Türkmen Gündemi: 2-10 Ocak 2020

Siyaset
İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ile Haşdi Şaabi Komisyonu eski Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in Bağdat Havaalanı’nda ABD tarafından öldürülmesinin ardından Irak Türkmen Cephesi (ITC) bir açıklama yayınladı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Irak’ın resmi bir askeri kuruluşu olan Haşdi Şaabi kurumunun başkan yardımcısı olan ve terör örgütü IŞİD karşısında büyük mücadele vermesinin yanı sıra Kerkük’ün Irak’ın toprak bütünlüğü içerisinde kalmasını sağlayan Ebu Mehdi el-Mühendis’in hedef alınmasını hem iç hem de bölgesel açıdan çok tehlikeli bir gelişme olarak, ayrıca Irak’ın egemenliğine bir müdahale olarak görüyoruz. Böyle kritik olayların yaşanmaması için Irak merkezi hükümetinin ülkedeki Amerikan askeri varlığını yasal yöntemlere başvurarak sınırlandırmasını ve iki ülke arasında imzalanan güvenlik anlaşmalarına sadık kalınmasını önemsiyoruz.”
Irak’ta artan gerilimin ardından ITC Başkanı Erşat Salihi de bir açıklama yayınladı. Salihi açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Irak’ın önünde sıkıntılı bir dönem var. Ordu ve polis güçlerimiz zayıflaştırıldı. Komşu ülke Türkiye ile Irak’ın arasında PKK gibi büyük bir problem var. Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz kötü. Suriye IŞİD ile dolmuş bir ülke. Oradan her türlü tehlike ile karşılaşacağımız belli. İran’a gelince; Irak, İran’ın düşmanları ile İran’dan fazla çatışıyor. Ekonomik ve askeri savaş kapıda. Irak siyasetçileri gaflet uykusundan uyanmalıdır. Kaybeden ne ABD ne İran olacaktır. Kaybeden Irak halkının ta kendisidir.”

Kerkük Valilik Caddesi’ne, ABD saldırısında Bağdat’ta öldürülen Haşdi Şaabi Komisyonu eski Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in fotoğrafı asıldı.

ABD’nin Bağdat’ta öldürdüğü Haşdi Şaabi Komisyonu eski Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis için Haşdi Şaabi Kuzey Bölgesi Komutanlığı tarafından Kerkük’te taziye meclisi düzenlendi. Taziyeye Haşdi Şaabi’den çok sayıda yetkili, Kerkük Ortak Operasyonlar Komutanı Saad Harbiye, ITC yetkilileri, Türkmen parti ve sivil toplum örgütleri temsilcileri, din adamları ve vatandaşlar katıldı. Taziyede konuşan ITC Kerkük İl Başkanı Hişam Bayraktar, Bağdat’ta düzenlenen saldırının Irak’ın egemenliğinin ihlal edilmesi anlamına geldiğini ifade etti. Türkmen Haşdi Şaabi güçlerinden el-Kaim Alayı Amiri Zeki Muratlı ise şehitlerin yolunda ilerleyeceklerini belirtti.

Ebu Mehdi el-Mühendis için Selahattin vilayetinde de bir başka taziye meclisi kuruldu. ITC Selahattin İl Başkanlığı tarafından Tuzhurmatu’da düzenlenen taziyeye ITC’den çok sayıda yetkili isim katıldı. Taziyeye katılanları ITC Yönetim Kurulu Üyesi ve Selahattin İl Başkanı Heytem Haşim Muhtaroğlu ile Bağdat İl Başkanı Niyazi Mimaroğlu karşıladı. Haşdi Şaabi 16. Tugay Enformasyon Sorumlusu Ali el-Hüseyin, düzenlenen taziye için ITC’ye teşekkür etti.  

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Irak’ta yaşanan son gelişmeler ile ilgili “Irak Türkmenlerinin selameti de bizim için kendi vatandaşlarımızın güvenliği kadar önemlidir” açıklamasında bulundu. 

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, gerçekleştireceği Irak ziyareti öncesinde Irak Türkmen Cephesi Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi ile İstanbul’da görüştü. Çavuşoğlu görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamasında “ITC Başkanı Erşat Salihi ile bölgemizde yaşanan gelişmeler ışığında tırmanan gerginliği ele aldık. Irak’ın bütünlüğünün teminatı olan Türkmen kardeşlerimizin durumunu görüştük” ifadelerini kullandı.

