraz var. OPEC ve OPEC-dışı ülkeler Haziran ayında günlük petrol üretiminin 1 milyon varil artırılması üzerinde anlaşmışlardı. Artırılan üretim ile birlikte, BAE’nin günlük petrol üretiminin 3.5 milyon varile ulaşacağı tahmin ediliyor.

Katar
Katar Enerji Bakanı, petrol fiyatlarındaki yükselişi psikolojik ve jeopolitik etkenlere bağladı ve piyasalarda arz-talep bağlamında denge olduğuna inandığını belirtti. 2016 yılının Ocak ayında 27-28 dolar seviyelerine düşen petrol fiyatları sebebiyle 2016 yılının Kasım ayında Viyana’da OPEC toplantısında küresel arzın azaltılmasına karar verilmişti. Günümüzde ise Brent petrolün varil fiyatı 81 dolardan işlem görüyor.

Katar Havayolları (Qatar Airways) Yönetim Kurulu Başkanı Ekber El-Bakir, İran’a uçuşların devam edeceğini açıkladı. 2030 Ulusal Vizyonu çerçevesinde Hamad Havalimanı’nın genişletileceği haberleriyle birlikte, İran’a yapılan uçuşlarda da aksama olmayacağı pozitif bir gelişme olarak görülüyor. ABD’nin 7 Ağustos’ta başlayan İran’a yönelik birinci dalga yaptırımlarının ardından, bazı İngiliz ve Fransız havayolu şirketleri İran’daki faaliyetlerinin askıya alınacağını duyurmuştu.

Katar Kalkınma Fonu, Gazze’ye 150 milyon dolarlık yardım sağlamayı taahhüt etti. Söz konusu yardım özellikle elektrik istasyonları için kullanılacak. Yardımın dağıtılması işlemini Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (BMKP) üstlenecek. 

Yemen
Yemen hükümeti, Sokotra Adası’nda hükümete bağlı olmayan hiçbir askeri oluşumun varlığının kabul edilmeyeceğini bildirdi. Sokotra’da varolan askeri yapıların herhangi bir meşru varlığı olmayan silahlı milislerden oluştuğunu vurguladı. Son zamanlarda bazı medya organlarında, BAE’nin Yemen’in geçici başkenti Aden’deki Hizam Emni benzeri askeri bir gücü Sokotra Adası’nda da oluşturmaya başladığına ilişkin haberler yer almıştı. BAE’nin Mayıs ayında Sokotra Adası’na askeri güç göndermesinin ardından Yemen hükümetiyle arasında gerginlik yaşanmıştı. İki ülke arasındaki gerginlik, Suudi Arabistan’ın arabuluculuğu sayesinde sona ermişti. Sokotra adası Yemen sahillerine 500 km uzaklıktaki 6 adadan oluşuyor. Aden Körfezi ve Afrika Boynuzu açıklarında, Hint Okyanusunda stratejik bir konumda bulunuyor.

Aden Uluslararası Havalimanı’nı kontrol eden BAE destekli ayrılıkçılar, Yemenia Havayolları’na ait bir uçağın yakıt alıp yolculuğuna devam etmesine izin vermedi. Bu gibi durumlar gerçekleştiğinde uçaklar bir hayli maliyetli olsa da Cibuti’ye devam edip, oradan rotalarına hareket edebiliyorlar. Aden Havalimanı’nı kontrol eden “Southern Transition Council” Suudi-destekli koalisyon ile işbirliği içerisinde olsa da, silahlı grup Yemen’in güneyinde bağımsız bir otorite kurma amacını taşıyor.

Kuveyt
Kuveyt Ordusu ve Türk Ordusu arasında savunma işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşma, Kuveyt-Türkiye Askeri İşbirliği Komitesi’nin beşinci toplantısı sırasında imzalandı. Bu anlaşma ile birlikte Kuveyt ve Türkiye arasında daha uyumlu çerçevede askeri planlamalar yapılabilmesi hedefleniyor.

Bahreyn
Birleşik Krallık tarafından yapılan açıklamada, Bahreyn’deki Sitre Petrol Rafineri’sinin yenilenme çalışmalarının destekleneceği belirtildi. Yenilenme projesi, Bahreyn Petrol Şirketi Bapco’nun bir projesi ve 5 milyar dolara mâl olması bekleniyor.

Bahreyn’e Körfez ülkeleri tarafından taahhüt edilen 10 milyar dolarlık ekonomik yardımın 2 milyar dolarının 2018 yılı bitene kadar transfer edileceği duyuruldu.