Körfez Gündemi: 1-14 Temmuz 2019

Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed el-Sani, ABD’yi ziyaret etti. Ziyaretinde ABD Başkanı Trump ile Beyaz Saray’da bir görüşme gerçekleştiren Katar Emiri, diğer üst düzey diplomatlar ile de görüşme gerçekleştirdi. Ziyaret dahilinde, toplam değeri 2.2 milyar doları bulan bir anlaşma çerçevesinde Katar, ABD şirketi Raytheon tarafından üretilen AMRAAM-ER füzelerini satın aldı.

Katar, Pakistan’a döviz rezervlerini artırması için gönderme sözü verdiği 3 milyar dolarlık yardım paketinin ilk ödemesini gerçekleştirdi. Katar’ın söz konusu hamlesi, Suudi Arabistan ve BAE’nin Pakistan’a toplamda 5 milyar dolarlık yardım paketi göndermeleri sonrasında geldi. Pakistan ayrıca Çin’den 2.1 milyar dolarlık bir krediyi de Mart ayında almış ve IMF ile de Mayıs ayında 6 milyar dolarlık bir kredi anlaşması imzalamak durumunda kalmıştı. Katar’ın yaptığı yardım ile ilgili Pakistan Devlet Bankası ve Katar Merkez Bankası açıklama yapmadı.

İran ile artan gerilimler sebebiyle, ABD Katar’a ilk defa F-22 savaş uçağı konuşlandırdı. Konuşlandırılan F-22 savaş uçaklarının sayısı açıklanmadı. Mayıs ayında da ABD Hava Kuvvetleri B-52 bombardıman uçaklarını bölgeye göndermişti. Söz konusu F-22 savaş uçakları, 2000 yıllarında üretilmiş olan “F-15 Kartal” savaş uçaklarının yerini almıştı. F-22 savaş uçaklarının tanesinin 150 milyon dolar maliyeti bulunuyor ve Lockheed Martin ile Boeing firmalarının ortak çalışması sonucunda üretiliyor.

Suudi Arabistan - Kuveyt
OPEC üyeleri, Rusya ve diğer petrol üretici ülkelerin toplamı OPEC+ 1-2 Temmuz tarihinde bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda Rusya ve Suudi Arabistan, daha önceden uzlaşıya varılan petrol arz miktarını azaltma tutumlarını devam ettirme kararı aldılar. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in açıklamaları doğrultusunda uzlaşının altı ila dokuz ay arasında devam edeceği öğrenildi. Uzlaşının Mart 2020’de sona erebileceği öngörülüyor.

Reuters’ın düzenlediği bir anket sonrasında, Ortadoğu ve Kuzey Afrika fon yöneticilerinin önümüzdeki üç ay daha Kuveyt’te yatırımlara devam edeceği sonucu ortaya çıktı. Katılımcılardan üçü Mısır’da yatırımlarını artıracaklarını, aynı sayıda katılımcı da Katar’da yatırımların azaltacaklarını söylediler. Altı katılımcı ise daha önceki eğilimler sebebiyle yatırımların Kuveyt’te devam etmesi gerektiğini savundu. Kuveyt piyasalarının bölgedeki en iyi işleyen piyasa olduğu söyleniyor.

Suudi Arabistan ve Kuveyt arasında petrol rezervlerinin bulunduğu tartışmalı bir alan olan “Tarafsız Bölge” (Neutral Zone) ile ilgili görüşmelerde ilerleme kaydedildi. Henüz kesin bir anlaşma imzalanmamış olsa da, diplomatik kaynakların aktardığı bilgiye göre bir sonraki görüşmenin Kuveyt’te yapılması konusu ön plana çıkıyor. Tarafsız Bölge’de, 2014 ve 2015 yıllarında yaşanan gerginliklerden ötürü kapatıldığından beri petrol üretimi gerçekleştirilmiyor. Bölgenin günlük petrol üretim kapasitesi ise 500 bin varil dolaylarında. Önümüzdeki ay Kuveyt’te yapılması planlanan toplantıda teknik detaylar üzerinde anlaşıldığı takdirde Wafra ve Khafji bölgelerinden üretime başlanabilecek.

Yemen’de Mahrah valiliğinde ve Yemen’e bağlı Sokotra Adası’nda, BAE destekli milis güçlerin varlığı sebebiyle protestolar düzenlendi. Sokotra’nın başkenti Hadibu’ya yürüyen protestocular merkezi hükümete bağlı çalışan yerel yetkililerin yanında olduklarını belirtti. Sokotra halkı BAE-destekli “Güvenlik Kuşağı Kuvvetleri” (the Security Belt Forces)’nin adadaki varlığını reddettiler.

Birleşik Arap Emirlikleri
BAE’deki Islam Bankaları ve diğer bankaların imkanları doğrultusunda Pakistan’a 375 milyon dolar değerinde kredi sağlandı.

BAE, Yemen’den askerlerini çekmeye başladı. Aşamalı ve kısmi bir askeri çekilmenin ilk tahminlere göre 5,000 asker ile başlayacağı öngörülüyor. BAE dört yıldan uzun bir süredir Yemen’de, Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun askeri operasyonlarında öncü bir rol oynamaktaydı. BAE yetkililerine göre geri çekilme kararı ani bir şekilde verilmedi ve yaklaşık bir kaç yıldır planlanmaktaydı. Geçen ay ise BAE’nin Yemen’in önemli liman kenti Hudeyde’den askeri varlıklarının %80’ini çektiği bildirilmişti. Fakat BAE yetkilileri geri çekilmenin Yemen’den toptan çekilme anlamına gelmediğini ve özellikle Aden’de BAE’nin askeri varlığının korunacağını bildirdi. Ayrıca 16 kola ayrılan ve sayıları 20 bini bulan Yemenli milislerin askeri olarak destekleneceği bildirildi.

Qatar Petroleum ve Chevron Philips Chemical arasında ABD’de güneydoğu bölgesinde 8 milyar dolarlık bir petrokimya tesisi kurmak amaçlı bir anlaşma imzalandı. Tesiste her türlü malzemeden sert plastik üretilecek. Üzerinde anlaşılan projenin hisselerinin %51’i Chevron, %49’una da Qatar Petroleum sahip olacak.