Katar ve BAE'nin Kalkınma Yolu Projesi'ne Katılımı: Nedenleri ve Beklenen Faydalar
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 22 Nisan 2024 tarihinde Irak'a yaptığı ziyaretin ekonomi gündeminde yer alan en önemli konu başlığı, Irak, Türkiye, Katar ve BAE arasında “Kalkınma Yolu” ve “Büyük Faw Limanı” projelerinde yapılacak iş birliği konusunda dörtlü mutabakat zaptının imzalanması olmuştur. Mutabakat zaptı, imzacı ülkelerin her iki projenin uygulanması için gerekli çerçeveleri oluşturmaya taahhüt etmelerini içermektedir.
“Büyük Faw Limanı” ve “Kalkınma Yolu” projeleri, birbiriyle önemli ölçüde bağlantılı iki proje mahiyetindedir. Birinin ekonomik fizibilitesi diğerinin tamamlanmasına bağlıdır. Bu iki projenin, Büyük Faw Limanı’ndan ve Irak’ın geri kalan limanlarından Türkiye topraklarına uzanacak şekilde kurulacak demir yolu hatları ve modern ulaşım yolları vasıtasıyla Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan, ticaret ve küresel ekonomi için yeni bir koridorun ana unsurları olması ön görülmektedir. Böylelikle Türkiye’nin toprakları ve limanları, Irak’ın liman ve topraklarından başlayarak Asya'nın Avrupa'ya açılan yeni kapıları olacaktır. Benzer şekilde Irak, Türkiye'den başlayarak Asya'ya yönelen Avrupa ticaretinin yeni kapısı olacaktır.
Türk ve Irak hükûmetleri, Kalkınma Yolu Projesi ile birlikte olumlu ve ciddi bir etkileşim içerisindedirler bu konuda yapılan karşılıklı resmi ziyaretlerin ve toplantıların sayısındaki artış dikkat çekicidir. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve ilgili makamlardaki Iraklı yetkililer, bu projenin geleceği ile alakalı büyük bir iyimserlik içindedirler ve bu durum söylemlerine belirgin bir şekilde yansımaktadır. Es-Sudani, 2023'te düzenlenen “Kalkınma Yolu” konferansında “Bu projeyi, petrol dışı sürdürülebilir bir ekonominin temel direği, Irak'ın komşuları ve bölgeye hizmet eden bir bağlantı noktası ayrıca ekonomik entegrasyon çabalarına yönelik önemli bir kilometre taşı olarak görmekteyiz” demiştir.
Türk hükûmeti ise bu projeye, ortaya atılışından bu yana büyük bir önem atfetmekte ve olumlu yaklaşmaktadır. Şubat ayı ortalarında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır ziyaretinden dönerken uçağında yaptığı açıklamada “Bu proje bölge için yeni bir İpek Yolu olacak ve bölgesel barışa hizmet edecek” demiştir.
Irak ve Türkiye arasında Kalkınma Yolu Projesi çerçevesindeki anlaşmalara ve mutabakatlara güçlü ekonomilere sahip iki ülke olan Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) katılması bu projeye yeni bir ivme kazandıracak ve hayata geçirilmesi yönünde güçlü bir katkı sağlayacaktır. Bu adımlar aynı zamanda projenin geleceği hakkındaki birçok şüpheyi ortadan kaldırmış ve projenin fizibilitesine olan güven seviyesini artırmıştır. İki ülkenin bu projeye katılma nedenleri nelerdir?
