Bağdat’ta Tansiyon Yükseliyor, Ankara Çözüm Arayışında
Çetiner Çetin / Ankara, Gazeteci - ORSAM Danışma Kurulu Üyesi
ABD’nin çekilmesinden kısa bir süre sonra Irak’ta başlayan siyasi kriz her geçen gün derinleşiyor. Ülkedeki siyasi dengeler sarsılırken, tansiyonda her geçen gün yükseliyor. Ankara ve Tahran siyasi krizin çözümü için devrede. ABD askerlerinin Irak'tan çekilmesinin ardından ülkede gözlenen mezhepçi ve etnik kutuplaşmaların geri dönüşü olmayan bir kaosa dönüşmesinden endişe duyduğunu Irak’ın mevkidaşı Maliki’ye ileten Başbakan Erdoğan, Iraklı siyasilere itidal çağrısında bulunmuştu. Krizin çözümü için Tahran ve Ankara, Iraklı Şiiler ve Sünnilerle görüşüyor. Tahran, kısa vadede Sünni bakanların Bağdat’taki görevlerine dönmeleri konusunda Ankara ile hem fikir. Ancak, Tahran, Haşimi için sürecin zamana yayılmasından yana. Şiilerin, Irak’ın kaderine hakim olma çabası, parçalanmaya giden yolu aralamış durumda. Şii Başbakan Maliki’nin güç gösterisi, Sünnileri kabine ve siyasi kulvarın dışına itme çabası, Türkiye’ye karşı sert çıkışları, Irak’ta parçalanmaya giden adımlar olarak değerlendiriliyor. Irak Cumhurbaşkanı Tarık El Haşimi hakkında tutuklama kararı çıkaran, Sünni kökenli bakanları görevden alan Maliki, iç siyasette tansiyonu her geçen gün yükseltiyor. İç çatışma ortamına sürüklenme tehdidi ile karşı karşıya kalan Irak için Ankara çözüm arayışında. Maliki’nin, Sünni Cumhurbaşkanı yardımcısı Haşimi’yi hapsettirmeye çalışması, Kürtleri tercih yapmaya zorlaması, patlayan bombalarla cevap buluyor. Ülkedeki şiddet sarmalı herkesi korkutuyor. Iraklı siyasilerin en fazla endişelendiği nokta ise, Maliki’nin, vekalet ettiği İçişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı güçlerini kullanarak bir darbe girişiminde bulunma ihtimali. Zorlu bir süreçten geçen Irak’ta çözüm için Ankara ve Tahran görüşme trafiğine hız verdi. Ankara, Irak’ın Sünni kökenli Meclis Başkanı Usame Bin Nuceyfi ve İran Danışma Meclisi Başkanı Ali Laricani ile yapacağı görüşmelerde Bağdat’taki tansiyonu düşürmeye çalışıyor. Ankara, Haşimi’nin görevinin başına geri dönmesini ve Bağdat’ta adil bir mahkeme tarafında yargılanmasını istiyor. Tahran ise, görüşmelerde çözüme sıcak baktığını ifade ederken, Haşimi’nin Bağdat’ta değil, Kerkük’te yargılanması için alt seviyede görüşmeler yapıyor. Sünni Meclis Başkanı Ankara'da Iraklı Meclis Başkanı Nuceyfi, işgalden buyana siyasetin dışına itilen Sünnilerin, beklentilerini Ankara’ya iletti. Zira işgalin başladığı 2003 yılından buyana siyasette aktif rol üstlenmesine pekte müsaade edilmeyen Sünniler, Ankara’nın devreye girmesini istiyorlar. Sünniler, Haşimi ve beraberindeki bazı siyasilerin Bağdat’tan uzaklaştırıldıklarını ve Maliki’nin uzun vadede Sünnileri tamamen siyasetin dışında bırakma çabasında olduğunu düşündüklerini ve süreçin dah da kötüye sürüklenmeden Ankara’nın arabulucu olmasını istiyorlar. Sünniler, krizin çözümünde Ankara-Tahran görüşmelerinin fayda sağlayacağı görüşündeler. Sünniler, Haşimi’nin siyasi ve hukuki garantiler alarak Bağdat’a görevinin başına dönmesini, ayrıca Sünni bakanların yeniden görevlerinin başına gitmesini istiyorlar. Ankara ve Tahran, Sünni Bakanların görevlerine iadelerinin yapılması konusunda Bağdat’ı ikna etmeye çalışacaklar. Ancak, Tahran en azından şimdilik Haşimi’nin Bağdat’a gitmesine sıcak bakmıyor. Bu nedenle şimdilik suni bakanlar görevlerine geri iade edilecek. Haşimi ise Kerkük’teki ağır ceza mahkemesinde yargılanacak. Haşimi ile ilgili sorun ise süreç içinde yumuşama yaşanırsa çözüme kavuşturulacak. Talabani, "Tarık Haşimi, Hala Benim Yardımcımdır" Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’den de Türkiye’yi memnun eden bir açıklama geldi., “Tarık Haşimi, hala benim yardımcımdır ve görevden alınmamıştır. Çünkü yasalara göre sanık hakkındaki suçlamalar ispat edilmedikçe masumdur. Meslektaşlarımla Haşimi’nin yargı sürecinin Kerkük’te yapılması konusunda anlaşmaya vardık. Haşimi de Kerkük’te yargı yetkililerine teslim olmayı kabul ediyor” dedi. Talabani’nin bu çıkışı Kürtlerinde kriz sürecinde Türkiye ile aynı paralellikte hareket edeceğini gösteriyor. Barzani, Ulusal Kongreye Katılmayacak 2010 yılındaki seçimlerin ardından 9 ay boyunca hukumetin kurulamadığı Irak’ta tansiyonu düşüren Bölgesel Kürt yönetimi Başkanı Mesud Barzani, Iraklı siyasi tarafları bir araya toplamış ve krizin çözümü için görüşmeleri başlatmıştı. Ancak Barzani’de Maliki’ye karşı tepkisini ve güvenmediğini gösteriyor. ırak’taki siyasi krize çözüm yolu bulmak için yapılması planlanan Irak Ulusal Kongresi’nin Bağdat’ta düzenlenmesi halinde Kürt Bölge Başkanı Mesud Barzani’nin katılmayacağını belirtiliyor. Sünnilerde Ulusal Kongreye Katılmayacak Iraklı sünnilerin oluşturduğu El Irakiye bloguda Ulusal Kongre'ye katılmayacak. El Irakıye Sözcüsü Meysun Demluci, Yeni Şafak Gazetesi'ne yaptığı açıklamada daha önce Kürt Bölge Başkanı Mesud Barzani’nin düzenlendiği ve tarafşları bir araya getirdiği Irak Ulusal Kongresi'ne katılmaması halinde El Irakiye Listesi'nin de kongreye katılmayacağını açıkladı.
