Küresel Rekabet Bağlamında Çin’in Ortadoğu Bölgesinde Derinleşen Aktivizmi

Son 20 yılda ABD ile Çin arasında küresel ölçekte yaşanan hegemonik güç mücadelesi, uluslararası gündemi artan biçimde işgal ederken özellikle pandemi sonrası süreçte küresel enflasyon, bunun ABD ve Avrupa üzerinde yansımaları, lojistik ağındaki Çin merkezli aksamalar ve maliyetlerin artması bu tartışmalara yeni bir boyut katmış; iki ülkenin GSMH bakımından beklenenden daha önce eşitlenebileceği bir iklim doğurmuştur. GSMH açısından dünyada 2. sırada bulunan Çin, satın alma paritesi dikkate alındığında lider konumdadır. Ekonomik göstergeler kısa vadeli ve doğrudan bir hegemon değişiminin ana etmeni olmamakla birlikte diğer önemli değişkenlere etkisi değerlendirildiğinde kilit rol oynamaktadır. Küresel kabul görme, nüfus politikaları, rejim biçimine dair soru işaretleri, askerî anlamda henüz test edilmemiş bir hegemon adayı olması gibi nedenler Çin’i tek kutuplu sisteme meydan okuma çabasında dezavantajlı konuma düşürürken ülkenin artan küresel angajmanı ve bunun etrafına ördüğü eylem ve söylem profili bu dezavantajları izale etmekte; yaklaşan olası değişime yalnız maddi değil düşünsel boyutta da bir hazırlığa işaret etmektedir. Öte yandan Rusya-Ukrayna savaşının enerji arzı ve maliyetlerine yansımaları Avrupa’da üretim maliyetleri ve enflasyon üzerinde önemli bir etki yaparken ABD’nin pandemi dönemi artan para arzı neticesinde ortaya çıkan enflasyonu da henüz geri döndürülememiştir. Trump sonrası dönemde Demokratlara yönelik eleştirilerin ve 2024 seçimlerine giderken finans dünyası ve siyasette ibrenin Cumhuriyetçilere kaymasının en önemli nedenlerinden biri de bu olmuştur. Bu durum yakın çevresinde Rusya ve küresel ölçekte Çin odaklı revizyonist etkinliğin öngörülebilir gelecekte artan biçimde gözlemlenebileceğine işaret etmektedir. Bu çerçevede Çin’in geniş Ortadoğu coğrafyasında artan etkinliği yerel ve küresel ölçekte Afrika ve Orta Asya’daki etkinliğine kıyasla örtüşen ve ayrışan yönleriyle en önemli mücadele alanlarından birini ortaya çıkarmaktadır.