Maliki, Bölgesel Tehdit Olma Yolunda mı?

Çetiner ÇETİN, Gazeteci - ORSAM Danışma Kurulu Üyesi
ABD’nin çekilmesinin ardından, etnik ve mezhep grupları arasındaki gerginliklerin giderek kendini hissettirdiği Irak’ta, Şii Başbakan Nuri El Maliki’nin güç gösterisi, bölge ülkeleride tehdit eden bir boyuta doğru sürükleniyor.
 
Maliki’nin Sünnileri kabine ve siyasi kulvarın dışına itme çabası, Türkiye’ye karşı sert çıkışları ve İran’ın Suriye siyasetine kendini alet etmesi, Parçalanmaya giden Irak’taki ilk adımlar olarak değerlendirilirken,  Savunma ve İçişleri gibi güvenlikten sorumlu bakanlıkları hâlâ kontrolünde tutan Maliki hızlı bir şekilde silahlanıyor. Maliki’nin ABD ile 11 Milyar dolarlık silah alımı konusunda anlaşma yapması ise, ülkedeki siyasi aktörler tarafından “Maliki Saddamlaşıyor” şeklinde yorumlanıyor.
 
Maliki, Darbe Hazırlığında
 
Şiilerin, Irak’ın kaderine hakim olma çabası, parçalanmaya giden yolu aralarken, Maliki’nin, İran eksenli Suriye siyaseti ve Türkiye’ye karşı sert çıkışları iç siyasetteki dengeleri de zorluyor. Irak’taki etkin siyasi aktörler, Maliki’nin ülkeyi nereye götürdüğü konusunda ciddi endişeleri bulunuyor.
 
Sunni Cumhurbaşkanı yardımcısı Haşimi’yi hapsettirmeye çalışan, Kürtleri Sunilerle Şiiler arasında tercih yapmaya zorlayan Maliki, ülkede özellikle Şiilerle Suniler arasındaki gerilimi her geçen gün daha da tırmandırıyor. Maliki’nin, Başbakanlık görevinin dışında vekalet ettiği İçişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı güçlerini kullanarak bir darbe hazırlığında olduğu söylentileri ise endişeleri arttırıyor.
 
Maliki, iç savaş tehdidinden korkmuyor. Kendisine bağlı özel askeri ve istihbarat birimler oluşturmuş durumda. Maliki’nin elindeki güvenlik güçlerini kullanarak, kendi iktidarını Kürt bölgesi dışında yeniden inşa etmeye çabasında. 
 
Maliki Sertleşiyor
 
Irak’ta son bir yıldan buyana başbakan Maliki’nin talimatı ile harekete geçen güvenlik birimlerinin varlığı, Maliki’nin güç gösterisi olarak görülebilir. Maliki’ya bağlı özel birimleri kendi başına operasyonlar düzenlemesi, göz altına aldığı şahısları hukuk kuralları dışında sorgulaması, ve gözaltı sürelerinin uluslar arası hukuk kurallarına aykırı olması nedeniyle eleştirilirken, Maliki’nin tüm bu eleştirilere kulağını tıkaması ve özelliklede Suniler üzerinde bu operasyonları sürdürmesi kaygı verici bir noktaya ulaşmıştır.
 
Son bir yıl içinde, Malikiye bağlı özel birimler,  Bağdat’ta 3, Basra’da 1, Musul’da 2, Bakuba’da 1, Samava’da 1, Kadisiye’de 1, Kut’da 1 karargah oluşturdu. Iraklılar, bu karargâhların birer işkence merkezleri gibi çalıştığını ve gözaltına alınan kişilerin yakınlarının hukuksal hiçbir yola başvuramadığını belirtiyorlar. Zira, gözaltına alınanların serbest bırakılmaları durumunda, kendilerine hiçbir işkence görmediğine dair imza attırıldığını belirtiyorlar.
 
Maliki, Genelkurmay Başkanın Tasviye Etme Çabasında
 
Irak Başbakanı Nuri El Maliki, askeri gücü elinde toplama derdinde. Başbakanlık görevinin yanında, İçişleri ve savunma bakanlıklarına da vekâleten bakan Maliki, Irak’taki güç ve siyasi dengeler gereği bakanlıkları ve önemli kurumları etnik ve mezhep grupları arsında paylaştırmıştı. Bu paylaşım sonucunda Irak Genel Kurmay Başkanlığına Kürt kökenli ve Barzani’ye yakınlığı ile bilinen Babekir Zerbari getirilmişti.
 
Bir önceki Maliki hükümetinden buyana Genel Kurmay başkanlığı koltuğunda oturan Zebari ile Maliki arasındaki ilişkiler başta Kerkük ve Diyala kentleri olmak üzere, sorunlu bölgelerde Peşmerge birlikleri ve Iraklı güvenlik güçleri arsında yaşanan sorunlar ve Maliki’nin kendine bağlı bazı Şii komutanları önemli kentlerin başına getirmek istemesi nedeniyle problemli durumda. Maliki, son bir yıldan buyana Başta Zebari olmak üzere ordudaki önemli bazı Sunni ve Kürt komutanları tasfiye etme derdinde olduğu ifade edildi.
 
Maliki Kime Karşı Silahlanıyor 
 
Etnik ve mezhep grupları arasındaki gerginliklerin giderek kendini hissettirdiği Irak’ta, Maliki’nin ABD’li bazı şirketlerle 11 milyar dolarlık silah anlaşması yapma aşamasına gelmesi, Ülkedeki etnik ve mezhep gruplarını endişelendiriyor. Uzun yıllar diktatör Saddam Hüseyin yönetiminin baskısı altında yaşayan Iraklılar, Maliki’nin alacağı silahların kontrolünün nasıl sağlanacağı merak ediyor ve endişeleniyor. Özellikle, Kürtler geçmiş yıllarda yaşadıkları Saddam tecrübesinden yola çıkarak, Maliki’nin Saddamlaştığını düşünüyorlar. Bölgedeki siyasi parti temsilcileri Maliki’nin silahlanmasını uzun vadede  Irak halkı için tehdit oluşturabileceğini görüşündeler..
 
Maliki, Savaş Uçağı Alacak
 
Nuri El Maliki’nin kontrolündeki Irak Savunma Bakanlığının silah anlaşmasını imzalama aşamasında olduğu alınacak silahlar arasında tankların ve savaş uçaklarının da bulunduğunu söyleniyor. Gelen bilgiler arasında, Maliki’nin 14 pilotu yurt dışına eğitime amacı ile yolladığı belirtiliyor.
 
Maliki, Saddam Gibi Bölge Dengeler İçin Tehdit Oluşturabilir
 
Nuri el Maliki, Hava Kuvvetleri komutanlığına hazırlattığı ihtiyaç ve Hava Kuvvetlerinin güçlenmesini öngören raporda, Irak’ın 180 savaş uçağına ihtiyaç olduğu vurgusu yapılıyor. Başta Türkiye olmak üzere orta doğudaki bazı Arap ülkeleri ile de sorunlu ilişkiler sürecine doğru Irak’ı sürükleyen Nuri El Mailiki’nin askeri ve silahlı gücünü arttırmak istemesi bölgede de endişe yaratıyor.