ITC Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sözleri ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından medyaya açıklamalarda bulundu Salihi’nin açıklamaları şöyle:
​“Sayın Cumhurbaşkanının konuşması hem Suriye hem de Irak Türkmenlerinin can güvenliğinin korunması açısından önemli olmakla beraber, bunu Rusya Devlet Başkanı Putin’in önünde dile getirmesi çok önemli olmuştur. Diğer taraftan bu açıklamayla sayın Cumhurbaşkanı Irak hükümetine de Türkmenlerin sahipsiz olmadığı mesajını vermiştir. Cumhurbaşkanının bu ifadeleri Irak hükümeti tarafından dikkate alınmaktadır. Fakat Bağdat’taki yönetim, Irak’ın toprak bütünlüğünü en başından beri savunan Irak Türkmenlerini göz ardı etmektedir.

Kerkük’ü savaş alanına çevirmeye kimsenin hakkı yoktur. Sayın Çavuşoğlu’na bunu söyledik. Türkmenlerin olduğu bölgelerin hesaplaşmalardan uzak tutulması gerektiğini bildirdik.

Irak Parlamentosu’nun 5 Ocak’ta aldığı karar tek taraflı, yalnızca Şii partilerin temsilcileri tarafından yapılan oylama ile alınmış bir karardır. Bu karar, Irak’ı ABD-İran arasında bir çatışma sahası yapan ve Irak’ı bölünme sürecine götürebilecek bir karardır. Biz İranlı yetkililere de şunu söylüyoruz: ABD ile mücadelenizi, hesaplaşmanızı Kerkük, Tuzhurmatu, Musul, Telafer gibi Türkmen bölgelerinden uzak tutun.

Irak’ta istikrarı sağlamak için, bölge ülkeleri ile Irak arasında üst düzey bir toplantı yapılması ve bölgeye dair yeni kararlar alınması gerekmektedir. Bu toplantıda özellikle Suriye, İran, Irak, Türkiye ve hatta Kuveyt, Ürdün ve Suudi Arabistan da önemli kararlara imza atmalıdırlar. Birinci karar IŞİD ve PKK gibi terör örgütlerinin Irak ve Suriye’den çıkarılması üzerine olmalıdır. İkinci karar ise bu bölgelerin toprak bütünlüğünün sağlanması yönünde olmalıdır. Bu kararlar alındığında, Ortadoğu ülkeleri kendi bölgelerinin kararını kendileri vermiş olurlar. Fakat bu olmadığı taktirde bin kilometre öteden gelen projeler Suriye, Irak’a hatta Suudi Arabistan’a entegre edilmeye çalışılır. Suudi Arabistan kendini söz konusu projelerden uzak tutmasın. Gelecekte Suudi Arabistan’da bulunan Şii bölgeler de karıştırılabilir.”

Irak’ta bulunan Türkmen siyasi partileri, Kerkük’te gerçekleştirilecek öğretmen atamalarının etnik gruplar arasında yüzde 32 oranı esas alınarak uygulanmasını istemektedir. Bu kapsamda Türkmeneli Partisi, Türkmen Milliyetçi Hareketi, Türkmen Adalet Partisi, Türkmen Hak Partisi, Türkmen İrade Partisi ve Türkmen Karar Partisi ortak bir belge ile Kerkük’teki atamalarda yüzde 32 esasının uygulanması için Vilayetler Arası Yüksek Koordinasyon Heyeti’nden talepte bulundular.

Güvenlik
Irak Savunma Bakanlığı’na bağlı Medya Güvenlik ağı tarafından paylaşılan bilgiye göre Kerkük’ün Dakuk ilçesine bağlı Tel Tiyab köyünde terör örgütü IŞİD saldırısı gerçekleşti. Gerçekleştirilen saldırıda Irak ordusuna bağlı 2 asker hayatını kaybetti.

ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı Uluslararası Koalisyon Güçleri tarafından yapılan açıklamada, Irak’ta IŞİD’e karşı gerçekleştirilen operasyonların askıya alındığını, faaliyetlerin yeniden gözden geçirileceği bildirildi.