Tuzhurmatu Türkmenleri: Bir Başarı Öyküsü

Coğrafi konumu itibarıyla Araplar ile Kürtler arasında bir çeşit tampon gören Tuzhurmatu, hem coğrafyası hem de demografik yapısı açısından Irak’ta Türkmenlerin en önemli yerleşim yerlerinden birisidir. Aynı zamanda işgalden sonra Irak’taki Türkmen hareketinin en başarılı olduğu yerlerden birisi olan Tuzhurmatu bu başarısını son vilayet meclisi seçimlerinde de kanıtlamıştır. Kerkük ile Diyala Türkmenleri arasında bir geçiş ve bağlantı noktasıdır. Tuzhurmatu aynı zamanda hem siyasi durumu ve Türkmen varlığıyla Kerkük için bir destek oluşturmaktadır. Bu nedenle, Irak’ta yaşayan Türkmenler için uzun yıllardır en önemli bölgelerden birisi olagelmiştir.
Bağdat’ın kuzeyindeki Selahattin vilayetine bağlı olan Tuzhurmatu, bu vilayetin ikinci büyük ilçesidir. Tuzhurmatu, bölgenin çoğunda olduğu gibi asıl olarak toprağa bağlı üretim ilişkilerine sahiptir. Bu nedenle, temel örgütlenme biçimi aşirettir. Nüfus, çok hızlı artmaktadır. Nüfusu 2003 yılındaki işgalden önce 128.000 olan Tuzhurmatu’nun nüfusu şimdiler 190.000’e çıkmıştır. Bu durum işgalden sonra nüfusun altı yılda P arttığını göstermektedir. Tuzhurmatu’ndaki Türkmenler arasında merkezde yaşayanların büyük çoğunluğu Şii iken köylerde yaşayan Türkmenlerde çoğunluğun Sünni’dir. Ancak, Türkmenler hiçbir mezhepsel ayrım olmadan bir arada, barışçıl ve işbirliği içinde yaşamaktadır. Tuzhurmatu’na bağlı bazı köylerde Türkmenler arasında mezhepsel ayrımcılık sokulmaya çalışılmasına rağmen, halk bunu kabul etmemiş ve bu çabaları durdurmuştur. Tuzhurmatu’da yaşayan Türkmenlerin çoğu Bayat aşiretinin kollarıdır. Tuzhurmatu’nun sosyal dokusunun en önemli yansımalarından birisi siyasi alanda olmuştur. Türkmenlerin eski rejim döneminde sistem dışı kaldıkları için erken politize oldukları ve Irak genelindeki Şii siyasi hareketler içinde önemli yerlere geldikleri görülmektedir.