Büyük Güçlerin Afganistan Politikaları

• ABD, Afganistan’daki askeri varlığı ve siyasi nüfuzu sayesinde Güney Asya ve Orta Asya arasında bir kesişim noktasında bulunmaktadır.

• Ekonomik sıkıntıların ABD’nin deniz aşırı girişimlerini kısıtlayabileceğinin öngörüldüğü bir ortamda ABD açısından temel öncelik bu bölgedeki hayati çıkarlarını mümkün olabilen en
az maliyetle koruması olacaktır.

• Bölgenin ABD ve müttefiklerine saldırı düzenleyebilecek terör örgütlerinin bir üssü haline gelmesini önlemek

• Kitle imha silahlarının terör örgütlerinin eline geçmesini engellemek

• Pakistan ve Hindistan arasında muhtemel bir nükleer savaşı önlemek

• El Kaide’nin hem örgütsel hem de ideolojik etkisinin sınırlanması

• Pakistan’da istikrarın desteklenmesi

• Afganistan’daki çatışmanın bitirilmesi

• Bölgesel çatışma riskinin minimize edilmesi

• Çin’in mevcut Afganistan politikası değerlendirildiğinde ise üzerine oturduğu stratejinin güvenlik boyutu olmasına rağmen daha çok ekonomik boyutunun önplana çıktığı tespit edilmektedir.

• Çin’in Afganistan’a yönelik işgalin ve yeni yönetimin ilk yıllarındaki ilgisizliği sonraki dönemde yerini ekonomik ilişkilerin yoğunlaştığı bir döneme bırakmıştır. Çin son dönem itibariyle Afganistan’ın yeniden yapılandırılması için ciddi çaba sarf etmektedir.

• Afganistan’ın Çin açısından ekonomi ve güvenlik alanlarında önemi büyük olmasına rağmen Çin’in Afganistan’a dair kapsamlı ve etraflı bir stratejiden yoksun olduğu değerlendirilmektedir.

• Rusya’nın gelecekte nasıl bir Afganistan politikası izleyeceğini saptamak çok zor değildir, çünkü Moskova’nın hem Orta Asya hem Güney Asya siyaseti Sovyetler döneminden beri çok da değişmeyen bir görüntü sergilemektedir.

• Rusya’nın dış politikasında Afganistan, ABD, Çin, Hindistan ve Pakistan denkleminde düşünülmesi ve değerlendirilmesi gereken bir değişkendir.