Libya Manavgat Suyunu Almak İstiyor
Dr. Tuğba Evrim MADEN, ORSAM Su Araştırmaları Programı, Hidropolitik Uzmanı
Manavgat nehri, Batı Toros dağlarından kaynaklanarak 90 km aktıktan sonra Akdeniz’e dökülmektedir. Oymapınar ve Manavgat barajlarının yer aldığı nehrin yıllık ortalama debisi 3,6 milyar metreküptür.(1)
Manavgat su satışı projesi, öncelikle KKTC’nin su sıkıntısına çözüm yolu olarak düşünülmüş devamında da İsrail, Ürdün ve Filistin gibi Akdeniz’de su sıkıntısı yaşayan ülkeler için bir çözüm yolu olarak düşünülmüştür. 1992 yılında başlayan bu proje, 1999 yılında tamamlanmıştır.
Ölçülen maksimum debi değeri saniyede 500 metreküp, minimum debi değeri saniyede 36 metreküp olan Manavgat nehrinden yılda 180 milyon metreküp tatlı su ve 90 milyon metreküp arıtılmış su transfer edilecektir. Bu projenin tesisleri Antalya’nın 80 km doğusunda yer almaktadır. Manavgat suyunun 20 yıl boyunca İsrail’e su satışı projesi uzun bir süre gündemde kalmış ve iki ülkenin üst düzey yetkilileri bu konuyla ilgili görüşmelerde bulunmuştur. (2)Suyun tankerlerle taşınacağı bu projeden, desalinasyon konusunda ileri teknolojilere sahip İsrail, arıtılmış deniz suyunun metreküp başına yarım dolar civarında olmasına karşın tankerlerle taşınacak suyun metreküp başına fiyatının 1 dolardan fazla olması nedeniyle İsrail 2006 yılında vazgeçmiştir. Bu süreç içerisinde kara ve deniz yapılarının hepsi tamamlanan tesis atıl durumda kalmıştır, 2008 yılında Bakanlar kurulu kararı ile tesisler Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmiştir. (3)
2 Kasım 2011 tarihinde Libya yeni yönetimi, Geçici Ulusal Konsey Lideri, Mustafa Abdulcelil, Türkiye’ye Manavgat suyuna talip olduklarını ve satın alma istekleri basında yer almıştır. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu İçme suyu arıtma tesisi kurulması ve bunun iki boru hattıyla sahile uzatılması için çalışma başlatıldığını, sahilde de ana yükleme depoları inşa edildiğini belirtirken, bu proje için 150 milyon dolar para harcanmış olduğunu ifade etmiştir. Manavgat suyunun taşıma maliyetinin 1,5 doların üzerinde olduğunu belirtmiştir. Manavgat suyuna talip olduğunu açıklayan Libya, suyun taşıma masraflarını da yükleneceklerini de belirtmişlerdir.(4)
KAYNAKLAR
1. İbrahim Gürer ve Mehmet Ülger, Manavgat River Water: A Limited Alternative Water Resource for Domestic Use in the Middle East, Water Resources in The Middle East, Hillel Shuval, Hassan Dweik (Ed.), 2007, s.175
2 Mithat Rende, Water Transfer from Turkey to Water-Stressed Countries in the Middle East, Water Resources in The Middle East, Hillel Shuval, Hassan Dweik (Ed.), 2007,s.167
3. Dursun Yıldız, Libya Manavgat Suyunu 2009’da da İstemişti. 26 Kasım 2009, www.topraksuenerji.org
4. http://ekonomi.milliyet.com.tr/manavgat-suyu-libya-ya
satiliyor/ekonomi/ekonomidetay/02.11.2011/1458398/default.htm
